Casuïstiek bijeenkomst 4: Pneunomie

9 belangrijke vragen over Casuïstiek bijeenkomst 4: Pneunomie


Welke bacteriën veroorzaken meestal dit syndroom?

De belangrijkste verwekker van de thuis opgelopen pneumonie is de pneumokok (Streptokokken pneumoniae). Bij jongeren van schoolgaande leeftijd is Mycoplasma pneumoniae eveneens een frequente verwekker van de niet al te ernstig verlopende pneumonie. Bij patiënten opgenomen in het ziekenhuis zijn er andere verwekkers en komen ook vaak gramnegatieve bacteriën en Staphylococcusaureus voor. Bij volwassen patiënten die uit het buitenland komen, niet reageren op therapie met bètalactamantibiotica en/of zeer ernstig ziek zijn, moet men rekening houden met Legionella pneumophila.

Wat is de reden dat doxycycline geen eerste keus antibioticum meer is bij een milde pneumonie?

Doxycycline is geen eerste keus antibioticum meer bij een milde pneumonie: door de toenemende resistentie voor doxycycline en macroliden, dus kruisresistentie onder de cyclines. Amoxicilline is de eerste keus behandeling van een pneumonie en doxycycline tweede keus. Bij een verhoogd risico op een ernstige pneumonie door Q-koorts of Legionella blijft doxycycline de eerste keus.

Na 1 dag wordt bekend dat in het sputum van de patiënt S. pneumoniae groeit. Moet de antibiotische behandeling aangepast worden? Waarom wel of niet?

Wanneer na 1 dag bekend wordt dat in het sputum van de patiënt S. Pneumoniae groeit wordt er als eerste keuze oraal amoxicilline gegeven, 2de keuze fenethicilline, 3de keuze macrolide of doxycycline. Is de patiënt resistent (dus bijv. als een patiënt in het buitenland is geweest) voor deze antibiotica wordt cefotaxime toegediend. Bij IV toediening heeft penicilline G de eerste keuze, amoxicilline de 2de en cephalosporine de 3de.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het werkingsmechanisme van penicilline?

Zijn β–lactamantibiotica en binden zich aan penicilline-bindende eiwitten (PBP’s) in de celwand van bacteriën. Hierdoor remmen zij de synthese van peptidoglycaan met als gevolg een verzwakte bacteriële celwand, resulterend in cellysis en celdood, maken autolytische enzymen in de bacterie vrij, wat bacteriële autolyse bevordert en werken bactericide bij snelgroeiende bacteriën. Het werkingsspectrum is relatief smal, vooral Gram-positieve en een aantal Gram-negatieve bacteriën

Wat is het werkingsmechanisme van amoxicilline?

Bactericide β-lactamantibioticum uit de groep aminopenicillinen. Amoxicilline remt de crosslinking van peptidoglycanen in de celwand, wat uiteindelijk leidt tot lysis en celdood. Het werkingsspectrum is relatief breed en omvat Gram-positieve en Gram-negatieve bacteriën. Het is een bactericide. β-lactamase zorgt voor de cluvaanzuur.

Wat is het werkingsmechanisme van doxycycline?

Bacteriostatisch breedspectrum antibioticum behorend tot de tetracyclinen. Doxycycline bindt aan het 30S- en 50S-gedeelte van de ribosomen in de bacteriële cel waardoor remming optreedt van de ribosomale eiwitsynthese. Het werkingsspectrum bevat een verscheidenheid aan Gram-positieve en Gram-negatieve micro-organismen. Afhankelijk van de bacteriesoort kan het effect ook bactericide zijn. Hebben een effluxpomp en maken eiwitten aan die de ribosomen beschermen, wat bijdraagt aan de resistentie van dit middel.

Na opname op de verpleegafdeling gaat de patiënt snel achteruit. De patiënt krijgt een lage bloeddruk (80 over 50) en wordt hypoxisch. Wat moet er gebeuren en welke aanpassing van de antibiotica ligt voor de hand?

Meneer heeft 3 core criteria, heeft een CURB-65 score van 3 en zit dus in categorie 3. Meneer moet daarom een legionella en pneumoccocale antigen teset (PUAT) doen, en aan de hand daarvan kijken wat er uit de test komt. Alleen als de PUAT positief is dan veranderd er niks aan de behandeling (penicilline of amoxicilline), als legionelle positief is dan veranderd de behandeling (levofloxacine of moxifloxacine) en als beide negatief zijn dan ook andere behandeling (cephalosporine)


In een gesprek tussen de arts en de vrouw van de patiënt wordt duidelijk dat het echtpaar pas is teruggekomen van een vakantie naar Egypte waar ze o.a. in een spa zijn geweest. Welke informatie voor een eventuele diagnose geeft dit?

Legionelle pneunomie is een risicofactor bij landen rondom de middellandse zee en omdat ze bij een spa zijn geweest zou hier wel getest op kunnen worden. Hierbij is bij besmetting doxycycline het eerste keus middel.

Is het zinvol de patiënt te vaccineren met een pneumococcenvaccin?

Meneer heeft al pneumokokken, dus het heeft nu geen zin meer om hem te vaccineren. Een vaccin kan het alleen voorkomen en niet genezen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo