Proefdierbioveiligheid
12 belangrijke vragen over Proefdierbioveiligheid
Proefdiergebruik: wat en waarom?
Waarom?
- fundamenteel (biologisch) onderzoek (33%)
- onderzoek & ontwikkeling (dier)geneesmiddelen en apparaat gebruikt in (dier)geneeskunde (33%)
- kwaliteitscontroles in (dier)geneeskunde (29%)
- toxiciteitstesten (1,5%)
Belang van preventie infectieziekten
- ethische aspecten
- meestal gastro-intestinale en respiratoire infecties
- meeste infecties leiden tot subklinische infecties (dragers)
- belang van subklinisch dragerschap
- subklinische infecties: niet steeds gedetecteerd, leiden tot foute conclusies
- interferentie op verschillende niveau's: immunomodulatie, fysiologische veranderingen, interferentie met voortplanting, competitie tussen micro-organismen, modulatie van oncogenese
- contaminatie van weefselstalen, transplanteerbare tumorcellen, sera, ...
- effecten op in vitro experimenten
- spreiding van agentia
- vnl. problemen met virussen, mycoplasma spp.
- risico op transmissie naar mens
- voorbeelden: Salmonella, Helicobacter, Streptobacillus, monoliformis, ...
Microbiologische kwaliteit van proefdieren
- Commerciële leveranciers (Charles River, Harlan, Jackson, ...) (SPF = Specific Pathogen Free)
- Conventionele huisdieren = werden niet getest op aanwezigheid van pathogene agentia
- Transgene dieren = ook geen monitoring
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Eradicatie methoden - rederivatie door hysterectomie
- bekomen van dieren die vrij zijn van infectie
- bekomen van niet-besmette kweekdieren voor de opstart van een kolonie
Nakomelingen worden geboren met keizersnede, want deze zijn vrij van niet-verticaal overgedragen infecties.
Moeder wordt geëuthaneseerd bij keizersnede.
Eradicatie methoden - rederivatie door embryo transfer
Noodzakelijk voor productie van transgene dieren
dmv superovulatie
Donorvrouwtjes worden geëuthanaseerd
Wat is ''Cubicles and filter cabinets''?
--> tegengaan van spreiding infectieuze agentia en allergenen
Filter-topkooien en individueel geventileerde kooien (IVC)
Filter-top kooi: deksel met filter op kooi
Individueel geventileerde kooi (IVC): elke filter-top kooi heeft eigen ventilatie (isolatie van omgeving en andere kooien) en alle kooien zijn geïsoleerd van elkaar
Gasconcentraties kunnen oplopen in kooien!
Over- of onderdruk is mogelijk
Andere methodes voor preventie en eliminatie
- voor virussen (niet voor bacteriën)
- principe: als hele populatie besmet is en protectieve immuniteit opbouwt, zal de infectie worden geëlimineerd
- verwijderen besmette dieren uit kolonie of groep
- weinig efficiënt, testmethodes kunnen altijd vals negatieven bevatten en het verwijderen van besmette dieren zorgt niet voor eliminatie van de pathogeen uit de omgeving
- let op effect op experimentele data
- antibiotica kunnen dragerdieren induceren
- vaccinatie evt. noodzakelijk voor conventionele dieren - interfereert met monitoringsmaatregelen
Monitoring gezondheid dieren
- microbiologische standaardisatie van dieren
- nagaan of dieren geschikt zijn voor de dierexperimenten
- nagaan of microbiologische kwaliteit van de dieren behouden blijft tijdens experiment (of voor kweek)
- hulp bij controle op barrièresystemen
Classificatie van micro-organismen - waarop is indeling gebaseerd?
- Pathogeniciteit van het micro-organisme
- Manier van spreiding en gastheerspectrum van micro-organisme
- Lokale beschikbaarheid van efficiënte preventieve maatregelen
- Lokale beschikbaarheid van een efficiënte behandeling
Classificatie van laboratoria in bioveiligheidsniveaus
- Gebaseerd op professionele risico-inschatting
Risicogroep is niet hetzelfde als bioveiligheidsniveau!!!!
Classificatie bioveiligheidsniveau's - Microbiologische risico-inschatting
- pathogeniciteit van agens en infectieuze dosis
- potentieel effect van blootstelling
- natuurlijke infectieroute
- andere infectieroutes, resulterend van laboratoriummanipulatie (parenteraal, via lucht, oraal)
- stabiliteit agens in omgeving
- geplande laboactiviteiten (vb. aerosolisatie)
- genetische manipulatie die invloed heeft op pathogeniciteit, gastheer spectrum, therapeutische gevoeligheid
- lokale beschikbaarheid van efficiënte preventieve en therapeutische maatregelen
- aanwezigheid van geschikte gastheer
- concentratie van agens (of volume) dat gebruikt wordt
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden