Startpagina / Samenvattingen / Class notes - Klinisch Lijn Onderwijs / klachten-pijn-buikpijn

Werkgroep 1: Buikpijnklachten

54 belangrijke vragen over Werkgroep 1: Buikpijnklachten

Welke vijf hoofdgroepen worden onderscheiden om ziektebeelden in te delen die passen bij de klacht buikpijn?

1. Gastro-intestinale aandoeningen
2. Vasculaire stoornissen
3. Urologische aandoeningen
4. Gynaecologische aandoeningen
5. Overige aandoeningen

Er zijn vijf mogelijke verklaringen voor het ontstaan van PDS, welke zijn dit?

1. Motiliteitsstoornis (m.n. Colon)
2. Viscerale hyperalgesie (vergrote sensibiliteit)
3. Psychosociale problematiek, depressie of angst
4. Doormaken van (bacteriële) gastro-enteritis
5. Brain-gut axis

Er zijn twee soorten classificeringssystemen die beiden iets anders zeggen over prikkelbare darmsyndroom en beiden betreft het afspraken over het klachtenpatroon, resultaten van het lichamelijk en aanvullend onderzoek; welke twee classificeringssystemen?

NHG-standaard
Rome III criteria

NHG en PDS als iemand NAAST langere tijd intermitterend of continue buikpijn 1 of meer van de volgende klachten (totaal 6) heeft:

1. Opgeblazen gevoel in de buik
2. Wisselend ontlastingspatroon
3. Slijm zonder bloedbijmenging
4. Flatulentie
5. Verminderde last na defecatie
6. Bij palpatie drukpijnlijk colon

Rome-III-criteria en PDS; 3 standaard criteria en 2 of meer van de laatste drie klachten.

Standaard:
Buikpijn of vervelend gevoel in de buik
Minimaal zes maanden geleden begonnen
Minimaal 3 dagen per maand in de voorafgaande drie maanden sprake van klachten

1. Verbetering van klachten na defecatie
2. Begin pijn gaat samen met verandering in frequentie stoelgang
3. Of consistentie van de feces

Bij welke twee groepen komt obstipatie het meeste voor?

Ouderen en kinderen

Wat zijn vier symptomen die je kan bedenken bij obstipatie?

1. Buikpijn (centraal)
2. Wisselend ontlastingspatroon
3. Gevoel helemaal verstopt zitten
4. Vermindering klachten na ontlasting

Welk enzym is deficiënt bij een lactose-intolerantie en wat voor gevolgen heeft dat?

Lactase
Lactose kan niet tot monosachariden worden omgezet en vervolgens opgenomen worden in de dunne darm en darmbacteriën veroorzaken door de achtergebleven stoffen voor vergisting.

Wat zijn de vier symptomen die optreden bij lactose-intolerantie (die worden veroorzaakt door de vergisting)?

1. Flatulentie
2. Opgeblazen buik
3. Buikkrampen
4. Diarree

Welk twee volkeren hebben het meeste last van lactose-intolerantie?

Aziaten en mensen uit het Middellandse Zeegebied

Welke twee vormen van oorzaken kennen we van lactose-intolerantie en welke drie subvormen van de tweede groep?

1. Primair (genetisch)
2. Secundair
Gevolg van:
a. Aandoeningen dunne darm (gastro-enteritis/ziekte van crohn)
b. Uitgebreide dunne darm resectie
c. Beschadiging dunne darm slijmvlies door medicatie (colchicine/neomycine - ontstekingsremmers)

Welke twee vormen van diverticulair lijden zijn te onderscheiden?

Diverticulose en -itis

Noem voor respectievelijk diverticulose of -itis de pathofysiologie, oorzaak, klachtenprecentatie.

Diverticulose
Pathofysiologie: aanwezigheid van divertikels door uitstulpingen van de mucose en submucosa door spierwand in het colon (intraluminale druk)
Oorzaak: vezelarm voedingspatroon en/of erfelijke aanleg
Klachtenpresentatie: asymptomatisch
Meestal in sigmoïd

Diverticulitis
Pathofysiologie: Recidiverende ontsteking van de wand van het colon
Oorzaak: ntb
Klachtenpresentatie: Pijn (linker onderbuik), dyspeptische klachten, defecatieverandering, misselijkheid, braken, koorts, (ernstig: infiltraat in linker onderbuik)

Noem betreffende de ziekte coeliakie (van de groep gastro-intestinale aandoeningen) iets over de pathofysiologie, anamnese vraag, diagnose, symptomen (5 algemeen, 3 volwassenen).

Pathofysiologie: Auto-immuunreactie op gluten van de darmen; ontsteking en atrofie darmslijmvlies en daarmee ontstaat malabsorptie
Anamnese vraag: Familie
Diagnose: jong gesteld
Symptomen: Steatorroe (vettige diarree), achterblijvende groei, gewichtsverlies in combinatie met behouden eetlust, humeurigheid bij kids
3: malaise, chronische buikpijn, opgeblazen gevoel

Welke twee grote ziektebeelden scharen we onder de chronisch inflammatoir lijden ofwel inflammatory bowel disease (IBD) die zich bevinden in de groep gastro-intestinale aandoeningen mbt buikpijnklachten?

Colitis ulcerosa en Ziekte van Crohn

Wanneer manifesteren Colitis ulcerosa en Ziekte van Crohn zich typisch?

Tussen 30e en 40e

Wat is het verschil tussen Colitis Ulcerosa en Ziekte van Crohn?

Colitis Ulcerosa beperkt zich tot een ontstekingreactie van ofwel de mucosa van het rectum (proctitis), linker colon (lz colitis) of gehele colon (pancolitis)

Ziekte van Crohn is de gehele tractus digestivus aangedaan

Wat is stenosering bij de Ziekte van Crohn?

Verstoppen van de vaten door bloedpropjes

Wat is belangrijk bij infectieuze colitis?

Het uitvragen of iemand naar het buitenland geweest is en diarree daar heeft gehad omdat deze ziekte altijd gepaard gaat met parasieten.

Coloncarcinoom
Bij wie komt het meer voor: vrouw of man?
Wat gebeurt er met de incidentie gedurende de leeftijd?
Ontstaat het bijna altijd uit een poliep?
Waarom treden bij een carcinoom in het caecum/colon ascendens later pas klachten op?

Man
Neemt toe
Ja
Omdat de diameter daar groter is en de feces zahter is

Wat zijn de vijf zaken betreffende de familieanamnese waarbij je alert moet zijn bij een coloncarcinoom?

1. X≥3: eerste- of tweedegraads verwanten met colonkanker
2. X≥2: eerste- of tweedegraads verwanten openbaring colonkanker jonger dan 50 jaar
3. X≥1: eerste- of tweedegraads verwanten openbaring colonkanker jonger dan 45 jaar
4. Familiaire Adenomateuze Polyposis; poliepen maligne
5. HNPCC: poliepen op jonge leeftijd

Wat zijn de typische klachten bij angina abdominalis die hoort onder de groep vasculaire stoornissen?

Buikpijn aansluitend op maaltijden (meer O2 vraag)
Anorexie en angst voor maaltijden (angst voor pijn), waardoor gewichtsverlies optreedt

Wanneer spreken we van ischemische colitis en welke twee klachten geeft dit vooral?

Acute stoornis in bloedtoevoer naar het colon
1. Hevige buikpijn
2. Bloederige diarree

Welke vier zaken moeten altijd uitgevraagd worden als gedacht wordt aan een urologische oorzaak?

1. Pijn bij het plassen (dysurie)
2. Pijn in de flanken (nieren)
3. Frequentie mictie
4. Incontinentie of urineretentie (niet volledig leeg)

Chronische urineweginfecties komen vooral voor bij kids en ouderen en zijn vaak symptoomarm maar als er wel klachten zijn, welke twee dingen kan dan op gelet worden?

1. Zeurende pijn in de onderbuik en flanken
2. Urine ruikt vaak sterk

Wat is waar t.a.v. nierstenen en koraalstenen?
A. Zijn meestal asymptomatisch en geven geleidelijk pijnklachten
B. Gaat gepaard met koliekpijn
C. Grote stenen geven geen buikpijn

B
(nierstenen in de VG geeft grotere kans)

Wat zijn vijf zaken die je anamnestisch altijd uitvraagt bij verdenking op gynaecologische aandoeningen bij buikpijnklachten?

1. Verloop pijn - aan menstruatie gekoppeld
2. SOA's
3. Seksuele activiteit
4. (Bruine) afscheiding
5. Zwangerschap

Wat is 'het gevaar' van laparoscopie uitvoeren?

Dat je ook zaken vindt die geen klachten veroorzaken en onduidelijk is of dit de oorzaak is van de klachten

Wat is endometriose en welke vier symptomen kunnen hierbij optreden?

Het vóórkomen van functionerend baarmoederslijmvlies op afwijkende locaties.
1. Cyclisch-afhankelijke (dysmenorroe) of continue buikpijn
2. Menorragie (abnormaal vaginaal bloedverlies of meer tijdens menstruatie dan normaal)
3. Dyspareunie
4. Fertiliteitsproblemen

Wat is het verschil tussen endometriose en uterusmyomen in het klachtenpatroon?

Uterusmyomen komen heel veel voor maar geven vaak helemaal geen klachten itt endometriose. Als er klachten zijn, lijkt dit wel op endometriose omdat ook sprake is van menorragie en abnormaal vaginaal bloedverlies en pijn in de onderbuik, maar dan zijn deze wel heel groot. En geen dyspareunie en niet per se gekoppeld aan menstruatie.

Wanneer geven ovariumcysten of -tumoren klachten en wat voor klachten geven ze?

Vanaf een grootte van meer dan 15 cm, vage onderbuiksklachten door druk op andere organen.

Waar moet aan gedacht worden bij een SOA en chronische onderbuikklachten en pijn en hoe vaak komt dit voor?

Pelvic Inflammatory disease (PID)
De chronische buikklachten en pijn blijven bij 1/4 bestaan

Onder de groep overige aandoeningen vallen ook nog 4 aandoeningen die buikpijn kunnen veroorzaken, wat zijn deze aandoeningen?

1. Adhesies
2. Buikwandpijn
3. Medicatie
4. Psychogeen

Adhesies zijn verklevingen en ontstaan vaak na een buikoperatie (30% kans) of infectie aan het kleine bekken (salpingitis/appendicitis) en er is geen duidelijk verband;
Welke adhesies kunnen zorgen voor chronische buikpijn?
En welke geven vaak het meeste pijn?

Dikke gevasculariseerde adhesies
Adhesies vastzittend aan peritoneum en vrij beweeglijk zijn

Wat zijn twee mogelijke oorzaken van buikwandpijn, terwijl dit vaak niet specifiek aanwijsbaar is?

1. ACNES: abdominal cutaneous nerve entrapment syndrome
2. Hematoom door trauma of doorgeschoten antistolling

Hoe wordt ACNES eventueel geconstateerd?

Lichamelijk onderzoek: drukken op buikwand voor lokaliseren pijn
Infiltratie lidocaïne: vermindering pijn = ACNES

Welke vijf typen medicatie kunnen buikpijn veroorzaken (icm problemen in de stoelgang)?

1. Antibiotica (in onderhoudsdosering)
2. Metformine
3. Calciumantagonisten
4. Statines
5. NSAID's

Wat speelt bij psychogene oorzaken vaak ook een rol en waar moet naar gevraagd worden?

Brain-gut axis
Medisch onnodig vermijdingsgedrag

Hoe wordt een diagnose gesteld voor buikpijnklachten, 6 punten?

Anamnese
Lichamelijk onderzoek (Inspectie, auscultatie, percussie, palpatie)
Rectaal/vaginaal toucher op indicatie
Aanvullend onderzoek bij organische oorzaak
Meest voorkomend: PDS, Obstipatie en Onverklaarde buikpijn
VG: vroegere ziekten, buikoperaties en familieanamnese

Wat zijn de zeven ALARM punten bij volwassenen met buikpijn omdat het zou kunnen wijzen op een maligniteit of IBD?

Gewichtsverlies
Koortsepisode
Recidiverend bloed bij feces
Veranderd defecatiepatroon
Onverklaarde ijzergebreksanemie bij ouder dan 50
Nachtzweten
Positieve familieanamnese coloncarcinoom

Wat zijn de vier punten bij Lichamelijk Onderzoek binnen algemene indruk waarop gelet moet worden bij buikpijnklachten?

1. Algehele malaise
2. Gewichtsverlies
3. Groeiachterstand
4. Ontstekingssignalen --> meten

Wat zijn zeven aandachtspunten bij het onderzoek van het abdomen bij lichamelijk onderzoek bij buikklachten?

Littekens van operaties
Lies- en navelbreuken
Zichtbaar opgezette buik
Palpabele weerstand --> percussie luisteren naar solide of niet
Vast aanvoelende hobbelige leverrand
Vaatgeruisen of toegenomen peristaltiek
Provocatie buikwandpijn (liggende houding schouders en hoofd optillen)

Waar let een art op bij rectaal toucher (inspectie (3) en uitvoering (3))?

Inspectie: fistels, fissuren, marisken
Uitvoering: weerstanden, bloed aan handschoen, consistentie van feces aan handschoen

Welke drie aandoeningen worden gezien onder genitalia interna?

1. PID
2. Myoom
3. Endometriose

Welke vondsten bij vaginaal toucher wijzen op welke aandoening?
A. Vergrote, hobbelige uterus
B. Gevoelige adnexen of weerstanden
C. Palpatie van noduli of zwellingen langs ligamenten dorsaal van de cervix

A. Myomen
B. Endometriose, PID of vergroot ovarium, adhesies kleine bekken
C. Endometriose

Welke zes bijkomende symptomen kan aanvullend onderzoek ingezet worden?

1. Nachtelijke pijn
2. Nachtelijke diarree
3. Koorts
4. Algehele malaise
5. Rectaal bloedverlies
6. Langer dan 2 weken bestaande diarree en gewichtsverlies

Wat kan over deze bloedonderzoekzaken worden gezegd?
BSE
CRP
Leukocytengetal
Trombocyten
Albumine
Hemoglobine
IgA-tTGA, IgA-EmA

1. Verhoogd --> IBD, diverticulitis of PID
2. Verhoogd --> IBD, diverticulitis of PID
3. Ontsteking
4. Verlaagd kan wijzen op stollingsproblemen
5. Verlaagd --> IBD door eiwitlekkage
6. Verlaagd --> kans op IBD
7. Antistoffen bij coeliakie; dunne darmbiopt geïndiceerd

Welke 5 zaken kunnen worden onderzocht bij fecesonderzoek bij buikklachten?

1. Parasiet aantonen
2. Enzyme immuno assay aantonen
3. Niet zinvol bij langdurende diarree
4. Occult-bloedtest
5. Fecaal calprotectine

Wat zeggen de uitslagen?
1. Parasiet aantonen
2. Enzyme immuno assay aantonen
3. Niet zinvol bij langdurende diarree
4. Occult-bloedtest
5. Fecaal calprotectine

1. Infectieuze colitis verhoogd
2. Antigeen door parasiet aangemaakt --> Infectieuze colitis
3. ...
4. Maligniteit
5. Verhoogd --> IBD, normaal --> PDS

Welke twee zaken kunnen bekeken worden bij urineonderzoek en wat zegt het?

1. Nitriettest, microscopisch onderzoek sediment, dipslide --> ontsteking
2. Microscopische hematurie --> niersteenlijden

Welke twee type SOA-tests kunnen uitgevoerd worden bij verdenking op een PID?

1. Chlamydia trachomatis
2. N. Gonorrhoeae

Welk eenvoudig aanvullend onderzoek (6) kan je uitvoeren bij buikklachten?

1. Bloed
2. Feces
3. Urine
4. SOA
5. Echo
6. X-abdomen

Wanneer en evt waarom voer je de volgende zaken uit?
1. Rectosigmoïdoscopie
2. Coloscopie
3. Waterstofademtest
4. Vaginale echoscopie
5. Laparoscopie
6. Computertomografie (CT-scan)
7. Magnetische resonantiebeeldvorming (MRI)

1. Bij rood rectaal bloedverlies
2. Ouder dan 50 jaar met verhoogd risico coloncarcinoom
3. Positief --> lactose-intolerantie
4. Geen verstoring beeld buikvet en darmen
5. Kan gecombineerd worden met ingreep
6. Duurder dan echo
7. Genitalia interna

Hoe kan een inflammatory bowel disease worden behandeld als het gaat om een colitis ulcerosa?

Medicamenteus: Ontstekingsremmers (prednison, aminoslicylaten), Immunosuppressiva (azathioprine)
Niet-medicamenteus: gezond en regelmatig dieet en chirurgische interventie evt.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Klinisch Lijn Onderwijs

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding