Materieel sr

26 belangrijke vragen over Materieel sr

Aortaperforatie (1ste gezichtspunt bij redelijke toerekening)

Medische fout

verdachte iemand met een mes in de buik gestoken. Hevig letsel en kwam te overlijden in ziekenhuis.

verweer verdachte: arts die operatie heeft uitgevoerd heeft steken laten vallen. Er was dus geen optimale medisch zorg verleend

HR: de medische fout van arts staat redelijke toerekening niet in de weg. Iemand steken met de mes staat ingebakken in het overlijden van slachtoffer

Nederlands strafrecht 1886-heden

Nieuw wetboek in 1886:
  • inhoud van strafbare feiten: niet te gebruiken voor zaken die moreel afkeurenwaardig waren zoals overspel. Die wilden ze juist uit het wetboek halen maar abortus en pornografie kwam later weer terug


bescherming van burger tegen optreden willekeurige overheid

Behouden gebleven sinds 1886

Rechter kan straffen op maat
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Alternatieve causaliteit: Shaken Baby stappenplan

1) Kan het nalaten van verdachte de kans op het intreden van het gevolg hebben verhoogd?



2) Berust er een zorgplicht een dader?
    • wet/verkeersopvattingen



3) toetsingskader
  • aard van de gedraging: heeft de gedraging van verdachte de kans op het intreden van het gevolg verhoogd?
  • opzet/schuldverband
  • ratio van de delictsomschrijving: welk rechtsgoed wordt beschermd
  • causaliteitstheorieën

Verschil qua omstandigheden tussen Porsche en Enkhuizer doodslag

verklaring verdachte

Conditio sine qua non (de voorwaarde zonder welke niet)

Als je de gebeurtenis wegdenkt, kom je dan nog tot het gevolg? Zo niet, is er geen CSQN
  • kijk naar laatste factor voor het intreden van het gevolg
    • kritiek: dat zal niet altijd de meest relevante factor zijn voor intreding van het gevolg

rood: gedraging verdachte

probleem CSQN: onbepaaldheid
  • meerdere gebeurtenissen die als essentieel kunnen worden beschouwd
  • maakt geen onderscheid in wat het meest relevant is

Casus flat brand zaak

Jaarwisseling 19'20

gezin Arnhem vieren bij grootouders
Eerder binnen in de gezamenlijke hal hadden 13/14 jarige vuurwerk afgestoken
  • gezin de lift in maar er kwamen gasdampen vrij waardoor ze zijn te komen overleden door het vuurwerk

Jongens veroordeeld voor bewuste schuld
  • wisten van het risico
  • ze hebben niet de kans aanvaard dat de aanmerkelijke kans in werking treedt

Vaststellen aanmerkelijke onvoorzichtigheid - gezichtspunten  I

  1. Hvl normschendingen zijn er nodig?
  • blackout arrest: automobilist op tegemoetkomende weg terechtgekomen en botsing veroorzaakt. Ze had niet gedronken/reed niet te hard. Is dat voldoende? HR in zijn algemeenheid kan je niet zeggen 1 normschending is voldoende, het hang af van de aard en ernst van de gedraging en de context


2. Ernst van normschending:

3. Ernst van het gevolg is niet bepalend, want een ernstige normschending hoeft niet tot de dood te leiden en een kleine normschending kan wel tot de dood leiden

Voorzienbaarheid - aanmerkelijke onvoorzichtigheid

Causaliteit

zowel objectief als subjectieve benadering: in specifieke zaak kijken welke kunnen voorzien en welke moeten voorzien

castricum: avond kampvuur met school en meester olie op het vuur gegooid en de kinderen raakten gewond. Docent vrijgesproken: deskundigen zei dit gevolg heeft ons verrast want niet verwacht dat deze manier van handelen leidde tot een grote steekvlam

dus als deskundigen al zeggen dit kon niet worden voorzien dan kon de docent het al helemaal niet

bij verkeersdelicten geen aandacht besteed aan voorzienbaarheid --> want je moet je aan regels houden en als je dat niet doet dan heb je een aanrijding

Geoorloofd risico - aanmerkelijke onvoorzichtigheid

Wanneer neemt iemand te veel risico en wnr vinden we het horen bij het leven?
  • geen eenduidig antwoord

Schuld= aanmerkelijke schuld art. 6 WvW

Het niet betrachten van de voorzichtigheid die van elke bestuurder mag en moet worden verlangd

dus voorzichtigheid die je van iedereen mag verlangen = objectiveren

Criteriumfiguur = objectivering bij het bewijs van schuld (aanmerkelijk)

Aan de verkeersregels houden

Art. 5a Wvw verkeersovertreding

  • Art. 175 lid 2 WvW
  • gedrag beantwoord aan art. 5a WvW

Black out arrest: normatief oordeel van gedrag

  • Geoorloofd risico
  • garantenstellung
  • voorzienbaarheid

Hoe beoordeel je of iemand schuld heeft?

Alleen kijken naar gedrag en dus NIET naar geestesgesteldheid

Waarom is spookrijden (slingeren etc) door alcohol geen roekeloos rijgedrag? Gastcollege

Getuigt niet van buitengewoon onvoorzichtig gedrag

dit is geen atypische casus, roekeloosheid alleen in atypische gevallen zoals:
  • handrem trekken op snelweg
  • vluchten voor popo
  • verkeersruzie
  • wedstrijd/race

Overmacht in de zin van noodtoestand (rechtvaardigingsgrond)

1. Er is een concrete en acute noodtoestand dat leidt tot een conflict van plichten

2.   gekozen voor het meest zwaarwegende belang
HR opticien arrest
weloverwogen keuze waarvoor de tijd is genomen

3.
Arb:
  • proportionaliteit: het gespaarde belang moet meer waard zijn dan het geschonden belang (overtreding wet)
  • subsidiariteit: onmogelijk om op een minder ingrijpende manier het belang te behartigen
  • garantenstellung
  • culpa in causa 
    • door eigen schuld strafuitsluitingsgrond alsnog worden verworpen
    • correctiemechanisme

Vereiste 1: psychische stoornis

De ontoerekenbaarheid is een schulduitsluitingsgrond en opgenomen in art. 39 Sr. Om een geslaagd beroep hierop te doen moet er zijn voldaan aan een drietal voorwaarden. Allereerst moet worden vastgesteld dat verdachte ten tijde van het begaan van het sf leed aan een psychische stoornis. Voor de beantwoording van deze vraag wordt een of meer forensisch-gedragsdeskundigen ingeschakeld.

Vereiste 2: causaal verband tussen psychische stoornis en sf

Ten tweede moet er een causaal verband bestaan tussen de psychische stoornis en het delict. Hierbij kan de rechter zich inlichte, maar is het uiteindelijk de rechter die over de beantwoording van deze vraag gaat

Psychische overmacht (schulduitsluitingsgrond)

  1. van buiten komende drang
  2. redelijkerwijs geen weerstand bieden
    • acuutheid: heeft de psychische druk voorgedaan op het moment dat verdachte strafbaar feit heeft begaan
    • aantasting wilsvrijheid

subsidiariteit: waren er redelijke alternatieve handelswijzen?

proportionaliteit: redelijke verhouding tussen de van buiten komende drang en het gepleegde sf
  • is de psychische drang van dien aard dat gezegd kan worden dat het delict in redelijke verhouding staat

Arb:
  • garantenstellung: verdachte bezit bepaalde hoedanigheid (opleiding, functie, ervaring) die relevant kan zijn voor de mate van weerstand die hij aan de van buiten komende drang behoefde te bieden

  • culpa in causa: correctiemechanisme

HR gijzelnemer Almelo

Wat is de indruk die een gemiddelde rechtsgenoot ter plaatse zou hebben gekregen van de gedragingen?

geen vrijwillige terugtred, want hij verliet alleen de kamer van de wethouder omdat die niet aanwezig was en die ook niet op een later moment is gekomen


Gelet op de door het Hof vastgestelde feiten en omstandigheden geeft het oordeel van het Hof dat de bewezenverklaarde gedragingen van de verdachte - die erop neerkomen dat de verdachte met twee geladen pistolen in zijn handen op de beveiligde verdieping in het stadhuis waar de kamer van wethouder [betrokkene 1] zich bevond gericht naar [betrokkene 1] op zoek is gegaan en personen urenlang heeft gegijzeld opdat [betrokkene 1] zou komen, terwijl hij meermalen heeft gezegd dat hij [betrokkene 1] wilde doden - naar hun uiterlijke verschijningsvorm moeten worden aangemerkt als te zijn gericht op de voltooiing van het voorgenomen misdrijf, niet blijk van een onjuiste rechtsopvatting en is het evenmin onbegrijpelijk. Daaraan doet, anders dan het middel wil, niet af dat tussen de verdachte en [betrokkene 1] geen rechtstreeks contact heeft plaatsgevonden.

HR inrijden op een agent

VO (opzettelijk in DO) ook goed tenzij in wet zwaardere gradatie is opgenomen
  • kijk naar DO welke vorm van opzet omschreven wordt  

SP vrijwillige terugtred

1. Van de wil van de dader afhankelijke omstandigheden


2. causaliteit tussen het niet voltooien van het delict en de wil van de dader afhankelijke omstandigheden
  • HR kopje onder:  het is opzich geen probleem dat externe factoren hebben bijgedragen aan de terugtred, maar de autonome wil moet overheersen. Ook bij een voltooide poging kan vrijwillige terugtred mogelijk zijn
  • autonome wil: het moet niet komen door een externe prikkel zoals alarm afgaan of betrapt worden

Invulling aan bewuste samenwerking

Bewuste: zijn alle bestanddelen vd in de DO door alle deelnemers gezamenlijk gewild?
  • dubbel opzet (alleen bij doleuze misdrijven)
    • opzet op deelnemingshandeling: opzet gericht op uitvoering van gronddelict. Verdachte moet zich ervan bewust zijn dat hij een strafbaar feit begaat.
    • opzet op grondfeit: bewust het strafbaar feit hebben gepleegd. Afleiden uit deelnemingshandeling

Hoe wordt juridisch aspect gewogen in de rechtspraak?

HR toetsingsmaatstaf
HR:Aanzienlijk verschil in juridische aard van de feiten waardoor er opnieuw naar de zaak wordt gekeken 
  • niet dezelfde feiten als in art. 68 dus OM was ontvankelijk in vervolg dus HR casseert niet

als beide feiten op de tenlastelegging hadden gestaan dan
  • was er geen ongelijktijdige berechting
  • had kunnen leiden tot een matiging van strafmaximum --> volgens samenloopregeling

Maatstaf HR (gecombineerd) verenigbaar met Europese maatstaven?

HR vind van wel

Docent heeft daar haar twijfels bij  

EHRM: feitelijke benadering
  • art. 4 protocol 7 EVRM: ne bis in idem regel en niet door NL geratificeerd --> bescherming binnen 1 jurisdictie
    • niet bindend


HvJEU:
  • Grondrechten Handvest art. 50: beschermt tegen dubbele vervolging binnen de Unie
    • niet altijd van toepassing: lidstaten hieraan gebonden zover zij Unierecht in uitvoer brengen



HR: feitelijk perspectief staat voorop en juridische aard als vangnet

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo