Startpagina / Samenvattingen / Class notes - J2 P4 Pathofysiologie / pancreatitis-acute-chronisch

Pancreatitis en pancreascarcinoom

28 belangrijke vragen over Pancreatitis en pancreascarcinoom

Wat zijn de twee belangrijkste oorzaken van acute pancreatitis?

Acute pancreatitis ontstaat in de meeste westerse landen in 60% van de gevallen door galstenen, in 20% van de gevallen door overmatig alcoholgebruikt en 10% heeft een andere oorzaak.

Welke van deze twee komt vaker bij jongen mannen voor en welke juist bij oudere vrouwen?

Jonge mannen hebben vaker overmatig alcoholgebruik.
Vrouwen van middelbare leeftijd met overgewicht hebben het hoogste risico op galstenen.

Wat is de belangrijkste oorzaak van chronische pancreatitis?

De belangrijkste oorzaak van chronische pancreatitis is overmatig en aanhouden alcoholgebruik. Minder vaak voorkomende oorzaken zijn: galstenen, stofwisselingsziekte (hyperlipoprotëinaemie, hypercalcïaemie), erfelijke aanleg, verkeersongelijk waarbij de alvleesklier beschadigd raakt, herhaalde aanvallen van acute pancreatitis, obstructie (blokkade) van de Papil van Vater als gevolg van een vernauwing of tumor en in sommige gevallen is de oorzaak onbekend.

Hoe kan steatorroe (vetdiarree) ontstaan vanuit chronische pancreatitis?

Door de blijvende ontsteking neemt de productie van spijsverteringsenzymen af, waardoor vettige diarree ontstaat. Vetstoffen uit de voeding worden door het tekort aan enzymen niet goed verteerd en verlaten onveranderd met de ontlasting het lichaam. Omdat vetten nodig zijn voor een goede opname van bepaalde ‘vet-oplosbare’ vitaminen, kunnen er tekorten ontstaan aan deze vitaminen. Samen met de vettige diarree verdwijnen namelijk ook deze vitaminen uit ons lichaam.

Wijs op je eigen buik aan waar pijn is te verwachten in het geval van een acute pancreatitis.

Op de buik linksmediaal tussen navel en ribbenkast.

Welke structuren moeten zijn aangedaan om DM1 te laten ontstaan uit pancreatitis?

De Eilandjes van Langerhans
De betacellen

Wat is de ductus choledochus?

Is de centrale afvoergang van gal tussen de galblaas en de twaalvingerige darm. De galgang wordt afgesloten door een klepje, de papil van Vater.

Wat zijn de oorzaken van acute pancreatitis?

Galstenen -> afsluiting sfincter van Oddi -> reflux van enzymen (40-60%)
Alcoholmisbruik (30-50%)

Minder vaak:
Afsluiting van ductus pancreaticus (tumor)
Te hoog calcium/ triglyceridenneerslag pancreasgang
Buikoperatie, trauma
Medicatie, virus (bofvirus, CMV, TBC)

Wat is er over alcohol en pancreatitis?

Niet geheel opgehelderd:
 alcohol verhoogt doorlaatbaarheid van de gangen in de pancreas
lekken van enzymen in pancreas
 overmaat alcohol veroorzaakt vorming van proteïneafzettingen die gangen blokkeren
 alcohol wordt in pancreascellen afgebroken waardoor toxische stoffen schade geven aan deze cellen
 genetische component

Wat zijn de symptomen bij acute pancreatitis?

Buikpijn! soms uitstralend naar rug
Eten verergert vaak de pijn (stim. pancreas)
Anorexie (geen eetlust)
Misselijkheid, braken, diarree
Steatorroe (vette ontlasting door lipasetekort) (exocriene insufficientie)
KoortsBuikpijn! soms uitstralend naar rug
Eten verergert vaak de pijn (stim. pancreas)
Anorexie (geen eetlust)
Misselijkheid, braken, diarree
Steatorroe (vette ontlasting door lipasetekort) (exocriene insufficientie)
Koorts

Wat zijn ernstige gevolgen van acute pancreatitis?

Necrose van pancreas/ vet/ darm  shock*
Acute nierinsufficientie door shock

Wat zijn nog meer ernstige gevolgen bij acute pancreatitis?

 Icterus (geelzucht) door dichtdrukken galgang door zwelling, galsteen (zie les over levercirrose)

 Ascites (ontstekingsvocht in buikholte)

Wat zeggen de labwaarden bij pancreatitis?

Amylase verhoogd
Lipase verhoogd
Beide waarden zijn methodeafhankelijk en per ZH vershillend
LDH verhoogd (afbraak van cellen)
Ureum verhoogd (bij nierinsufficientie)
CRP verhoogd (correleert met ernst van de ontsteking)
Galstenen: billirubine verhoogd, leverfuncties verhoogd
Soms glucose verhoogd

Wat is milde acute pancreatitis?

Milde pancreatitis (80%)
Minimale orgaandysfunctie en herstel zonder complicaties (alleen oedeem)

Wat is ernstige acute pancreatits?

Enstige pancreatitis (20%) -> orgaanfalen (door shock*) en/ of locale complicaties, zoals necrose of abces.

Met welke meetinstrumenten kan je de ernst van acute pancreatitis bepalen?

APACHE II
Ranson

Wat is de behandeling bij milde acute pancreatitis?

Afwachtend beleid, wél goede observatie (mogelijk ontwikkeling tot ernstige pancreatitis)

Bestrijden van klachten, voorkomen van complicaties:
- Pijnbestrijding -> morfine s.c., evt. epiduraal
- Vocht volume handhaven -> infuus 0,9% NaCl
- voeden: Wat zegt de richtlijn?
- Zo nodig maagsonde (bij braken)
- Vervolgen lab dagelijks (glucose, amylase, lipase, calcium)
- zo nodig toedienen zuurstof, glucose

Wat zegt DBRL 30 over de behandeling bij milde acute pancreatitis?

Kortdurend stoppen van de orale voedingsinname om het klinisch beloop af te wachten (pijn, labwaardes). Slokjes helder vloeibaar zijn toegestaan.

Bij braken een maaghevel.

Een voedingssonde als binnen enkele dagen (3 – 5) orale voedingsinname niet mogelijk is. Behalve voor het behoud van de voedingstoestand is dit ook van belang om infecties als gevolg van translocatie van bacteriën uit het maagdarmkanaal te voorkomen.

Hoe is de behandeling bij ernstig acute pancreatitis?

– opname en monitoring op IC
– bij galstenen ERCP (evt verwijderen galstenen)
– antibiotica in geval van necrose (omstreden)
– jejunosonde of parenterale voeding
– endoscopische/ percutane necrosectomie bij infectie

Welke klachten/complicaties treden er op bij chronische panceatitis?

 Pijn
 Misselijkheid, braken (N+, V+ : nausea, vomitus)
 Diabetes mellitus
 Gewichtsverlies
 Geelzucht door dichtdrukken galwegen
 Ontstaan van ‘pseudocysten’ die duodenum dichtdrukken
 Ondervoeding:
– Verminderde vetopname (steatorroe* (vette ontlasting))
– hierdoor ook verminderde absorptie van vit A, D, E, K
 Pancreasinsufficientie*

Hoe kan steatorroe worden aangetoond bij chronische pancreatitis?

Hoeveelheid vet in de feces. Referentie: < 6 g vet/etmaal

Wat zijn oorzaken van chronische pancreatitis?

Alcohol
- Cystic Fibrosis (taaislijmziekte)
- Sclerose papil van Vater afvoer 
- tumor
- onbekend

Hoe gaat het onderzoek bij chronische pancreatitis?

 Buik overzichtsfoto -> verkalkingen
 ERCP -> stenosen (vernauwing) en dilataties (verwijding) in ductus pancreaticus
 CT -> tumor

Hoe is de behandeling bij chronische pancreatitis?

 Alcoholmisbruik: Stoppen met alcohol, evt aanvullen tekorten van vitamines, vb B12, thiamine
 Pijnbestrijding (morfinepreparaten, doornemen of stilleggen zenuwen)
 Galwegen openen
 Partiële/ gehele pancreasresectie

Wat zijn de risicofactoren van pancreascarcinoom?

 roken
 obesitas
 Sedentair gedrag
 chronische pancreatitis
 pancreascysten
 genen
 leeftijd
 voeding?

Welke chirurgische/curatieve behandelingen zijn er mogelijk bij een pancreascarcinoom?

– Alleen bij resectie volledig herstel mogelijk
– adjuvante chemo en of radiatie
– Resectie van de tumor
• bij tumoren < 2-3cm
• tumoren in papil van Vater 
-> resectie volgens Whipple*
Bij lokale of verdere metastasering eigenlijk geen chirurgie, geen zin

Wat zijn de palliatieve behandelingen bij een pancreascarcinoom?

Palliatief:
-> chemo om proces te vertragen
-> pijnbestrijding
-> stent plaatsen in d. choledochus

Welke symptomen kunnen er optreden na een Whipple procedure?

Steatorrhoe (vetdiarree)
Dumpingsyndroom
Diabetes

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

J2 P4 Pathofysiologie

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Pancreatitis en pancreascarcinoom

28 belangrijke vragen over Pancreatitis en pancreascarcinoom

Wat zijn de twee belangrijkste oorzaken van acute pancreatitis?

Welke van deze twee komt vaker bij jongen mannen voor en welke juist bij oudere vrouwen?

Wat is de belangrijkste oorzaak van chronische pancreatitis?

Hoe kan steatorroe (vetdiarree) ontstaan vanuit chronische pancreatitis?

Wijs op je eigen buik aan waar pijn is te verwachten in het geval van een acute pancreatitis.

Welke structuren moeten zijn aangedaan om DM1 te laten ontstaan uit pancreatitis?

Wat is de ductus choledochus?

Wat zijn de oorzaken van acute pancreatitis?

Wat is er over alcohol en pancreatitis?

Wat zijn de symptomen bij acute pancreatitis?

Wat zijn ernstige gevolgen van acute pancreatitis?

Wat zijn nog meer ernstige gevolgen bij acute pancreatitis?

Wat zeggen de labwaarden bij pancreatitis?

Wat is milde acute pancreatitis?

Wat is ernstige acute pancreatits?

Met welke meetinstrumenten kan je de ernst van acute pancreatitis bepalen?

Wat is de behandeling bij milde acute pancreatitis?

Wat zegt DBRL 30 over de behandeling bij milde acute pancreatitis?

Hoe is de behandeling bij ernstig acute pancreatitis?

Welke klachten/complicaties treden er op bij chronische panceatitis?

Hoe kan steatorroe worden aangetoond bij chronische pancreatitis?

Wat zijn oorzaken van chronische pancreatitis?

Hoe gaat het onderzoek bij chronische pancreatitis?

Hoe is de behandeling bij chronische pancreatitis?

Wat zijn de risicofactoren van pancreascarcinoom?

Welke chirurgische/curatieve behandelingen zijn er mogelijk bij een pancreascarcinoom?

Wat zijn de palliatieve behandelingen bij een pancreascarcinoom?

Welke symptomen kunnen er optreden na een Whipple procedure?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Inflammatory bowel disease (IBD)

Class notes - J2 P4 Pathofysiologie

Class notes - Blok 3: De Mens

Class notes - Productleer en Voedselbereiding

Class notes - Dieetleer

Class notes - Proeftoets periode 1

Class notes - Sociale wetenschappen periode 2

Class notes - Voedingsleer periode 2

Class notes - Dieetleer periode 3 jaar 2

Class notes - Pathofysiologie periode 3 jaar…

Class notes - Voedingsleer periode 3 jaar 2

Class notes - Sociale wetenschappen periode …

Class notes - Onderzoek periode 3 jaar 2