Endocrinologie - schildklier - WC - Bijnier en hypofyse
15 belangrijke vragen over Endocrinologie - schildklier - WC - Bijnier en hypofyse
Hoe laat moet je cortisol prikken?
Sommige mensen hebben al voldoende met een lage waarde. Dat is een grijsgebied.
Rond 4 uur gaat het cortisol stijgen om je lichaam klaar te maken voor de dag.
Pil zorgt ervoor dat bepaalde bindingseiwitten omhoog gaan. Is ook bij schildklierhormoon.
Mensen die tekort hebben kunnen door stress die ze ervaren kunnen net een beetje hoger zitten.
Daarom kun je een functioneel dynamische test doen: Hoe werkt dit?
- Als de hypofyse geen acth aanmaakt vallen de cellen van bijnier in slaap. Kan ook zijn dat je gister ongeluk hebt gehad en hypofyse kapot is, als je deze mensen ACTH toedient doet de bijnier het wel. Dus bij deze test denken of uitslag wel kan. Bij mensen met hypofyse uitval 6-8 weken daarna uitval krijgen, dan wordt er al minder bijnierhormoon geproduceerd.
- 40 jarige vrouw;moe
- Aanvullend onderzoek: Cortisol: 0,25umol/L (ref 0,2-0,5 umol/L à stijdstip 8.41). W![]()
ilt hierbij een ACTH test doen.
- Je moet pil stoppen voor ACTH test.
Wat is uitslag ACTH test?
Als je deze mensen hydrocortison geeft kunnen mensen alsnog een tertiare bijnierschorsinssuficientie krijgen.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Voor mijn 1e tentamen haalde ik een 6. Toen ben ik gaan zoeken naar manieren om beter te leren en ben ik Study Smart tegen gekomen. Sindsdien heb ik een 9,0 - 8,0 - 7,6 - 8,0 - 8,0 gehaald. Ik raad het echt íédereen aan die het maar horen wil. Ik ben er zo blij mee!!
Met mijn oude methode was ik geslaagd voor maar 3 van de 8 vakken. Sinds ik mijn aantekeningen digitaal maak in study smart, ben ik voor alle vakken de éérste keer geslaagd. StudySmart neemt voor mij de stress van slagen of niet slagen weg.
Door StudySmart gaat het op zo veel vlakken beter met mij. Eerst had ik continu studiestress en ik had nergens tijd voor. Nu voel ik mij rustig en zelfverzekerd (door gebruik van het programma). Eerst haalde ik meestal een 7, nu vaak een 8 of zelfs een 9.
Hey Chris, ik wil je echt hartelijk danken voor het ontwikkelen van het platform. Ik haalde hiervoor altijd rond de 6/10 voor m'n tentamens, nu een 8,6, een 7,9 en een 7,6!!
Sinds ik Study Smart gebruik, is mijn gemiddelde 1 punt gestegen. Ik heb zelfs een statistisch vak met een 10/10 afgerond terwijl ik slecht ben in statistiek. Nu volg ik extra vakken omdat vorig jaar zo goed ging door Study Smart. Veel dank!
Sinds ik ben gaan leren met StudySmart ben ik geslaagd voor al mijn examens!!! Geen herexamens!! Eerst was ik al blij met een voldoende en nu haal ik alleen maar goede cijfers. Veel dank!
Ik heb alle vakken die ik met Study Smart heb geleerd gehaald. Met rechten ben ik van een 5 naar een 8 gegaan! Ik weet nu zeker dat ik al mijn vakken gewoon ga halen.
Ik dacht altijd dat ik goed studeerde. Mijn cijfers waren ook prima. Ik had mij nooit kunnen voorstellen dat ik zo veel beter en sneller zou studeren door het toepassen van deze vaardigheden.
Ik voel mij voor het eerst 100% zeker over de manier waarop ik leer. Ik heb nu het complete overzicht en de structuur die ik nodig had
Door Study Smart kreeg ik weer plezier in het studeren en haalde ik direct betere cijfers. Alles ging ineens beter. Ik raad Study Smart enorm aan aan scholieren en studenten.
Met dit plaform kan ik super snel en gestructueerd studeren. Ik ben nooit meer de weg kwijt in de stof of in mijn aantekeningen en maak veel sneller goede samenvattingen.
Eerst waren mijn aantekeningen een zooitje. Nu gebruik ik Study Smart en studeer ik super gestructureerd. Het helpt mij om tijd te besparen waardoor ik ook andere dingen kan doen die ik belangrijk vind.
Leerlingen die met het systeem hebben gewerkt hebben gewoon een beter resultaat behaald. Het systeem past alle leertrucjes zo toe, dat zowel de kinderen die goed scoren, maar ook zij die minder scoren, aan hun trekken komen.
Hey Chris, ik wil je enorm bedanken. Het vak waar ik vorig jaar nog net een 5,5 voor haalde, heb ik nu voor ditzelfde vak maar liefst een 9,7 gehaald! Mede dankzij jouw methode! Heel erg bedankt!
Het grootste effect is dat mijn kind veel enthousiaster is over school! Elke ouder wilt graag dat zijn kind het goed doet op school, en Study Smart draagt daar aan bij.
Dankzij StudySmart heb ik vorig jaar al mn examens gehaald en ook veel betere punten gehaald. Maar bovenal heb ik nu gewoon een heel goede studiemethode onder de knie, waarmee ik zeker weet dat ik de rest van mijn studie gewoon ga halen.
Goedgebruinde man 19 jaar, moe en niet gelukt om VWO af te maken
- Natrium 128/mmol/L (verlaagd)
- Kalium 4.9 mmol/L (Hoog normaal)
- TSH 9mU/L (ref 0.35-5.0)
- FT4 12pmol/L (ref 11-22)
Welk aanvullend onderzoek?
- - Je moet pluis en niet pluis als huisarts goed onderscheiden.
- - Denkt bij deze patiënt aan een Addison
- - Je moet cortisol meten. In dit geval ACTH eigenlijk niet nodig. Als je test doet verwacht je ook dat hij nauwlijk omhoog komt.
Vervolg casus:
- 8.14 uur Cortisol 0,10 umol/L
- Geen stijging op ACTH test
- ACTH 1400 (nromaal 10-60)
- Bijnierschors-autoantistoffen
Conclusie:
M. Addison wschl. Op autoimmuunbasis
DD (veel minder waarschijnlijk):
DD primaire bijnierinsufficiëntie:
- - Maligniteit: bilterale metastasen. Niet voor de handliggend jongen 19.
- - Bilaterale trombose à bv na sepsis
- - Bilaterale bloeding bij ongeluk
- - Tuberculose (afhankelijk van waar mensen vandaan komen).
- - Auto-immuun: M. Addison op autoimmuunbasis
Om te bevestigen dat het primair is kun je ACTH meten wat dan torenhoog is.
Wat zijn de drie varianten van bijnierschorsinsufficiëntie?
- Bij een secundaire bijnierschorsinsufficiëntie heb je geen zoutverlies.
- Teritiair: is iatrogeen. Of hypothalamusbloeding. Steroiden worden veel voorgeschreven. Als je meer dan 10cm oppervlakte smeert kan het invloed hebben op HPA as.
Wat gebeurt er als je chronisch teveel hydrocortison gebruikt?
Casus 3: aanvalsgewijze klachten.
Vrouw 32 jaar verwezen naar internist i.v.m. therapie resistente hypertensie. Anamnestisch op en af hoofdpijn, palpitaties en zweten.
LO: RR 154/95, geen andere afwijkingen.
Wat is je DD?
- Therapieontrouw van hypertensie. Wel gek op 32 jarige leeftijd.
- Conn = primair hyperaldosteronisme à bijnier maakt puur teveel aldosteron aan. Mensen hebben een hypokaliemie. Houden zout vast en plassen kalium uit. Hebben continue een te hoge bloeddruk die niet reageert op reguliere medicatie maar wel op spironolacton.
- Cushing syndroom (endogeen vs exogeen; ACTH (on)hankelijk
Minder waarschijnlijk:
- Prematuur overieel falen (Postmenopausale klachten)
- Hyperthyreoidie
Welk aanvullend onderzoek wil je in deze casus doen (feochromocytoom)? Bij welke trias moet je hieraan denken?
- Vrije metanefrines: 1,8 nmol/l (<0,35)
- Vrije normetanefrines: 0,43 nmol/l (<0,60)
Feochromocytoom: (meestal benigne) catecholamine producerende tumor vanuit het bijniermerg (chromaffine cellen). Bij trias (aanvalsgewijze hoofdpijn, palpiaties, zweten): denk eraan, echter zeer zeldzaam!
Casus 3:
28-jarige vrouw dag 2 na fluxus post partum, misselijk, lage tensies 85/55 mmHg HF 76/min na bloedtransfusies.
Wat is conclusie? Wat zou je zien bij ACTH test?
ACTH: bijnier is nog niet in slaap. Basaal laag 0,08 umol/L. m
Daarom krijgen mensen pragmatisch hydrocortison en dan soms pas op poli gekeken. Dan zie je bloeddrukken stijgen.
Casus 4:
25 jarige vrouw belt naar HAP:
- Voorgeschiedenis hypopituitarisme
- Sinds gisteravond braken, diarree en koorts 38,5 graden.
Wat moet je doen?
Geven advies om vast injectie te zetten. Ambulance heeft nu wel hydrocortison bij.
Deze vrouw arriveert 3 uur later met ambulance op de SEH ivm met gladheid en trauma’s:
- A: vrij
- B: saturatie 97%, resp 25/min
- C: tensie 70/40 mmHg, Hartfreqentie 105/min, infuus NaCL 0,9% loopt snel in.
- E2M4V2 glucose 3.5
Wat wil je van de ambulance weten?
- - Man 22 jaar, uitblijvend stemverandering, hoeft zich nauwelijks te scheren, soms enige erectie
- - Normale reuk
- - VG: met 17 jaar 6 maanden testosteron via kinderarts
- - LO:
- o Okselbeharing aanwezig, lichaams- en gelaatbeharing afwezig
- o Testis bdz 5-6 ml, pubisbeharing stadium IV à normaal in ruit en over lies heen. Bij IV is het horizontaal en niet over liesplooi.
![]()
Primair hypogonadisme (bijv. klinefelter): hele kleine testikels, vaker gynaecomastie![]()
Welk aanvullend onderzoek?
- o Okselbeharing aanwezig, lichaams- en gelaatbeharing afwezig
- o Testis bdz 5-6 ml, pubisbeharing stadium IV à normaal in ruit en over lies heen. Bij IV is het horizontaal en niet over liesplooi.
- Daarnaast wegens ook gestoorde pubertijdsontwikkeling, ook meteen hypofyse meenemen: TSH, cortisol, prolactine, ICF-1 normaal.
- Man 46 jaar
- “opvliegers”, moe en lusteloos, veel hoofdpijn, minder zin in seks, “burn-out”?
- Lichamelijk onderzoek: maakt matte indruk, verder geen afwijkingen behalve vrije kleine testes (10-15ml)
Welke waarde ontbreekt en wat zijn hiervan de gevolgen? ![]()
- - Een prolactine ontbreekt. Prolactine onderdrukt de gonadotrofe as. Dit is bij vrouwen handig tijdens zwangerschap en borstvoeding.
- - Prolactine is heel hoog (237 mU/L (<0,65)) à patiënt heeft een hypofyse adenoom.
- - Het chiasma opticum loopt daar ook à het gezichtsveld kan daardoor verdrukt zijn (krijgt een bitemporale hemianopsie). als dit niet het geval is kun je even wachten. Anders ingrijpen:
- o Dopamine agonisten. Zijn hier gevoelig voor. Kon 4 dagen na starten beter zien.
- Bijwerkingen dopamine agonisten: impulscontroleverlies (gokverslaving, roken, alcohol).
2/3 mensen voor altijd door met medicatie.
Wat is de bepalende factor voor lengtegroei bij acromegalie?
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden
