Startpagina / Samenvattingen / Inleiding in de filosofie / wereld-toeval-natuur

De mens en zijn universum: van de klassieke oudheid naar de middeleeuwen - De klassieke en christelijke opvatting van de natuurlijke werkelijkheid

14 belangrijke vragen over De mens en zijn universum: van de klassieke oudheid naar de middeleeuwen - De klassieke en christelijke opvatting van de natuurlijke werkelijkheid

Hoe denken de Griekse en Middeleeuwse denkers over de plaats van de mens

Beiden bedelen de mens een speciale positie toe

Hoe denken de Griekse en Middeleeuwse denkers over de oorsprong van de natuurlijke werkelijkheid

De idee van de schepping is niet aanwezig in de klassieke filosofie, bestaan materiële universum is geen probleem. Voor middeleeuwse filosofen is bestaan van wereld afhankelijk van de scheppende handeling van God.

Welke interpretaties over de schepping werden in de Middeleeuwen naar voren gebracht en waar was dit van afhankelijk.

Nadruk op eigen zelfstandigheid van geschapene of almachtigheid van schepper. Augustiaanse leer laat nauwelijks ruimte voor menselijke regie, al zijn handelen is voorbeschikt, andere christelijke denkers laten mens wel een zekere autonomie toe.

In De Philosophia schetst Aristoteles de schepping van menselijke natuur, welke stadia onderscheidt hij

Mens slaagt in voorzien in meest urgente dagelijkse behoeften
Mens richt zich op materiële wereld en begint deze met behulp van techniek te veranderen
Mens bouwt eigen wereld op
Wat mens maakt is naast dagelijks gebruik, ook uitdrukking van esthetische idee, creëert universum dat overeenkomt met idee van schoonheid
Kunst nabootsing van natuur, een natuur die gekenmerkt wordt door teleologische oriëntering gericht op goede en algehele doelmatigheid

De Grieken gebruiken de term kosmos om fysieke wereld aan te duiden, is in verband met bovenstaande aantekening veelzeggend, waar komt deze term vandaan en wat is de eigenlijke betekenis van deze term.

Term dateert uit tijd voorafgaand aan klassieke filosofen, behoort tot de spreektaal en beschrijft natuurlijke houding ten opzichte van het wonder der natuur, betekend sieraad.

Aristoteles beschrijft in een verhaal deze natuurlijke visie, geef een samenvatting.

Er zijn mensen die leven doorbrengen in een comfortabel, goed verlicht ondergronds verblijf, met beelden, schilderijen en allerlei wenselijke zaken. Zij verlaten nooit hun woningen maar hebben wel gehoord van bestaan van goddelijk wezen met macht en gezag. Plotseling opent aarde zich en komen mensen voor eerst uit verborgen verblijf. Voor hun ogen ontvouwt zich schouwspel van de wereld: aarde, zeeën, hemel, wolken, kracht van de wind, zon en bij nacht de sterren, maanstanden en hemellichamen. Als deze bewoners dit schouwspel zouden zien zouden ze geen moment twijfelen aan bestaan van goden.

Hoe was de kosmos volgens de Grieken geordend

Volgens Heraclitus volgens logos, in eerste instantie mathematische term, later in verband gebracht met het woord of rede, veranderingsprocessen worden beheerst door logos waarborg onderliggende orde
Stoïci, vergelijkbare leer alhoewel zij met name het biologische aspect kosmische evolutie benadrukten. Logos is de vitale kracht die kosmos van binnenuit bezielt.
Pythagoras, ordening is van numerieke aard, hij ontdekte mogelijkheid om verschijnselen in getalsverhoudingen te vertalen. Volgens hem zou dit niet mogelijk zijn als de werkelijkheid niet wezenlijk van een numerieke orde was.

Waar ligt de diepere betekenis van de numerieke ordening

Ze drukt de idee uit dat alles in de wereld in het diepste wezen proportie en harmonie is, past bij Griekse denken

Vanaf welke denker wordt de harmoniegedachte losgelaten en wat komt ervoor in de plaats

Plotinus (203-270) Voor zover wereld en natuur een innerlijke harmonie en schoonheid hebben, gaat het altijd om een ontleende en beperkte volmaaktheid, alleen hoogste wezen bezit grenzeloze volmaaktheid.

Met welk vraagstuk worden de klassieke denkers geconfronteerd bij bestudering van de natuur

Toeval, in een volmaakt geordende wereld kan men iets niet toeschrijven aan toeval omdat dat een teken van wanorde is.

Welke groep nam een andere positie in dan de meeste klassieke denkers, en hoe werkten zij dit uit

De atomisten, Epicurus in kielzog, schreven oorsprong en evolutie van universum toe aan toeval. Sloten elk idee van doeloorzakelijkheid uit en verklaarden ontwikkeling van universum uit toevallige samenkomst van atomen. Het is niet onmogelijk dat uit ongeordende beweging van atomen onder bepaalde omstandigheden toevallig geordende gehelen kunnen ontstaan

Wie verzette zich deze theorie en welke positie nam hij in ten opzichte van toeval

Aristoteles, hij kon het idee van toeval niet volledig verwerpen. Erkende dat niet alle verschijnselen in de natuur met een perfecte regelmaat verlopen. De natuur bereikt meestal zijn doel, maar soms wordt dat niet bereikt vanwege onverwachte obstakels, bijvoorbeeld bij de geboorte van abnormale wezen. In deze uitzonderlijke gevallen is de vorm er niet in geslaagd weerstand van de materie te overwinnen. Hij zweert niet de universele teleologie af, de uitzondering bevestigt immers de regel.

Wat is volgens Aristoteles de oorzaak van toeval

Zij hebben een oorzaak al is zij onbepaald en incidenteel

Vanuit welk perspectief keken de middeleeuwse denkers naar toeval

Vanuit de schepping en goddelijke voorzienigheid, Vanuit oogpunt van goddelijke voorzienigheid is er niets toevallig en buiten de actieradius van goddelijk gezag om. Volgens sommige denkers is alles gedetermineerd anderen laten een zekere ruimte open voor toeval en menselijke autonomie. Een derde groep ziet geen noodzakelijk conflict. Standpunt van Thomas van Aquino is dat onderscheid tussen toeval en noodzakelijkheid niet van toepassing is op Gods handelen, de handeling van God de orde van noodzakelijkheid en toevalligheid transcendeerdt: alles komt voort uit Gods wil

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Inleiding in de filosofie | E E den Hartog de Haas

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

De mens en zijn universum: van de klassieke oudheid naar de middeleeuwen - De klassieke en christelijke opvatting van de natuurlijke werkelijkheid

14 belangrijke vragen over De mens en zijn universum: van de klassieke oudheid naar de middeleeuwen - De klassieke en christelijke opvatting van de natuurlijke werkelijkheid

Hoe denken de Griekse en Middeleeuwse denkers over de plaats van de mens

Hoe denken de Griekse en Middeleeuwse denkers over de oorsprong van de natuurlijke werkelijkheid

Welke interpretaties over de schepping werden in de Middeleeuwen naar voren gebracht en waar was dit van afhankelijk.

In De Philosophia schetst Aristoteles de schepping van menselijke natuur, welke stadia onderscheidt hij

De Grieken gebruiken de term kosmos om fysieke wereld aan te duiden, is in verband met bovenstaande aantekening veelzeggend, waar komt deze term vandaan en wat is de eigenlijke betekenis van deze term.

Aristoteles beschrijft in een verhaal deze natuurlijke visie, geef een samenvatting.

Hoe was de kosmos volgens de Grieken geordend

Waar ligt de diepere betekenis van de numerieke ordening

Vanaf welke denker wordt de harmoniegedachte losgelaten en wat komt ervoor in de plaats

Met welk vraagstuk worden de klassieke denkers geconfronteerd bij bestudering van de natuur

Welke groep nam een andere positie in dan de meeste klassieke denkers, en hoe werkten zij dit uit

Wie verzette zich deze theorie en welke positie nam hij in ten opzichte van toeval

Wat is volgens Aristoteles de oorzaak van toeval

Vanuit welk perspectief keken de middeleeuwse denkers naar toeval

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Wat is filosofie - De didactische opzet van de cursus - Ethiek

Inleiding in de filosofie

Recht en efficiëntie : een inleiding in de e…

Beginselen van het Nederlandse staatsrecht

DYA : stap voor stap naar professionele ente…

Veelvormige dynamiek : Europa in het ancien …

Pia Pia Método di Papiamentu

Basisboek journalistiek

Sociale hygiëne.

Cognitive development and learning in instru…

Woorden & daden : een inleiding in de ethiek

Nederland in de prehistorie. Revised ed.

Beleidsinstrumentatie