Rechtsmacht en Immuniteiten

17 belangrijke vragen over Rechtsmacht en Immuniteiten

Wat zijn de bronnen van rechtsmacht?

  1. Gewoonterecht
  2. Sommige rechten en plichten VN-handvest (bijv. 2.1 ; 2.4)
  3. Resolutie Algmeen Vergadering VN: Declaration on Friendly Relations (1970)
    • Resoluties van AVVN zijn niet bindend, maar kunnen wel belangrijke elementen van soft law toedienen

Welke typen rechtsmacht kennen we?

  1. Wetgevende rechtsmacht
    • Wetten die worden aangenomen in bepaald land
  1. Rechtsprekende rechtsmacht
    • Rechterlijke macht
  1. Handhavende rechtsmacht
    • Handhaven van bepaalde regels in of buiten je grondgebied

Hoe werken aanknopingspunten voor rechtsmacht?

  • Er moet voldoende aanknopingspunten zijn tussen staats enerzijds en persoon of gebeuretnis anderzijds
  • Wetgevend en rechtssprekend in principe ongebrensd in theorie, in praktijk zijn aanknopingspunten wel essentieel
    • Dus in principe mag in theorie allerlei wetten maken, die heel ver gaan met betrekking tot de rechtsmacht, maar in praktijk is wel te zien dat het belangrijk is dat een bepaalde wet terug te brengen is op een staat of persoon.
  • Maar staat wordt beperkt door de handhavende rechtsmacht
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is beperkte universele rechtsmacht?

Verdragen die partijen verplichten rechtsmacht te vestigen voor het geval een verdachte van in die verdragen gespecifieerde misdrijven zich op zijn grond gebied bevindt en de staat in kwestie hem niet uitlevert aan een andere verdragsstaat die rechtsmacht heeft (aut dedere, aut judicare)

  • Terrorismeverdrag
  • Folteringsverdrag


IGH: Senegal moest voormalige dictator van tsjaad, Hissène Habré, ofwel uitleveren aan België ofwel zelf berechten
--> Rechtsmacht op basis van gemeenschappelijk belang van verdragspartij 

Wat zijn twee goede voorbeelden van universele rechtsmacht?

Twee voorbeelden:
  • Adolf Eichmann die heeft meegewerkt aan Holocaust
    • Gevangengezet aan einde oorlog door Amerika. Hij is uiteindelijk gevlucht naar Argentinië. Hij is uiteindelijk wel gevonden, en naar israël gebracht, waar hij ten dood is veroordeeld.  (schending jus cogens)
  • Augusto Pinochet
    • Voormalige dictator chili kwam daar terecht door steun VS. Ook terreurbewind gevoerd (veel mensenschendingen). In londen gearresteerd, berecht in Chili (huisarrest).
    • Maar in London gearresteerd, en overgedragen aan Chili (voorbeeld universele rechtsmacht)

Wat is zuivere universele rechtsmacht?

Gewoonterecht én wereldwijd van toepassing, staten treden op namens internationale gemeenschap, denk hierbij aan;
  • Jus cogens
    • genocide, foltering, misdrijven tegen de menselijkheid, oorlogsmisdrijven
  • Piraterij op volle zee
    • Geen staat heeft rechtsmacht, behalve vlaggenstaat van een schip

Zuivere rechtsmacht kan leiden tot conflicterende aanspraken, in praktijk meestal wel territoriale aanknoping (bv WIM art. 2 lid 1 sub a)

Welke zee zones zijn er?

  1. Territoriale zee
  2. Archipelwateren --> water om groepen eilanden
  3. Aansluitende zone --> de zones die volgen na de zee van een territoriale staat
  4. Continentaal plat
  5. Exclusieve economische zone
  6. Volle zee

Wat zijn 'goedkope vlaggen' / 'flag of convenience'?

Dit zijn schepen die varen onder een vlag, anders dan de vlag waar de boot van is. Voor de bemanning betekent dit vaak dat ze slecht worden betaald, en dat de condities aan boord niet goed zijn.

Wat zijn substandard schepen?

Schepen die bijv. Onveilig zijn of niet voldoen aan milieucriteria.
Bijv. Panama of Liberia

Een effectieve reactie op deze substandard schepen is de controle van de havenstaat.

Wat zijn de basisbeginselen van immuniteit?

  • Nationale rechter kan geen rechtsmacht uitoefenen over een andere staat (art. 5 VN-verdrag)
  • In NL: rechter moet vreemde staat immuniteit verlenen op grond van art. 13a wet AB --> beoordeelt immuniteit uitsluitend of basis van internationaal recht

Wat zijn belangrijke uitzonderingen op immuniteit?

Als de staat zich gedraagt als een private partij, bv;
  1. Aankoop goederen in derde land
  2. Arbeidsverhoudingen
  3. Transacties inzake onroerende zaken
  • BIjv. Ambassadegebouw kopen in derde land

Wat is acta iuri imperii?

Principe van immuniteit is om te voorkomen dat een staat bij de uitoefening van publiek gezag wordt onderworpen aan het publieke gezag van een andere staat

(par in parem non habet imperium)

Wat is acta iuri gestionis;

Staat komt geen immuniteit toe voor handelingen die zijn verricht op voet van gelijkheid met private partijen. Dit is eigenlijk de uitzondering op 'acta iuri imperii"

Wat is functionele immuniteit?

Handelingen verricht in officiële hoedanigheid (VN_verdrag art. 2 sub b (iv)): vertegenwoordigers van de staat die in officiële functie handelen

Wat is persoonlijke immuniteit?

Beperkte categorie gezagsdragers voor ALLE handelingen die zij verrichten. Strekt zich gedurende de dur van de functie uit tot alle handelingen, inclusief privéhandelingen. (bijv trump, nu wel immuniteit, daarna niet meer)

Wat zijn de uitzonderingen bij persoonlijke immuniteit?

  • Beperkt tot de ambtsperiode.
    • Daarna alleen nog maar functionele immuniteit, dus niet meer immuun voor handelingen die tijdens ambt in privéhoedanigheid zijn verricht

Wat zijn diplomatieke en consulaire betrekkingen?

Diplomatiek en consulair recht bieden staten de mogelijkheid hun gazag in het buitenland uit  te oefenen en vormen daarmee een utizondering op het verbod van extraterritoriale uitoefenen van rechtsmacht.

Oudste onderdelen van het volkenrecht

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo