Rechterlijke besluitvorming

13 belangrijke vragen over Rechterlijke besluitvorming

Wat is framing? En wat is positieve en negatieve framing?

Framing: hoe oplossing van een probleem verpakt is in woorden
  • Positieve framing: men gaat voor zekerheid
  • Negatieve framing: men neemt risico om zeker verlies te voorkomen

Wat is de dominante hypothese?

Wat in het strafdossier wordt opgenomen en voorgelegd aan de rechter

Wat zijn verstorende invloeden van herinneren?

  • Motivation to remember: goede reden om je iets later te kunnen herinneren
  • Systeem- en schattingsvariabelen
    • Schatting: omstandigheden die van invloed zijn op de waarnemingen
    • Systeem: kenmerken hoe systeem is ingericht
  • Weapon focus
  • Bronverwarring
  • Veranderingsblindheid
  • Secundaire aandacht: als je opdracht krijg je ergens op te concentreren zie je andere dingen eromheen niet meer
  • Pseudoherinnering
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn drie elkaar versterkende processen bij tunnelvisie?

  1. Belief perseverance: vasthouden aan een eenmaal gevatte gedachte, ook al krijg je tegenstrijdige informatie
  2. Confirmation bias: actief zoeken naar informatie die de hypothese ondersteunt
  3. Groepsconformiteit
  4. Vermijden van cognitieve dissonantie: als je tegenstrijdige dingen denkt zul je proberen dit te vermijden, dit versterkt tunnelvisie

Tot welke twee hypothese leidt de verwachting dat het beslissingsmodel per rechter verschilt?

  1. Overtuigingsparadox: rechters zijn geneigd om in ernstige zaken met minder bewijs genoegen te nemen (paradox want gaat tegen verwachtingen in)
  2. Compensatoir straffen: als rechter enige twijfel heeft gehad bij beoordelen van bewijs -> legt lagere straf op om twijfel te compenseren

Wat is het effect van de geanticipeerde spijt?

Kosten van spijt alvast incalculeren, en de huidige beslissing laten beïnvloeden
- Als bewijs juridisch in orde is, maar niet erg sterk: vrees fout-positief

Wat is een heuristiek? Wat is het gevaar hiervan?

Een heuristiek is een regel of methode die wordt gebruikt om problemen op te lossen of beslissingen te nemen, bepaalde algemene vuistregels.
> veelvuldig vertrouwen op heuristiek kan ervoor zorgen dat men tot de verkeerde conclusie komt. Werkelijkheid is complex en kan niet altijd te vangen zijn voor algemene regels

Hoe heet het als men fouten maakt in schema's waar men zelf belang bij heeft? En hoe heten fouten die ontstaan doordat het systeem niet onder alle omstandigheden goed functioneert?

  • hot cognitions genoemd of self-serving biases = zelf belang
  • cold cognitions = systeem functioneert niet onder alle omstandigheden

Wat zijn twee psychologische factoren waar de rechter in kan tuimelen?

  • Overtuiging paradox. Deze stelt dat maatschappelijke responsiviteit ervoor zou zorgen dat bij ernstige beschuldigingen de rechter eerder geneigd is met minder bewijs genoegen te nemen dan bij minder ernstige beschuldigingen.
  • Compensatoir straffen:als hij twijfelt over de schuldigheid, zal hij de straf lager uit laten vallen om deze twijfel te compenseren.

Hoe ziet stereotypering eruit bij de dader en het slachtoffer in het strafproces?

Stereotypering in het strafproces kan er op verschillende manieren uitzien. Bij de dader kunnen stereotypen leiden tot vooroordelen en de neiging om hen sneller als schuldig te bestempelen, gebaseerd op bijvoorbeeld hun ras, etniciteit of sociale achtergrond. Bij het slachtoffer kunnen stereotypen resulteren in het bagatelliseren van het leed dat hen is aangedaan of het leggen van de schuld bij hen, bijvoorbeeld door hun gedrag of kleding. Deze stereotypen kunnen de eerlijkheid en objectiviteit van het strafproces beïnvloeden.

Waarom zijn schema's belangrijk in ons dagelijks functioneren? Geef van twee typen schema's een voorbeeld

Schema: interpretatiekader, bestaande uit samenhangen die we door middel van ervaring gevormd hebben. Ze helpen om sociale gebeurtenissen te interpreteren
  • Personenschema's: kennis over eigenschappen, fysiek voorkomen, status en rol van personen
  • Gedragsschema's: beschrijven routines van allerlei handelingen, zoals eten in een restaurant of de trein naar Amsterdam nemen

Wat is het individualiseringsbeginsel en waarom staat dit op gespannen voet met het gelijkheidsbeginsel?

Gelijkheidsbeginsel staat voor gelijkheid, individualiseringsbeginsel stelt juist dat ieder geval individueel behandeld moet worden. Straffen kunnen hierdoor binnen hetzelfde misdrijf verschillen van elkaar, wat in strijd is met het gelijkheidsbeginsel.

De rechter bereidt zich in Nederland op een zaak voor door het dossier te bestuderen, dit levert een eenzijdig beeld op. Verklaar waarom dat zo is.

Het dossier bevat negatieve en belastende informatie voor de verdachte, en wordt gelezen vanuit het oogpunt dat de verdachte schuldig is. De rechter vormt hierdoor onbewust al een eigen overtuiging.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo