Auditieve beperking en taalontwikkelingsstoornis

28 belangrijke vragen over Auditieve beperking en taalontwikkelingsstoornis

Taalontwikkelingsstoornissen, welke soorten zijn er?

1. Specifieke op zichzelfstaande problematiek: TOS
2. Secundaire  problemen: veroorzaakt door andere problemen waardoor je spraak/taalontwikkelingsmoeilijkheden hebt
4. Onvoldoende blootstelling aan de Nederlandse (gebaren)taal door de omgeving (deprivatie)

Het kan ook een combinatie zijn, waardoor de TOS tot uiting komt (dus bijv. Gevoeligheid voor en onderstimulatie van taal, kan leiden tot taalontwikkelingsstoornis (5).

Leg het neuropsychologisch model van TOS uit

  • Gedrag: beperkte communicatieve redzaamheid, sociaal emotionele problemen.
  • Cognitie: Theory of mind, implicitet leren, executief functioneren, innerlijke taal
  • Hersenen


  • Ontwikkeling
  • Omgeving

Wat maakt dat kinderen met TOS moeite hebben met zichzelf uit te drukken en taal receptief te begrijpen?


  • Kinderen met TOS hebben vaak moeite met sociale taal naar buiten (sociale taal: communicatie) en naar binnen (innerlijke taal: EF, Theory of Mind).

  • Taal is verweven met andere ontwikkelingsgebieden. Als er op gebied van taal iets misgaat, merk je dat ook op andere gebieden.
    • Bijv. EF: impulsiviteit, dingen vergeten, gedrag reguleren (ze gebruiken minder sociale taal)
    • Bijv. ToM: belevingswereld van anderen (ze gebruiken minder innerlijke taal)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn de kenmerken van een TOS?

  • Gebruikt weinig woorden.
  • Heeft moeite om op een woord te komen.
  • Is slecht verstaanbaar.
  • Maakt veel fouten bij het maken van zinnen.
  • Maakt erg korte zinnen.
  • Is snel boos als het niet begrepen wordt.
  • Kan driftig worden omdat het dingen niet begrijpt.

Waarin wordt luidheid en toonhoogte uitgedrukt?


•Luidheid en toonhoogte: decibel en Herz
•Referentie 20 mPa voor toon 1000 Hz
•Menselijk gehoor: 20-20.000 Hz

Wat is (in decibel) de pijngrens van ons gehoor?

130 a 140 db

Wat is de bovengrens van ons gehoor tot waaraan je kan versterken?

De pijngrens

Lawaai kan leiden tot gehoorschade, hoe komt dat?

  • Harde knal of langdurige blootstelling aan muziek wat maakt dat de trilhaartjes kapot gaan. Het is irreversibel.
  • Het kan ook door ouderdom gebeuren, opstapeling van gehoorschade door de jaren heen.

Waardoor horen ouderen hoge tonen slecht?

  • Trilhaartjes voor de hoge tonen, zitten aan het begin van het slakkenhuis (korte golflengte). Ze doven uit en dringen niet door.
  • Trilhaartjes voor de lage tonen, aan het einde. Lage tonen, hebben een lagere frequentie (langere golflengte). 

Wat is de prevalentie van doofheid?

1/1000 kinderen, rond de 100 kinderen per jaar in Nederland. De helft van deze kinderen heeft meervoudige verstandelijke beperking. Slechts 5% van de dove kinderen, heeft dove ouders.

Wat is de impact op de taalontwikkeling?


  • Gesproken taal niet (volledig) toegankelijk voor doof kind
  • Gebarentaal wel toegankelijk, want visueel
  • Vermogen je moedertaal te leren is beperkt in tijd (kritieke / gevoelige periode) vooral m.b.t. syntax (zinsbouw) en minder voor woordenschat

Waardoor is het de gevoelige/kritieke periode (<10 maanden) belangrijk voor de taalontwikkeling?

  • Gevoelige periode om klanken te leren onderscheiden < 10 maanden
  • Goede taal input nodig vanaf geboorte en niet later dan 2 jaar à newborn screening
  • Effect van hoorapparaten en CI: zo vroeg mogelijk en beide oren zodat het onderscheiden van de klanken alsnog gestimuleerd kan worden.

Waardoor is het nadelig als implanten pas na 2 of 4 jaar worden geplaatst?

  • Kritieke periode voor CI 0 – 2 jaar (in binnenoor)
    • Implanteren tussen 2 – 4 jaar mogelijk achterstanden in gesproken taal
    • Na 4 jaar bijna altijd taalachterstand in gesproken taal

Wat moet je kinderen aanleren op gebied van taal?


  • Bilinguaal taal leren: We proberen van tweetaligheid gebruik te maken. De kennis van de ene taal (L1), helpt namelijk bij het leren van de andere taal (L2)
  • Kinderen leren de taal die hen natuurlijk het best ligt. Gebarentaal en moedertaal.
  • Daarnaast wordt ook de gesproken meerderheidstaal aangeboden (moedertaal).
  • Het liefst door native speakers.

Wat zouden problemen zijn / achterstand verklaren bij kinderen met doofheid in de theory of mind?

  • Doordat zij de nuances die wij in onze stem stoppen, niet kunnen horen (sarcasme, ironie, de intonatie). De inhoud van de boodschap klopt niet met de intentie.

Intelligentie bij doofheid. Wij denken vaak in taal. Maar cognitieve ontwikkeling is meer dan alleen maar taal. Hoe meten we de intelligentie bij dove kinderen?

  • Non-verbale test of het verbale gedeelte weglaten.
  • Je kunt de verbale intelligentie niet meten, enkel de performale.

DCDP (deaf childeren of deaf parents) en DCHP (deaf childeren of hearing parents) vertonen verschil in afname op IQ testen. Kinderen die doof zijn geboren, doen het beter dan kinderen die later doof zijn geworden. DCDP doen het beter dan DCHP. Hoe kan dat?

Wanneer je heel vroeg op een willekeurige manier kan communiceren, is dit gunstig voor je cognitieve ontwikkeling. Je kunt sneller communiceren, anderen begrijpen en anderen begrijpen jou sneller. Dit is gunstig voor de cognitieve ontwikkeling.


Sommige typen zinsstructuren bijzonder moeilijk voor doven: Vragen, voornaamwoorden, ingebedde zinnen. Waarom is dat?

Intonatie (nuance) is moeilijk en subtiel in gesproken taal voor dove kinderen. Dat is veel duidelijker in gebarentaal.

Er is sprake van zintuigelijke compensatie bij dove kinderen. Noem voorbeelden

Ze zijn er meer geoefend in en daardoor worden ze er sneller in:
-Detectie beweging in perifeer gezichtsveld is sneller
-Perceptie en onthouden complexe visuele signalen is beter

Hoe vindt diagnostiek plaats bij gehoorproblemen?

Fletcher Index= Gemiddeld verlies in dB voor beste oor voor zuivere toonstimuli van 500, 1000 en 2000 Hz.

Lucht- (kruisjes) en beengeleiding (pijltjes). Leg uit.

Je kunt testen een koptelefoon (luchtgeleiding) en met een trilplaatje (beengeleiding).

Kun je het geluidsverlies oplossen via een trilplaatje? Ja > geleidingsslechthorendheid (linkerplaatje)

Nee? > Perceptieslechthorendheid (rechter plaatje). Klinkers komen dan bijv wel goed door, maar medeklinkers minder goed. Weten met welke klanken ze moeite hebben, is goed om te weten in de begeleiding.

Wat voor gehoorinterventie doe je wanneer de gehoorbeentjes niet werken?

Met behulp van een trilplaatje je middenoor stimuleren / passeren (direct het slakkenhuis bereiken)

Voor welke mensen is een CI (cochleaire implant)?

Wanneer het slakkenhuis beschadigd is maar de gehoorzenuw niet.

Dit wordt op het slakkenhuis geplaatst (is invasief), hierdoor kun je de gehoorzenuw rechtstreeks stimuleren. Zo kunnen ze spraakgeluid verstaan.

Waardoor is er training nodig bij plaatsing van CI?

Doordat deze mensen nog nooit gehoord hebben, zij moeten geluiden leren koppelen aan de bron. Dit moet getraind worden, leren te reageren op geluid, leren luisteren en horen en interpreteren wat geluiden betekenen.

Wanneer wordt er een implantaat op de hersentam geplaatst? (ABI: auditory brainstem implant)

Wanneer een deel van de gehoorzenuw is beschadigd.

De training heet gehooropvoeding. Waarop is dit gericht?

Op incidentele gebeurtenissen wat ze niet door ervaring leren (leren horen EN verstaan: geluid betekenis geven)

Wat zijn de alternatieven voor gesproken taal?


•Gebaren taal, NGT


•Gebaren systemen, NMG


•Vingerspellen


•Bilinguale methode


•Vier handen gebarentaal (doofblindheid)


•Totale communicatie


•Ondersteunde Communicatie (OC)

Wat maakt gebarentaal belangrijk voor dove mensen en willen zij deze taal erkend zien?

De dovengemeenschap heeft een eigen taal en dat is gebarentaal. Op die manier kunnen zij zichzelf uiten, expressie aanbrengen in hun taalgebruik.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo