Mechanismen van Veroudering
20 belangrijke vragen over Mechanismen van Veroudering
Hoe raakt een cel beschadigd?
- Meestal door vrije zuurstofradicalen (ROS)
- Deze hebben een ongepaard elektron, en dat is zeer reactief
- Kan met elk molecuul reageren, en dan beschadigingen maken
Hoe wordt ROS geproduceerd?
- Cel metabolisme; in mitochondriën: ADP > ATP, bij 1/100 komt er een zuurstofradicaal vrij
- UV licht kan een elektron wegslaan > vrije zuurstofradicalen
- Straling doet hetzelfde als UV licht
- Levensstijl; bijvoorbeeld een sigaret bevat ROS
- Omgeving; bijvoorbeeld een fabriek produceert ROS
- Ontsteking; lichaam laat vrije zuurstofradicalen los om pathogeen kapot te maken
- Voeding
Wat zijn verdedigingen tegen vrije zuurstofradicalen?
- Enzymatisch
- Superoxidde dismutase geeft 1 elektron
- Catalase geeft 2 elektronen
- Glutathione perocidave geeft 3 elektronen - Non-enzymatisch (antioxidanten)
- Vitamine A, C, E en Gluthathion
- Hebben veel elektronen in de buitenste schil
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat is het effect van DNA schade op een cel?
Wat zijn eigenschappen van senescente cellen?
- Zijn in een onomkeerbare celcyclus stop, geïnduceerd door stress
- Zijn minder gevoelig voor mitogene stimuli (deelsignaal) en oncogene stimuli
- Hebben een karakteristieke morfologie (vergrootte afgeplatte vorm)
- Scheiden chemokines en cytokines uit
- Hebben expressie van specifieke markers:
- Bijvoorbeeld uitgescheiden stoffen,
transcriptiefactoren, cytokines en chemokines
Hoe kiest een cel tussen senescentie en apoptose?
- Lage tot middel-hoge stress > p16 > senescentie
- Hoge stress > p53 > apoptose
Hoe gaat veroudering door proteasoom disfunctie?
- Proteasomen breken eiwitten af
- Hierdoor wordt een evenwicht gereguleerd
- Naarmate je ouder wordt, funcitoneen proteasomen minder goed > ophoping abnormaal / opgevouwen beschadigde eiwitten
Tumor suppressor genen en veroudering
- (Reageren op DNA-schade > stoppen celdeling > senescentie (veroudering) of apoptose)
- Ze beschermen ons tegen kanker,
- Maar dragen ook bij aan veroudering
- Overexpressie van tumor suppressor genen > versnelde veroudering
Wat is de Hayflick limiet?
Watson heeft ontdekt dat er een limiet is. Waarom is er een limiet?
- Eind replicatie probleem: dmv DNA-polymerase kan niet het 3’ einde worden gerepliceerd
- Hierdoor worden bij elke deling de uiteindes van de chromosomen een stukje korter
Hoe kan schade op weefselniveau zich herstellen?
- Regeneratie; groeit meer van bij waardoor het hersteld is
- Reparatie; er ontstaat littekenweefsel
Wat is chronologische leeftijd?
Wat is biologische leeftijd?
Hoe vertraag je veroudering?
- Senescente triggers voorkomen
- Uitschakelen senescente cellen
Wat is de link tussen mitochondriale defecten en oxidatieve stress?
Wat is de link tussen proteostase en mitochondriale defecten?
Wat is de link tussen senescentie en ontsteking?
Is DNA schade meer aanwezig in oudere organismes ten opzichte van jonge organismen?
- In cellen van oude mensen en model organismes zijn meer DNA mutaties te vinden.
- Cellulaire veroudering is ook geassocieerd met afwijkingen in het aantal chromosomen en een toenemende variatie in het aantal bestaande kopieën van genen.
- Onderzoek laat zien dat in mitochondriën van verschillende organismes op late leeftijd bepaalde mutante kopieën van het mitochondriaal DNA (mtDNA) de overhand krijgen en meer aanwezig zijn dan andere varianten van het mtDNA.
Leidt (artificiële) verhoging van DNA schade tot versnelde veroudering of een verkorte levensduur?
- Door slecht of niet-functionerende DNA reparatie mechanismes stapelen DNA mutaties zich op. Studies in muizen laten zien dat deficiënties in DNA reparatie mechanismes leiden tot een versnelde veroudering, gekoppeld aan een toename in DNA mutaties.
- Studies in muizen en mensen hebben aangetoond dat niet-functionerende DNA reparatie mechanismes verantwoordelijk zijn voor veel verouderingsziektes (progeroid syndromes) in mensen.
- Accumulatie van puntmutaties en deleties in mtDNA van muizen (door defect mitochondriaal polymerase y), leidt tot een vervroegde veroudering en een verkorte levensduur.
Leidt een verlaging van DNA schade tot vertraagde veroudering of een langere levensduur?
- Er zijn onderzoeken gedaan inmuizen die genetisch gemodificeerd zijn waardoor het scheiden van de chromosomen bij de celdeling op stabielere wijze plaatsvindt, wat fouten in de DNA replicatie verlaagt. Deze muizen laten een langere gezonde levensduur zien, waarmee ondersteund wordt dat het deels voorkomen vannucleaireDNA schade de gezonde levensduur verlengt.
- Ten tijde van het schrijven van de review Hallmarks of Aging was het nog onduidelijk of het verminderen van mtDNA mutaties ook zorgt voor een langere gezonde levensduur.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden