Startpagina / Samenvattingen / Internationale economie in het nieuws / geld-rekening-financiele

De kwaliteit van internationaal-economische journalistiek

Q: Binnen en rondom de migratiestromen zijn er 3 spanningsvelden, welke zijn dit?

1. Aanvulling en verdringing op de arbeidsmarkt (bij aanvulling worden langdurige openstaande vacatures vervuld en bij verdringing is er sprake van werkloosheid) 2. Maatschappelijke baten en lasten (bij baten moet je denken aan meer belastinginkomsten voor de overheid en bij lasten moet je denken aan meer concurrentie op de arbeidsmarkt) 3. Brain gain en brain drain (bij brain gain trek je hoogopgeleiden aan en bij brain drain vertrekken ze juist)

66 belangrijke vragen over De kwaliteit van internationaal-economische journalistiek

Wat zijn de vijf motieven voor migranten om naar Nederland te komen?

1. Arbeid
2. Gezinsvorming
3. Gezinshereniging (=volgmigratie)
4. Asiel
5. Studie

Hoe lang verblijven migranten in Nederland?

Langer dan vier maanden. Mensen die korter dan vier maanden in Nederland verblijven zijn vluchtelingen die asiel hebben aangevraagd en nog geen vier maanden in Nederland zijn én illegalen worden niet met de term in migratie gebracht. Er zijn dus meer buitenlanders in Nederland dan we denken.

Waar komen de tijdelijke arbeidskrachten in Nederland vandaan?

Het overgrote deel is afkomstig uit EU-landen. Ook het overgrote deel van de studenten verplaatst zich binnen de EU. Daarnaast domineert Europa bij de immigratie: twee derde van de immigranten uit 2008 kwam uit Europese landen.

Binnen en rondom de migratiestromen zijn er 3 spanningsvelden, welke zijn dit?

1. Aanvulling en verdringing op de arbeidsmarkt (bij aanvulling worden langdurige openstaande vacatures vervuld en bij verdringing is er sprake van werkloosheid)
2. Maatschappelijke baten en lasten (bij baten moet je denken aan meer belastinginkomsten voor de overheid en bij lasten moet je denken aan meer concurrentie op de arbeidsmarkt)
3. Brain gain en brain drain (bij brain gain trek je hoogopgeleiden aan en bij brain drain vertrekken ze juist)

Wat zijn voorbeelden van maatschappelijke baten?

Meer belasting- en premie-inkomsten voor de overheid
 Meer bestedingen
 Vermindering van de toekomstige lasten van vergrijzing
 Welvaartstoename van de immigrant  Positieve effecten van onderwijs voor de kinderen van de immigranten
 Omzet en werkgelegenheid van specialiseerde uitzendbureaus
 De waarde van de productie die anders niet gerealiseerd zou zijn

Wat zijn voorbeelden van maatschappelijke lasten?

Meer concurrentie op de arbeidsmarkt
 Minder koopkracht (wage dumping: buitenlandse werknemers bieden zich aan voor spotprijzen)
 Meer aanspraken op uitkeringen
 Meer kosten die gemaakt moeten worden voor het vertrekken en controleren van uitkeringen
 Meer milieuvervuiling
 Meer ruimtebeslag voor woningen

Wat zijn buitenlandse tijdelijke arbeidskrachten?

Mensen die korter dan vier maanden in Nederland verblijven om te werken

Wat is liquid migration?

Migratie is tegenwoordig niet meer te ordenen in afgebakende hokjes

Wat is de gemeenschappelijke markt

Een vrij verkeer van onder andere personen over landgrenzen. Werkvergunningen zijn niet nodig.

Wat is wage dumping?

Buitenlandse werknemers bieden zich aan voor spotprijzen (kijk bijvoorbeeld naar de aspergeplukkers, dat zijn allemaal Bulgaren omdat zij het voor minder geld doen dan Nederlanders)

Wat is interne migratie?

Migratie binnen een land

Wat is sociale zekerheidmigratie?

De relatief goede sociale zekerheid kan een pull-factor zijn voor migranten

Wat zijn 3 marktpartijen op de valutamarkt?

1. Internationale handelaars in producten
2. Internationale beleggers (vaak institutioneel)
3. Speculanten

Is er minder beweging bij een wisselkoers waarbij het systeem vast zit of wanneer de wisselkoers aanpasbaar is?

Wanneer de wisselkoers aanpasbaar is: bij zo'n systeem wordt het valutarisico beperkt voor importeurs en exporteur en is er een kleine bewegingsvrijheid rondom een afgesproken spillkoers.

Hoe reageert de centrale bank op een te grote daling of stijging van de koers?

Ze rente wordt verhoogd of verlaagd. Er kan ook een interventie plaatsvinden. Mocht dit alle twee niet lukken, dan wordt de spillkoers verhoogd of verlaagd: dit heet een revaluatie of een devaluatie. Dit laatste is geen oplossing, maar betekent gezichtverlies voor de centrale bank van het betrokken land.

Wat zijn de vier verschillende oorzaken voor wisselkoersbeweging?

1. Inflatieverschillen
2. Verschillen in economische groei
3. Renteverschillen
4. Marktsentiment

Hoe houdt de centrale bank de spillkoers binnen bandbreedte?

1. Door renteverhoging, waardoor sparen aantrekkelijker wordt
2. Interventie, waardoor de centrale bank zelf opkoopt
3. Aanpassing van de spillkoers

Wat zijn flexibele of zwevende wisselkoersen?

Wisselkoersen op de markt zonder overheidsingrepen in de prijsvorming

Uit welke drie posten bestaat een betalingsbalans?

1. De lopende rekening
2. De kapitaalrekening
3. De financiële rekening
(De lopende rekening en de kapitaalrekening vormen in de meest ideale situatie de financiële rekening, maar in realiteit zijn er ook statische verschillen

Wat valt er onder de lopende rekening?

- Goederen (export - import, handelsbalans)
- Diensten (export - import)
- Primaire inkomens (saldo inkomens, beloning uit productiefactoren: rente, huur, dividend, tegenprestaties, loon, winst)
- Secundaire inkomens (inkomensoverdrachten(= staat geen directe tegenprestatie tegenover), saldo afdrachten of ontvangsten uit de EU (=ontwikkelingshulp, uitkering buitenland)

Wat is het verschil tussen een lopende rekening en een kapitaalrekening?

op een lopende rekening heeft te maken met import of export van goederen, diensten, productiefactoren( dingen die nodig zijn om iets te produceren zoals; natuur arbeid en kapitaal) en inkomensoverdrachten. op een kapitaal rekening staat alle geldstromen die te maken hebben met het kapitaal verkeer ( transacties ven geld van beleggers, spaarders en investeerders.

Wat is de financiële rekening?

- Saldo investeringen
(rendement op lange termijn, intraregionaal karakter, recente activiteit van Nederland in het buitenland)
- Effecten ( Rendement op korte termijn (=flitskapitaal, globaal karakter,, vermogende personen/bedrijven, opties/futures/warrants, valuta gerelateerd

Hoe komt een betalingsbalans echt in balans?

Door de toenemende officiële reserves. Op de betalingsbalans zie je alleen verandering van de officiële reserves. Voor de stand van de bedragen moet je kijken naar het externe vermogen.

Welke twee registraties heeft de export van een Nederlands product?

1. De lopende rekening: het bedrag van de betaling voor het product
2. De financiële rekening: de ontvangst van het bedrag op de bankrekening van de klant

Wanneer is de huidige globaliseringsgold gestart?

Na de tweede wereldoorlog: dat kenmerkt zich o.a. Door de sterke toename van investeringen en beleggingen. Economen meten de mate van intergratie door te kijken of de financiële markten in de landen meer op elkaar gaan lijken

Wat gaven de grote geldstromen een enorm impuls?

Deregulering en vermindering van belemmeringen. De financiële verwevenheid die we nu om ons heen zien, was nooit mogelijk zonder bewust economisch beleid.

Waarmee gaat de toenemende financiële integratie gepaard op de betalingsbalans?

Desintegratie

Wat is de post 'goederenuitvoer' als definitie op de lopende rekening?

Dit is geen saldo, maar de totale geldstroom naar Nederland die is verdiend met export van goederen.

Wat betekent het als er meer investeringsgeld en beleggingsgeld Nederland binnenkomt?

Dat buitenlanders steeds meer bezit krijgen in Nederland. Dit is heel anders dan het geld dat binnenkomt als inkomen of betaling voor onze export. Dat geld is immers ons bezit geworden.

Wat zijn de uitgaande geldstromen?

Dat is het geld waarmee de invoer van goederen en diensten wordt betaald. De export van Nederlandse invoer van goederen en diensten moet leiden tot een inkomende geldstroom.

Hoeveel procent vertegenwoordigen de productiefactoren kapitaal en ondernemerschap de verdiende en betaalde inkomens op de Nederlandse betalingsbalans?

90%

Wat wordt er bedoeld met ontwikkelingshulp qua uitkering?

Dat is dat de overheid of Nederlandse particulieren geld geven aan ontwikkelingshulp in het buitenland

Wat wordt er bedoeld met EU-gelden qua uitkering?

Dit is het geld dat naar de EU gaat. Bij de betalingen aan de EU zie je dat de overheid een deel van haar belastingontvangsten afdraagt voor de EU-begroting. Verder moet elk land een deel van het verdiende nationaal inkomen afstaan.

Wat wordt er bedoeld met overboekingen qua uitkering?

Mensen die in het buitenland verblijven, maar geld overmaken naar het 'thuisfront'. Als het geld een beloning is voor de inzet van arbeid in het buitenland, wordt het beschouwd als inkomen en niet als uitkering.

Hoe groter het grensoverschrijdende personenverkeer, hoe meer de overboekingen toenemen

Wat zijn twee verklaringen voor buitenlandse investeringen?

- investeren in het buitenland moet leiden tot lagere kosten of hogere omzetten
- niet-economische factoren zoals cultuurverschillen tussen landen, vertrouwen in het landsbestuur en de kwaliteit van het wegennet

Wie profiteert nog meer van de productie naar lage loon landen, naast de arbeiders?

Het land zelf, aangezien er meer geld in het land beschikbaar zal zijn

Wat is het doel van 'transparantie van staatsfondsen' en wie heeft de regie daarvan?

Het IMF. Het doel is om alle fondsen mee te laten doen aan de vrijwillige gedragscode, de Santiago Principles. Daardoor zijn de betalingsbalansen in de wereld sinds de jaren '70 veel stabieler geworden.

Hoe kan het dat de Nederlandse overheid jaarlijks een te kort op de begroting heeft, maar dat Nederland al sinds 1982 een overschot heeft op de lopende rekening?

De cijfers van de lopende rekening staan met name op de Nederlandse particuliere sector. De Nederlandse overheid spaart niet: dat geldt voor de meeste overschot landen.

Wat gebeurt er met het geld dat binnenkomt op de lopende rekening?

Het ‘spaargeld’ gaat via de financiële rekening van de betalingsbalans naar het buitenland. Met het geld kopen Nederlanders (financiële) bezittingen, zoals aandelen. Of ze lenen het uit aan buitenlanders en krijgen daarmee een vordering (dat is ook een bezitting). Een overschot op de lopende rekening kun je interpreteren als een toevoeging aan het externe vermogen van een land.

Hoe financieren tekortlanden hun kooplust?

Kooplust zorgt ervoor dat er een betalingsverplichting is aan het buitenland. Als het bedrag luidt in je eigen valuta, kan je nieuw geld laten bijdrukken. Landen als IJsland hebben deze luxe niet. Zij moeten ervoor zorgen dat het buitenland het te kort wil financieren. Dat gebeurt als buitenlandse investeerders en beleggers bereidt zijn hun kapitaal in jouw land te stallen. Het geld dat weglekt op de lopende rekening komt zo weer terug op de financiële rekening. Je financiert jouw kooplust met de spaarzin van andere landen.

Hoe lang kunnen landen hun kooplust blijven financieren met buitenlandgeld?

Een speculatieve zeepbel is de situatie van irreële prijsstijging op de markt, veroorzaakt door speculatief kuddegedrag. De prijsstijging stopt ooit een keer. Dan komt automatisch de laatste financieringsbron in beeld: betalen uit de officiële reserves. Een land dat moeite heeft om zijn tekort te financieren, ziet de goud en deviezenvoorraad dalen.

Wat gebeurt er als de bodem in zicht komt?

Het IMF is speciaal opgericht om landen met dit probleem te helpen. In instantie helpt het IMF met de reservepositie en het Bijzondere Trekkingsrecht. Als de problemen voortduren is er meer krediet mogelijk, maar wel gekoppeld aan de voorwaarden van het IMF. Die voorwaarden hebben alles te maken met het bestrijden van kooplust in het land en het aanwakkeren van spaarzin.

Wat zijn inkomens- en vermogensoverdrachten?

Geldstromen op de betalingsbalans waar geen directe tegenprestaties staan, bijvoorbeeld uitkeringen

Wat zijn directe buitenlandse investeringen?

Verwerven van zeggenschap voor een langere tijd over productiefaciliteiten van een ander land

Wat zijn indirecte buitenlandse investeringen?

Via een buitenlands bedrijf zeggenschap werven over productiefaciliteiten van een ander buitenlands bedrijf

Wat is een Europees aanbesteding?

Producten en leveranciers uit de EU-lidstaten mogen strijden om een opdracht

Wat is financiële integratie?

Toenemende verwevenheid tussen landen, zichtbaar in grensoverschrijdende beleggingen en investeringen

Wat zijn comparatieve kostenverschillen?

Een verschil in kosten dat vergeleken wordt met andere kostenverschillen

Wat is het externe vermogen?

Het verschil tussen de waarde van buitenlandse bezittingen van Nederlanders en de Nederlandse bezittingen van buitenlanders

Wat is het bystander effect?

Niemand komt in actie omdat iedereen wacht tot iemand anders iets doet

Op welke vier manieren kan het publiek in aanraking komen met de financiële markt?

1. Sparen
2. Lenen
3. Beleggen
4. Betalen in buitenlandse valuta

Hoe zit het met vraag en aanbod op de geldmarkt?

Geld dat voor korte termijn is geparkeerd, is aanbod op de geldmarkt. Geld dat langer dan twee jaar blijft staan, is het aanbod op de kapitaalmarkt. Vraag en aanbod zijn internationaal. De prijs van het geld op deze markten is rente. De kapitaalmarktrente wordt bepaald door vraag en aanbod. De geldmarktrente wordt gestuurd door de Europese Centrale Bank (ECB).

Wat gebeurt er als de ECB de basisherfinancieringsrente verandert?

Dan wijzigen de banken op hun beurt de tarieven ook

Waarom zijn er veel verschillen in rentes en wanneer is dit nieuwswaardig?

Dat komt door verschillen in looptijdrisico, inflatierisico en debiteurenrisico. Normaal moet de rente hoger zijn naarmate de looptijd langer is, de (verwachte) inflatie hoger is of een debiteur minder te vertrouwen is. Afwijkingen in dit patroon zijn nieuwswaardig.

Wat is beleggen en wat is het verschil tussen beleggen en investeren?

Beleggen is het kopen van aandelen, obligaties, opties en futures. In het Engels betekent ‘investment’ zowel belegging als investering. Dat zijn twee hele verschillende dingen. Investeren is het kopen van producten door bedrijven. Officieel kan een particulier dan ook niet investeren.

Zijn aandeelkoersen stelselmatig te voorspellen?

Nee, wantrouw berichten die dit wel doen.

Wat is een speculatieve zeepbel?

Het gedrag van beleggers is lang niet altijd rationeel. Kuddegedrag komt voor, doordat beleggers elkaars gedrag gaan volgen.

Maak af: Het financiële perspectief richt zich op de gevolgen voor rendement en risico van het feit dat:

Relatief steeds meer belegd wordt in aandelen en een heel groot deel van de beleggingen in het buitenland plaatsvindt

Welke vier mechanismen spelen een rol bij de daling van de beurs?

Institutionele beleggers maken minder rendement
 Beleggers zien hun vermogen dalen en voelen zich armer
 Het vertrouwen in de economie daalt
 Mensen met een beleggingshypotheek kunnen een stijging in hun maandlasten krijgen

Welke vier dingen kan een pensionfonds doen wanneer zij minder rendement maken?

 De premies verhogen (maar dan daalt de koopkracht van de huidige werknemers)
 Het toekomstig pensioen verlagen (maar dan daalt de toekomstige koopkracht van de huidige werknemers)
 De pensioenuitkeringen bevriezen (maar dan daalt de koopkracht van de huidige gepensioneerden)
 De premies van de werkgevers verhogen (maar dan daalt de koopkracht van de bedrijven)

Hoe krijg je zicht op internationale geldstromen?

Door op de betalingsbalans te kijken naar saldo effectenverkeer en financiële derivaten

Waarom spelen banken de hoofdrol in de betalingsbalans bij 'saldo overig financieel verkeer'?

- ze kunnen voor eigen rekening transacties doen in het buitenland
- banken zijn het platform waarop particulieren, bedrijven en overheden hun transactief afwikkelen

Wat is efficiëntie allocatie van middelen

het geld wordt op de meest efficiënte plek ingezet. Dit voorkomt verspilling van schaarse middelen.

Waarvoor hebben huishoudens geld nodig?

- Hypothecaire lening
- Studieschuld
- Creditcardschuld

Waarvoor hebben bedrijven geld nodig?

- aandelen uitgeven
- leningen en handelskredieten

Wat zijn private equity funds?

Speciale maatschappijen die met het geld van hun beleggers, institutionele beleggers, bedrijven kopen met het doel ze in drie à vier jaar profijtelijker te maken

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Internationale economie in het nieuws | 9789059317086 | Paul van der Cingel

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.