Proefdierbioveiligheid

12 belangrijke vragen over Proefdierbioveiligheid

Proefdiergebruik: wat en waarom?

--> hoofdzakelijk knaagdieren (81%) > konijnen (10%)

Waarom?
  • fundamenteel (biologisch) onderzoek (33%)
  • onderzoek & ontwikkeling (dier)geneesmiddelen en apparaat gebruikt in (dier)geneeskunde (33%)
  • kwaliteitscontroles in (dier)geneeskunde (29%)
  • toxiciteitstesten (1,5%)

Belang van preventie infectieziekten

- Klinisch ziekte, mortaliteit, dierenwelzijn
  • ethische aspecten
  • meestal gastro-intestinale en respiratoire infecties
  • meeste infecties leiden tot subklinische infecties (dragers)
- Interferentie met experimentele data
  • belang van subklinisch dragerschap
  • subklinische infecties: niet steeds gedetecteerd, leiden tot foute conclusies
  • interferentie op verschillende niveau's: immunomodulatie, fysiologische veranderingen, interferentie met voortplanting, competitie tussen micro-organismen, modulatie van oncogenese
- Kwaliteit van biologische producten
  • contaminatie van weefselstalen, transplanteerbare tumorcellen, sera, ...
  • effecten op in vitro experimenten
  • spreiding van agentia
  • vnl. problemen met virussen, mycoplasma spp.
- Zoönoses
  • risico op transmissie naar mens
  • voorbeelden: Salmonella, Helicobacter, Streptobacillus, monoliformis, ...

Microbiologische kwaliteit van proefdieren

- Leveranciers dienen gezondheidscertificaat te voorzien (health report)
  • Commerciële leveranciers (Charles River, Harlan, Jackson, ...) (SPF = Specific Pathogen Free)
  • Conventionele huisdieren = werden niet getest op aanwezigheid van pathogene agentia
  • Transgene dieren = ook geen monitoring
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Eradicatie methoden - rederivatie door hysterectomie

Doel:
  • bekomen van dieren die vrij zijn van infectie
  • bekomen van niet-besmette kweekdieren voor de opstart van een kolonie

Nakomelingen worden geboren met keizersnede, want deze zijn vrij van niet-verticaal overgedragen infecties.
Moeder wordt geëuthaneseerd bij keizersnede.

Eradicatie methoden - rederivatie door embryo transfer

Voordeel: embryo's kunnen worden ingevroren
Noodzakelijk voor productie van transgene dieren

dmv superovulatie
Donorvrouwtjes worden geëuthanaseerd

Wat is ''Cubicles and filter cabinets''?

Dieren achter glas (kooien achter glas), in stationair of verplaatsbaar systeem, met aparte ventilatie per box

--> tegengaan van spreiding infectieuze agentia en allergenen

Filter-topkooien en individueel geventileerde kooien (IVC)

= barrière rond individuele kooi, zelfs in barrière eenheid om bescherming individuele (of kleine groep) dier te verhogen

Filter-top kooi: deksel met filter op kooi
Individueel geventileerde kooi (IVC): elke filter-top kooi heeft eigen ventilatie (isolatie van omgeving en andere kooien) en alle kooien zijn geïsoleerd van elkaar

Gasconcentraties kunnen oplopen in kooien!
Over- of onderdruk is mogelijk

Andere methodes voor preventie en eliminatie

- Burn-out (stoppen met kweken)
  • voor virussen (niet voor bacteriën)
  • principe: als hele populatie besmet is en protectieve immuniteit opbouwt, zal de infectie worden geëlimineerd
- Stamping out
  • verwijderen besmette dieren uit kolonie of groep
  • weinig efficiënt, testmethodes kunnen altijd vals negatieven bevatten en het verwijderen van besmette dieren zorgt niet voor eliminatie van de pathogeen uit de omgeving
- Antibiotica - vaccinatie
  • let op effect op experimentele data
  • antibiotica kunnen dragerdieren induceren
  • vaccinatie evt. noodzakelijk voor conventionele dieren - interfereert met monitoringsmaatregelen

Monitoring gezondheid dieren

- Doel:
  • microbiologische standaardisatie van dieren
  • nagaan of dieren geschikt zijn voor de dierexperimenten
  • nagaan of microbiologische kwaliteit van de dieren behouden blijft tijdens experiment (of voor kweek)
  • hulp bij controle op barrièresystemen

Classificatie van micro-organismen - waarop is indeling gebaseerd?

Landen dienen micro-organismen in klassen in te delen afhankelijk van:
  1. Pathogeniciteit van het micro-organisme
  2. Manier van spreiding en gastheerspectrum van micro-organisme
  3. Lokale beschikbaarheid van efficiënte preventieve maatregelen
  4. Lokale beschikbaarheid van een efficiënte behandeling

Classificatie van laboratoria in bioveiligheidsniveaus

- Gebaseerd op de in het labo gebruikte agentia
- Gebaseerd op professionele risico-inschatting
Risicogroep is niet hetzelfde als bioveiligheidsniveau!!!!

Classificatie bioveiligheidsniveau's - Microbiologische risico-inschatting

- Factoren die in beschouwing moeten worden genomen:
  • pathogeniciteit van agens en infectieuze dosis
  • potentieel effect van blootstelling
  • natuurlijke infectieroute
  • andere infectieroutes, resulterend van laboratoriummanipulatie (parenteraal, via lucht, oraal)
  • stabiliteit agens in omgeving
  • geplande laboactiviteiten (vb. aerosolisatie)
  • genetische manipulatie die invloed heeft op pathogeniciteit, gastheer spectrum, therapeutische gevoeligheid
  • lokale beschikbaarheid van efficiënte preventieve en therapeutische maatregelen
  • aanwezigheid van geschikte gastheer
  • concentratie van agens (of volume) dat gebruikt wordt

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo