Klimaatverandering - Oorzaken van klimaatverandering

17 belangrijke vragen over Klimaatverandering - Oorzaken van klimaatverandering

Wat zijn de stukken waar de aardkost uit bestaat en hoe bewegen ze?

Ze worden ook wel lithosfeerplaten genoemd. Ze bewegen ten opzichte van elkaar. De bewegingen zijn langs elkaar, tegen elkaar en uit elkaar en ontstaan door stroming in de aardmantel, die het gevolg is van het afkoelen van het binnenste van de aarde.

Waar zorgen zeer krachtige vulkaanuitbarstingen op korte en lange termijn voor?

- Korte termijn: wolken van fijn stof en gas die tot zeer grote hoogte (soms 15km) in de atmosfeer komen.
- Lange termijn: vulkaanstof kan daar een aantal jaren blijven, waardoor tijdelijk minder zonlicht het aardoppervlak bereikt, wat zorgt voor afkoeling.

Waarom kan vulkanisme tot klimaatverandering leiden?

- Vulkanen stoten veel broeikasgassen uit. Bij grote of langdurige uitbarstingen vloeit veel magma uit, waar ongeveer 0,2% (gewichtspercentage) koolstofdioxide in zit opgelost.
- Door het vele magma zorgde vulkanisme in verschillende perioden in de aardgeschiedenis voor een versterking van het broeikaseffect.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn de directe gevolgen op het klimaat na een inslag van een meteoriet?

- Het klimaat verandert zeer plotseling en zeer sterk.
- Eerste uren na inslag: enorme hittepuls rond de aarde, die ervoor gezorgd moet hebben dat al het landleven direct overlijdt. Alleen organismen onder de grond, onder rotsen of in water, of met zaden, wortels of begraven eieren overleefden.
- Wereldwijd ontstonden enorme branden, waardoor tijdelijk een zuurstoftekort ontstond.
- Korte tijd later: temperatuur daalde sterk, doordat het zonlicht door alle stof en roet in de lucht, maanden verduisterd werd.

Wat zijn de indirecte gevolgen op het klimaat na een inslag van een meteoriet?

Het heeft heel veel eerder in de aardgeschiedenis gezorgd voor de schuine stand van de aardas, waardoor we nu seizoenen hebben.

Wat voor invloed heeft de albedo op het klimaat?

- De albedo is een maat voor het weerkaatsend vermogen van een oppervlak.
- Veel landijs: veel zonlicht wordt door het 'wit' van het ijs de ruimte in gereflecteerd.
- Als het ijs gemiddeld over de jaren vermindert, wordt er meer zonnestraling geabsorbeerd. Er wordt meer zonnewarmte door het donkere water (noordpoolgebied) opgenomen, waardoor het zeewater warmer wordt en er nog meer ijs smelt.

Wat is de atmosfeer van de aarde?

- Het is een hele dunne luchtlaag.
- Allerlei processen en verschijnselen die zich dagelijks in de dampkring voordoen, bepalen het weer en daarmee het klimaat. Een verandering van de samenstelling heeft direct gevolgen voor deze processen en verschijnselen.

Waaruit bestond de atmosfeer van de aarde toen de aarde net gevormd was (de oeratmosfeer)?

- Methaan, ammonia, koolstofdioxide, stikstof en waterdamp.
- Er was geen zuurstof.
- Door de afwezigheid van de ozonlaag stond het oppervlak bloot aan intensieve ultraviolette straling.

Hoe veranderde de oeratmosfeer in een zuurstofrijke atmosfeer?

- Begon 3,5 miljard jaar geleden.
- Er ontstonden plantaardige organismen die door fotosynthese koolstofdioxide in zuurstof omzetten.
- Het duurde meer dan een miljard jaar voordat zuurstof in grote hoeveelheden in de atmosfeer terechtkwam, doordat losse zuurstofatomen zich direct bonden aan gesteenten door deze te oxideren (chemische verwering). Pas toen deze gesteenten 'verzadigd' waren, steeg het zuurstofgehalte in de atmosfeer.

Waaruit bestaat de aardatmosfeer van tegenwoordig?

- Ongeveer 1,5 miljard jaar geleden: ongeveer 20% zuurstof, wat praktisch gelijk is aan tegenwoordig (20,9%).
- Stikstof: 78,1%
- Argon: 0,9%
- Water: wisselende hoeveelheden
- Koolstofdioxide: 0,03%
- Sporengassen, waaronder methaan: 0,0002%

Hoe ontstaat het natuurlijke broeikaseffect door de gassen uit de atmosfeer?

Sommige van de gassen, vooral waterdamp en koolstofdioxide, houden warmte vast (doordat ze teruggekaatste zonnestraling, warmtestraling en thermische infraroodstraling kunnen absorberen) en verhogen daarmee de evenwichtstemperatuur van de atmosfeer: het natuurlijke broeikaseffect.

Hoe ontstaat het versterkte broeikaseffect door de mens?

- Onder andere door verbranding, ontbossing en verkeer komen er meer gassen in de atmosfeer, zoals koolstofdioxide.
- Als de concentratie van deze gassen toenemen: versterkt broeikaseffect.
- Leidt tot een warmer klimaat en de hoeveelheden neerslag, wind en bewolking kunnen dan van plek tot plek veranderen.
- Kan ook positieve gevolgen hebben voor sommige plekken.

Wat is er bekend over methaan in verband met het klimaat en de atmosfeer?

- Na koolstofdioxide het belangrijkste gas.
- Draagt bij aan versterking van broeikaseffect door de mens.
- Methaan komt al heel lang in de atmosfeer door (onderzoek ijskernen).
- De ijstijden kenden de kleinste hoeveelheden methaan, terwijl deze in warme periodes weer toenam.
- Methaan komt vooral vrij bij anaërobe rottingsprocessen, natte rijstbouw, ontdooiende toendra's, scheten en boeren van koeien, uitstoot industrie, weglekkend aardgas, vulkaanuitbarstingen.

Hoe kan de baan van de aarde het klimaat beïnvloeden?

- De aarde draait in één dag om de eigen as en in één jaar om de zon.
- In de baan van de aarde om de zon komen schommelingen voor, waardoor de intensiteit en verdeling van zonne-instraling op aarde over een periode van duizenden jaren varieert.
- De wiskundige Milankovic verklaarde hiermee de afwisseling van de glacialen en de interglacialen in het Pleistoceen.

Hoe ontstaat de straling van de zon en kan de intensiteit veranderen?

- In de zon wordt waterstof omgezet in helium. Bij dit kernfusieproces komt een enorme hoeveelheid energie vrij, die naar schattingen ongeveer 0,006% per miljoen jaar toeneemt: dus zeer stabiel.
- Er blijken schommelingen in de intensiteit van de zon voor te komen die samenhangen met zonnevlekken.

Wat zijn zonnevlekken van de zon?

- Het zijn koelere plekken op de zon.
- Hoe meer er te zien zijn, hoe actiever de zon.
- Een actieve zon produceert korte explosies van energie waarbij geladen deeltjes vrijkomen.
- Als die deeltjes de aardse atmosfeer binnendringen, kunnen ze op hoge breedte poollicht veroorzaken.

Hoe verandert de voorkoming van de zonnevlekken?

- 11-jarige cyclus, die samenhangt met veranderingen in het magnetische veld van de zon.
- Er komen schommelingen in de zonneactiviteit voor die veel grotere perioden beslaan en die beïnvloed worden door route en positie van de zon binnen ons melkwegstelsel.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo