Neuropsychotherapie - Aanvullende literatuur

9 belangrijke vragen over Neuropsychotherapie - Aanvullende literatuur

Wat is de rol van neuropsycholoog? Om welke drie dingen vraagt het?

De rol van de neuropsycholoog = Het toepassen van psychotherapeutische interventies bij patiënten met een hersenaandoening en hun naasten.

Dit vraagt om:
- Grondige kennis van de gevolgen van de aandoening voor cognitief, gedragsmatig & emotioneel functioneren - Kennis en kunde in diagnostiek & indicatiestelling
- Inventiviteit en creativiteit om deze aspecten met elkaar te combineren en om te zetten in persoonlijke behandeldoelen (hiervoor is brede scholing nodig)

Er is overlap tussen psychotherapie & neuropsychotherapie, maar er zijn ook verschillen: licht er vier toe

Er is overlap tussen psychotherapie & neuropsychotherapie, maar er zijn ook verschillen:
1. De probleeminventarisatie en interventie-keuze moet gebaseerd zijn op een hersen-gedrag model. Dit vraagt om aanpassingen en vereenvoudigingen van de interventies.
2. De partner of het gezin moet vrijwel altijd bij de behandeling worden betrokken
3. De insteek van de psycholoog bij neuropsychotherapie is zeer eclectisch.
4. Het is kenmerkend bij neuropsychotherapie dat meerdere hulpvragen aan bod moeten komen

Bij mensen met hersenschade zijn er primaire en secundaire symptomen. Licht ze toe en beschrijf bij primaire symptomen twee kenmerken

Primaire symptomen = zijn het directe gevolg van de hersenschade.
> Primaire stoornissen in emotie en gedrag komen het meest frequent (maar niet uitsluitend) voor bij schade aan de frontale hersendelen.
> Kenmerkende symptomen hierbij zijn een verhoogde prikkelbaarheid, agressie, ontremd gedrag, dwangmatigheid, egocentrisch gedrag, apathie & gevoelsvervlakking
- Secundaire symptomen = zijn een reactie op de verlieservaring na hersenletsel.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Thuis merkt de patiënt pas dat veel zaken anders lopen dan verwacht & dat oude copingstijlen niet altijd meer effectief zijn. In deze fase beseft de patiënt pas ten volle dat de toekomst onzeker is geworden & de oude identiteit is weggevallen. Dit kan leiden tot existentiële vragen & mensen kunnen rouwen. Er zijn vijf stadia van rouw. Licht toe

- Ontkenning. ‘Ik zal wel weer helemaal herstellen. Wat de dokter zegt, geldt niet voor mij.’
- Boosheid. ‘Waarom ik? Het is onterecht.’
- Onderhandelen. ‘Ik heb hersenletsel, maar ga hard werken om volledig te herstellen.’
- Depressie. ‘Met wat ik nu heb, hoeft het allemaal niet meer voor mij.’
- Acceptatie. ‘Ik kan het niet veranderen. Ik ga er het beste van maken.’

Acceptatie is het eindstadium, maar veel mensen denken dat dit er moet zijn voordat dingen kunnen veranderen, maar accepteren is een langdurig proces waarbij aanpassen centraal staat. Acceptatie is daarmee geen voorwaarde. De psycholoog kan hieraan bijdragen door mogelijkheden tot aanpassing te schetsen. Er zijn 3 aspecten van acceptatie/aanpassing met toenemende diepgang te onderscheiden. Welke zijn dit?

1. Adaptatie = in dit stadium is de patiënt vooral bezig met compensatie en realistische aanpassingen zoeken voor de bestaande beperkingen
2. Intrapsychische assimilatie = in dit stadium worden de aanpassingen geïnternaliseerd en leiden ze tot een versterking van zelfwaardering, zelfvertrouwen en zelfeffectiviteit
3. Existentiële assimilatie = in dit stadium heeft de persoon kwaliteit van leven hervonden en kan de patiënt weer hoopvol en toekomstgericht denken. Er is een betekenisvol leven ontstaan.

In hoeverre een patiënt zich kan aanpassen is in belangrijke mate afhankelijk van het ziekte-inzicht. Er kan ook pas motivatie zijn om een probleem aan te pakken als het probleem ook wordt herkend en door de patiënt als problematisch wordt ervaren. Patiënten hebben vaak goed inzicht in fysieke beperkingen, maar minder min cognitieve & gedragsbeperkingen. Ziekte-inzicht wordt door 4 factoren bepaald:

1. Het gevolg van de hersenschade (vooral bij frontale letsels & agnosie beperkingen is het lastig)
2. De aanwezigheid van amnesie (hierdoor kan een patiënt beperkingen niet onthouden)
3. De mate van geïnformeerd zijn of in omstandigheden zijn geweest waarin de gevolgen van de stoornissen merkbaar werden
4. De aanwezigheid van een psychologisch defensiemechanisme (ontkenning, bagatelliseren)

Er zijn 3 typen partners of mantelzorgers, welke zijn dit en wat houdt het in?

1. Verzorgend = Nemen zoveel mogelijk werk uit handen van de patiënt, handelen vooral praktisch en zien zichzelf als verpleger waardoor de patiënt afhankelijk wordt.
2. Niet-adaptief = Begrijpt en accepteert de aandoening onvoldoende, is kritisch confronterend en te betrokken (hoge EE). Dit type partner versterkt het probleemgedrag bij de patiënt.
3. Ondersteunend = Blijft de relatie centraal stellen, de zorg komt op de tweede plaats, helpt alleen wanneer nodig is en dan met kalmte en voorzichtigheid. Deze aanpak is het effectiefst en leidt tot de minste stress bij zowel patiënt als partner.

Bij hersenletsel is vrijwel altijd sprake van cognitieve stoornissen, waarvan meest voorkomend: Vertraging van het denk- en handelingstempo, Leer- en geheugenproblemen, aandachtsproblemen en executieve functie stoornissen. In de therapie moet met al deze dingen rekening worden gehouden en dit kan door.. (minimaal drie)

- Sessies mogen niet te lang duren
- Aantal onderwerpen per sessie moet beperkt blijven
- Moet een prikkelarme spreekkamer zijn
- Strikt toezicht houden op het elkaar laten uitspreken
- Rustig spreektempo van de therapeut
- Uitschrijven van de sessies of het opnemen voor de patiënt

Er zijn 5 belangrijke regels (CRASS) voor betere communicatie met hersenletsel patiënten: licht toe

1. Concrete = gebruik concrete woorden (Bv verdrietig in plaats van stemming)
2. Repetitive = herhaal regelmatig onderwerpen die besproken zijn binnen en over meerdere sessies
3. Accessible = hanteer eenvoudig taalgebruik en gebruik korte zinnen
4. Slow = spreek in een rustig tempo
5. Structured = bied steeds structuur aan (ik wil nu dat bespreken en daarna dit) Daarnaast moeten vragen en opdrachten aangepast en vereenvoudigd worden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo