Samenvatting: Inleiding Letterkunde

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Inleiding Letterkunde

• Middeleeuwen en rederijkers

  Dit is een preview. Er zijn 90 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 31/08/2016
  Laat hier meer flashcards zien

• Hoe beschrijf je de maatschappelijke orde in de middeleeuwen. Geef een naam en beschrijving.

  Standenmaatschappij. De middeleeuwers hechtten aan een vaste, hiërarchische orde van de samenleving, uitgedrukt in de standenmaatschappij. Binnen een stand kon men opklimmen naar invloedrijkere posities. Het kon echter snel weer voorbij zijn met macht en invloed. Hoe wisselvallig het lot was, maakten middeleeuwers graag duidelijk met behulp van het ‘rad van fortuin’.

• Welke drie standen kende men in de Middeleeuwen? Beschrijf ze kort.

  Drie standen: de geestelijkheid of clerus, de adel en de boeren.
   
  Clerus. Deze stand stond bovenaan omdat zijn leden, de Clerus, voor het zielenheil van de mensen moest zorgen. De bijbel was het belangrijkste boek.
   
  Adel. De tweede stand had de wereldlijken macht. Edellieden waren politiek bekwaam en bekwaam in de krijgskunst. Hoe meer grond hoe invloedrijker. Veel konden lezen en schrijven.
   
  Boeren. 90% van de bevolking was boer en bijna doorgaans ongeletterd. De derde stand. Verandering van stand was voor hun zo goed als uitgesloten. Edellieden konden bijvoorbeeld wel geestelijke ambten vervullen, terwijl geestelijken vaak van adel waren.

• Wat is de functie van het leenstelsel?

  In het leenstelsel was waren de regels voor de omgang met elkaar precies vastgelegd.
  Er waren leenmannen en leenheren. Een leenheer kon grond aan een leenman beschikbaar stellen, deze leenman, mits van adel, kon vervolgens die grond ook weer beschikbaar stellen aan een andere leenman en werd zo zelf leenheer. 
  
  Als leenmannen had je vrije boeren die een tiende afdroegen van hun eigen productie en je had horigen, die de status van slaven hadden en al hun tijd op het land van hun leenheer doorbrachten.

• Hoe waren de leenmannen aan hun leenheer gebonden?

  Dat gebeurde door een eed van trouw. Consilium et auxilium. Ze gaven raad en daad, stelden soldaten beschikbaar. In ruil moest de leenheer zijn vazallen beschermen.

• Hoe ontwikkeld de rol van literatuur zich in de middeleeuwse Nederlanden?

  Pas aan het eind van de middeleeuwen konden de meeste mensen in de hogere standen lezen en schrijven. Er waren niet veel boeken. Omdat boeken tot de belangrijkste bronnen horen voor informatie over de middeleeuwse leven en denkwereld zijn ze van onschatbare waarde. 

• Wat was er in de 10de eeuw?

  De oudste Nederlandse teksten
   
  In het Latijn. In het leerboek (p. 18) wordt gezegd dat de eerste Nederlandse woorden eigenlijk vertalingen zijn van Latijnse zinnen. Dat gebeurde onder meer in de Wachtendonckse psalmen (900 genoemd naar de 16de eeuwse Lucas Waldendonck een Luikse kanunnik). 

• Literatuur in de 10de, 11de, 12de en 13de eeuw

  10de de Wachtendonckse psalmen 
  11de een pennenproef van een monnik die in Rochester woont
  12de Veldeke en de Servaeslegende. De reis van de St Brandaen (Navigati 786) Eerste ridderromans van de Fransman De Troyes
  13de Wolfram von Eischenbach met Parzival
  Jacob van Maerlant met Der nature Bloeme
  Van Maerlant vertaald Vincent van Beauvais met Spieghel historial
  Petrus Comestor met Historia Scholastica en met de Rijmbijbel
  Willem met Van den Vos Reynaerde
  Ridderromans Karel en de Elegast, De vier Heemskinderen, Roelantslied
  In Engeland komen de Arthurromans

• Wat was er in de 11de eeuw?

  In de late 11e eeuw zijn een paar regels gevonden in een handschrift met oude Engelse preken. Waarschijnlijk een oefentekstje. Maar wel het eerste literair product.

• Hoe wordt zo'n oefentekstje wel genoemd?

  Een probatio pennae, een pennenproef.

• Wat was de rol van een mecenas?

  Een schrijver als Veldeke had een mecenas nodig om hem financieel te ondersteunen.