Startpagina / Samenvattingen / Inleiding letterkunde literatuurgeschiedenis / brittannie-romans-ridders

Spannende verhalen: van gelovige abten, sluwe vossen en dappere ridders - Van Frankrijk naar Brittannië: koning Arthur

Q: Hoofse en voorhoofse romans

Omdat de hoofsheid zo belangrijk is voor Arturromans , worden die ook wel hoofse romans genoemd: zij zijn bedoeld om door ridders gelezen te worden die aan de helden en hun hoofs gedrag een voorbeeld moeten nemen. De wat omgangsvormen, manieren en gedrag tegenover vrouwen betreft behoorlijk botte Karelromans worden ook wel voorhoofse romans genoemd, al gebruikt men tegenwoordig liever de onderscheiding naar de koningsnamen. Voorbeeldig is daar: alleen de held die dapper in de slag strijdt, en die zelfs bereid is zijn leven op te offeren voor de goede zaak. Die rol wordt echter niet altijd door Karel ingevuld.

5 belangrijke vragen over Spannende verhalen: van gelovige abten, sluwe vossen en dappere ridders - Van Frankrijk naar Brittannië: koning Arthur

De tweede belangrijke koning in de middelnederlandse literatuur is Artur, de mythische koning van Brittannie. Dat hij werkelijk geleefd en geheerst heeft, is niet bewezen; in de meeste geschiedenisboeken duikt zijn naam niet op Op 1 uitzondering na; zijn biografie staat in de Historia regum Britannaiae (1136), de geschiedenis van de koningen van Brittannie, en werd daar geplaatst door Geoffrey of Monmouth

Arthur verricht daarin heldendaden die niet bewezen zijn en hij wordt geplaatst tussen tal van koningen die nooit hebben bestaan. Monmouth presenteerde zijn goeddeels fictieve geschiedenis als waarheid, en hij werd geloofd.
Wellicht kwam dat omdat de historia een mooie tegenhanger vormde van de Karel-hype op het vasteland. Doel zou zijn een even glorierijk verleden van een Brittannie te creeren, dat niet onderdeed voor een vergelijking met de rijke geschiedenis van de destijds grootste Europese macht, het Frankenrijk

Wat was de tegenhanger van de Karelromans in Brittannie?

Arthurromans, Arthur, mythische koning van Brittannie. In Historia regum Britanniae (1136) komt Arthus voor, niet bewezen of hij fictief was. Ook op vasteland enthousiast ontvangen. Grote Franse auteur Chretien de Troyes verwerkte Arturs ridders in eigen ridderromans. Bekende titels Yvain, Lancelot, Perceval ou le conte du graal.

De verhalen rond Artur waren zo populair dat ze ook op het vasteland enthousiast werden ontvangen. De grote franse auteur van ridderromans, Chretien de Troyes (12e) die talrijke grote romans op zijn naam heeft staan, verwerkte de avonturen van Arturs ridders in zijn eigen ridderromans en maakte de stof in continentaal Europa bekend

Zijn romans beinvloedden de literatuur ook buiten de grenzen van het Frankenrijk. Ook in het duitse rijk en in de nederlanden werden zij gelezen, aan de vorstenhoven in het frans, en zowel daar als in de steden later ook in nederlandse vertaling. Bekende titels van Troyes zijn onder meer Yvain, Lancelot en het onvoltooid gebleven Perceval ou le conte du graal (dat bijvoorbeeld door Wolfram von Eschenbacht al rond 1200 werd vertaald en bewerkt als Parzival)

Hoofse liefde hoort bij de vele zaken die typisch zijn voor een middeleeuws hof en zij komt dus niet bij de lagere standen voor. Men zou het een spel kunnen noemen dat zijn eigen regels heeft. Vanaf 12e bezingen de dichters aan het hof in smartelijke woorden het lot van een fictieve ik die de aanbeden dame niet kan bereiken, of ze lofprijzen hun nimmer eindigende dienst voor haar, want volgens de traditie worden zij door deze dienst betere mensen

Het genre heet dan ook hoofse minnelyriek. Juist dit idee is wat ook in de Arturromans terugkeert; de heldhaftige ridders blinken uit in hun gedrag op alle terreinen, dus ook in het volgen van de regels die de hoofse liefde aan hen voorschrijft.

Hoofse en voorhoofse romans

Omdat de hoofsheid zo belangrijk is voor Arturromans, worden die ook wel hoofse romans genoemd:

zij zijn bedoeld om door ridders gelezen te worden die aan de helden en hun hoofs gedrag een voorbeeld moeten nemen.

De wat omgangsvormen, manieren en gedrag tegenover vrouwen betreft behoorlijk botte Karelromans worden ook wel voorhoofse romans genoemd, al gebruikt men tegenwoordig liever de onderscheiding naar de koningsnamen. Voorbeeldig is daar: