L01 De staat

17 belangrijke vragen over L01 De staat

Waren de standen, het adel, democratisch verkozen?

De standen, de lagere magistraten, zijn dus geen democratische volksvertegenwoordigers, maar als representanten van de traditionele hiërarchische ordening.

Wat is de theorie van John Locke?

Die theorie gaat niet uit van de individu als onderdeeltje van een historisch gegroeide organisch ontwikkelde hiërarchische ordening. Maar dat een individu van nature vrij en ongebonden persoon is, gelijkwaardig aan anderen.


Om voortdurende conflictsituaties te voorkomen richten deze individuen samen middels een gezamenlijk contract een centrale macht op. De staat.


Ze staan wat vrijheid af aan de staat maar voor de rest laat de staat hen met rust.


Doet hij dat niet, treed hij de vrijheid met voeten, dan pleegt hij contractbreuk. Individuen zijn dan niet meer gebonden aan het contract en er ontstaat het recht van opstand.

De theorie van Locke was het begin van het klassieke rechtstaat denken. Startte in 17de eeuw, en vervolgens in de 18 en 19de eeuw verder uitgewerkt in constitutie en wetten. Het belangrijkste principe is de individuele vrijheid. Welke principes zijn toen ontwikkeld?

- Legaliteitsbeginsel
- Machtsverdeling
- Grondrechten
- Rechterlijke controle
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het grote verschil tussen de middeleeuwen met de theocratische visie en de 18 en 19de eeuw met het vorming van de klassieke rechtstaat denken?

Het grote verschil met de middeleeuwen is dus dat het nu gaat om het individu. Voorheen was alleen de koning echt vrij was (de theocratische visie).

In het feodale stelsel en standenmaatschappij ging het om het collectief. Het ging om de stand of klasse waarvan ze lid waren.
In de liberale rechtstaatopvatting gaat het om de individu.


De staat is er om hen te dienen. Iedereen mag de vrijheid zelf invullen

Wat is een levensbeschouwelijke neutrale staat ?

Staat die zich neutraal opstelt. Ze schrijven niet voor wat het ware geluk of vrijheid is.

In de context van machtenscheiding; Wat is het doel van de rechterlijke controle

Rechtelijke controle is het belangrijkste beginsel om toe te zien op de inachtneming van het legaliteitsbeginsel en de grondrechten.


Rechter is ook een van de checks en balances.

De tegenmacht. Hij controleert daarmee ook het bestuur in het optreden

In de democratische rechtstaat werden alle privileges afgeschaft. Daarmee was iedereen gelijk voor de wet. Deze formele gelijkheid heeft een nuance. Noem deze

Men gaat er in de klassiek-liberale rechtstaatidee vanuit dat onbelemmerde concurrentie leidt tot een fair eindresultaat. Als je hard werkt, inzet, en wat gelukt hebt kom je er wel. De formele gelijkheid voor de wet dus.

Tegenwoordig weten we dat er bij de formele gelijkheid voorbij wordt gegaan aan ongelijkheden in kwaliteiten en economische macht en dat dit niet zorgt voor een gelijke competitie.

Bij de ontwikkeling van het kiesrecht zijn twee lijnen te ontdekken. Noem deze

- Men was druk met de macht van de koning terugdringen en het brengen van regeringsmacht onder controle van het parlement. In 1848 was dat zover. Toen is de ministriele verantwoordelijkheid (incl de verantwoordelijkheid voor de daden van de onschendbare koning) ingevoerd


- Daarna kwam de vertrouwensregel. De regering met het vertrouwen van het parlement hebben.

De klassiek liberale rechtsstaat gaat over individuele vrijheid. Echter, door de grote verschillen van uitgangspositie van velen,  biedt het nog geen gelijke kansen. Wat bedoelt men met de sociale rechtstaat

Deze sociale staat, is dus niet alleen om vrijheden en rechten te in acht te nemen en te beschermen tegen inbreuken van derden, maar schept ook actief omstandigheden om de burger iets te kunnen maken van zijn leven.


Deze taak heeft vorm gekregen in de zogenoemde sociale grondrechten. In de grondwet gezet in 1983. Ook veel in mensenrechtenverdragen. Daarin staat de verplichting om sociale, culturele en economische infrastructuur te creëren en in stand te houden.

Wat is het kenmerk van de statenbond (confederatie)

De statenbond wordt gekenmerkt door zeer steker zelfstandige onderdelen en een zwak centraal gezag die maar enkele taken heeft. Bijv defensie of buitenlandse zaken. De deelnemende landen hebben het recht van secessie. DWZ ze mogen er zelf weer uit stappen.

Wat zijn de kenmerken van een federale staat?

Dat de federale constitutie een regeling bevat voor de verdeling van de bevoegdheden tussen de organen van het centrale federale gezag en de deelstaten. Deze bevoegdheden voert men onafhankelijk van elkaar uit.

Bevoegdheden in de grondwet verdelen tussen federaal gezag en deelstaten. Wat is de Implied powers theorie

de federale wetgever heeft niet alle bevoegdheden maar doet het toch op een slinkse wijze. Hij verwijst bij het maken van wetten dan naar de bevoegdheden die impliciet besloten liggen in de bevoegdheden die hij al heeft.

Hoe is de competentieverdeling in canada geregeld?

Andere competentieverdeling is zoals in Canada. Daar doen ze een limitatieve opsomming van bevoegdheden geven aan de deelstaten. De rest is voor de centrale overheid.

Dan is er nog de gemengde competentieverdeling zoals in Duitsland. Wat wil dat zeggen

Als laatste is er nog het systeem van gemengde competentieverdeling. Dit is zo in Duitsland. Een deel van de bevoegdheden is aan de deelstaten en een deel aan het centrale gezag gegeven. Voor de overige bevoegdheden zijn concurrerende bevoegdheden. De mogen door de deelstaat gedaan worden tenzij het federaal gezag een bevoegdheid naar zich toe trekt.


De deelstaten zijn daar gelijk aan het centrale gezag. Hierachisch gelijk. Een onafhankelijke rechter  is belast met de bewaking van de competentieverdeling tussen de deelstaten en het centrale gezag.

In welke landen mag de rechter de formele wetgeving aan de grondwet toetsen

De rechter (suprême court) in de VS en Duitsland mogen de deelstaatwetgeving en de federale wetgeving aan de grondwet toetsen.

Wat is nog een kenmerk van de federatie ?

Een tweekamerstelsel. Beide bemoeien zich met de tot standkoming van wetgeving. Er kunnen twee typen deelstaatkamers worden onderscheiden -> bondsraadtype en senaatstype.

Wat is het verschil tussen de deelstaten in de federatie en de bevoegdheden delegatie bij een gedecentraliseerde eenheidsstaat?

Belangrijk verschil met de deelstaten in federatie is dat lagere publiekrechtelijke lichamen in een eenheidstaat niet  beschikken over een constitutioneel gewaarborgde competentie die onaantastbaar is door de centrale wetgever.

Bevoegdheden van gemeente of provincie kunnen zo worden ingeperkt.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo