De toepassing van het hermeneutische verstaan - Een debat over gebreken en mogelijkheden van de hermeneutiek

6 belangrijke vragen over De toepassing van het hermeneutische verstaan - Een debat over gebreken en mogelijkheden van de hermeneutiek

Is de filosofie van Gadamer geschikt om de praktische taak van de hermeneutiek goed te vervullen.

Filosofische hermeneutiek kent bij Gadamer twee criteria bij interpretaties: de integrale eenheid van de interpretatie en de historische duurzaamheid van de tekst, andere wijst hij van de hand. Daarnaast verwerpt hij ideaal van onbevooroordeeld verstaan omdat dit onhaalbaar en onvruchtbaar is. Hij benadrukt dat individu is opgenomen in groter zijnsverband waarvan strekking alleen voor klein deel te doorgronden is. Heidgeggers dialoog met groten geesten is door filosofen verworpen als irrationalistisch, verhullend en elitair.

Habermas heeft inzichten ontleend aan Gadamer en ook op belangrijke punten bekritiseerd. Gadamer plaatst hermeneutiek en wetenschappelijke methode op absolute wijze tegenover elkaar. Welk onderzoek is nodig en om welke redenen.

Methodisch onderzoek, nodig om maatschappelijke verschijnselen te kunnen begrijpen, omdat het innerlijk verstaan van belevingen en betekenissen niet voldoende is.

Ook met de zware nadruk die Gadamer legt op traditie en onmogelijkheid om onbevooroordeeld te verstaan heeft Habermas kritiek. Welk punt van Gadamer ondersteunt hij en op welk punt heeft hij kritiek

Habermas erkent hermeneutische uitgangspunt dat zonder traditie en vooroordelen verstaan onmogelijk is, dit mag echter geen voorwaarde zijn om kritische reflectie op traditie en misleidende ideologisch vooroordelen onmogelijk te maken..
Bezinning op vooroordelen en streven naar mondigheid vormt een belangrijke filosofische traditie. Omdat Gadamer met ideologische achtergronden weinig rekening houdt loopt zijn filosofische hermeneutiek gevaar zich met onderdrukkende politiek te verbinden.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Gadamer heeft verwijt van conservatisme van de hand gewezen, welke argumenten voert hij hierbij aan

De notie van de werkingsgeschiedenis impliceert niet dat wij ons kritiekloos moeten schikken in onontkoombare traditie. Tegendeel in proces van horizonversmelting worden worden vooroordelen die in beide horizonnen aanwezig zijn in spel gebracht en onderworpen aan kritische reflectie. Daarnaast is traditie ook aan verandering onderhevig. Waar notie van werkingsgeschiedenis wel tegen waarschuwt is dat ook revolutionaire omwentelingen de traditie waar zij zich tegen verzetten vooronderstellen en erop aansluiten.

Gadamer brengt tegen Habermas in dat hij traditie en reflectie ten onrechte als elkaars tegendelen beschouwt. Waarom ziet Gadamer deze in elkaars verlengde

Kritische reflectie is alleen maar mogelijk op basis van bepaalde traditie. Ook overschat Habermas het menselijk vermogen tot reflectie. Volgens Gadamer is er in ieder verstaan een gebeuren werkzaam dat nooit volledig door bewustzijn kan worden gevat, kritische reflectie is opgenomen in werkingsgeschiedenis die niet volledig onder controle van de mens staan.
Tot slot Gadamer ontkent dat er gebieden zouden zijn die niet tot voorwerp van hermeneutisch verstaan kunnen worden gemaakt, ook maatschappelijke kracht of ideologie kan naar betekenis worden begrepen.

Welk gevaar schuilt in ideologiekritiek

Zij kan aanzetten de waarheidsaanspraak van gesprekspartner niet langer serieus te nemen maar deze te reduceren tot ideologiekritisch te verklaren object, daarnaast hoeft zelfs de meest ideale gesprekssituatie niet te leiden tot overeenstemming

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo