SGGZ en interventies
21 belangrijke vragen over SGGZ en interventies
Als we het hebben over de kerncijfers van de GGZ, wat zijn dan de totale zorguitgaven in Nederland? Wat zijn de zorguitgaven in de GZ? En welke twee dingen kunnen we zeggen over de kosten binnen de sGGZ?
- Wat zijn de zorguitgaven in de GGZ? 4 miljard euro (3%)
- De totale kosten nemen de afgelopen jaren toe
- De kosten in de sGGZ zijn het grootst in vergelijking met de POH-GGZ, bGGZ en langdurige GGZ. De aanbieders binnen de specialistische GGZ zijn veel meer vrijgevestigde dan instellingen
Interventies krijgen een kleurcode binnen de GZ met betrekking tot de effectiviteit. Je hebt hierbij groene, oranje en rode interventies. Wat houdt dit in en hoeveel behandeling worden als groen/oranje/rood beoordeeld?
> 11 behandelingen zijn als groen beoordeeld
- Oranje interventies: interventies binnen de GGZ wel voldoen aan de stand van de wetenschap en praktijk, maar alleen voor de hierbij specifiek genoemde stoornissen
> 13 behandelingen zijn als oranje beoordeeld
- Rode interventies: interventies binnen de GGZ die niet voldoen aan de stand van de wetenschap en praktijk
> 33 behandelingen zijn als rood beoordeeld
Wat zijn de meest toegepaste psychologische behandelvormen in de sGGZ? Noem er zes
- Interpersoonlijke psychotherapie
- EMDR
- Psychodynamische (psychoanalytische) therapie, zoals Mentalization based therapy en Transference-focused therapy
- Cliëntgerichte therapie
- Systeemtherapie
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ. Waar wordt gedragstherapie voor gegeven? Licht tevens toe door wie het is ontwikkeld, welke twee dingen centraal staan, wat voor behandeling er wordt gegeven en uit hoeveel sessies het bestaat.
- Ontwikkeld in de jaren vijftig, onder andere door Lewinsohn
- Gedrag en gedragsverandering staan centraal
- Depressie gezien als gevolg van vermijding en uitblijven van positieve prikkels
- Functionele analyse: wat doet iemand waardoor hij depressief blijft?
- Gedragsregistratie (huiswerk) gekoppeld aan stapsgewijze gedragsverandering. Huidige behavioral activation uitgebreid pakket: focus op gedragsmatige activatie maar ook op ruminatie
- 20-20 sessies
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ. Waar wordt interpersoonlijke therapie voor gegeven? Waarvoor is het ontwikkeld? Wat zijn twee uitgangspunten, welke drie behandelingen staan centraal en uit hoeveel sessies bestaat het?
- Ooit ontwikkeld als extra ondersteuning voor medicatieconsulten psychiaters: pragmatisch model, redelijk theoriearm
- Uitgangspunt: depressie doen zich voor in een sociale en interpersoonlijke context
- Ontstaan, instandhouding en verdwijning altijd onder invloed van interpersoonlijke relaties patiënt
- Psycho-educatie: depressie is een ziekte!
- Kiezen van één focus: rouw, interpersoonlijke conflicten, rolveranderingen, interpersoonlijke tekorten (als gevolg van persoonlijkheidsstoornissen)
- Geen huiswerk, maar exploratie en oplossen van de interpersoonlijke problemen
- 15 tot 20 sessies
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ. Wat kunnen we zeggen over zelfhulp via internet? Beschrijf aan de hand van 4 punten, licht een voor- en nadeel toe en licht toe uit hoeveel sessies het bestaat
- Laatste jaren zeer veel aandacht gekregen, zowel in zorg als in onderzoek
- Oorspronkelijk ontwikkeld als eerste stap (stepped care) voor milde psychologische klachten (angst en depressie)
- Meestal gebaseerd op cognitieve gedragstherapie (maar ook andere vormen van therapie in ontwikkeling)
- Gaat dus niet zozeer om andere soort therapie, maar ander vorm van aanbieden
- Voordelen: laagdrempelig; goedkoop; anoniem
- Nadelen: veel behandeluitval (zeker als zelfhulp niet begeleid wordt), niet echt geschikt bij ernstige depressie
- 5-8 sessies
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ, zoals third wave therapieen. Beschrijf de first, second en third wave en beschrijf waar het om gaat.
- First wave: gedragstherapie (jaren 50)
- Second wave: cognitieve therapie (jaren 70) en CGT
- Third wave: derde generatie, voortbouwend op CGT (bijvoorbeeld ACT and MBCT)
- Algemeen: aandacht voor interne processen en contact met jezelf en de wereld om je heen, experiëntele technieken zoals meditatie
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ. Licht toe waar acceptance and commitment therapy om draait (4 punten) en beschrijf uit hoeveel sessies het bestaat
- Verandering van cognitieve en emotionele reacties op externe gebeurtenissen
- ‘Psychologische flexibiliteit’ vergroten
- Acceptatie, als alternatief van vermijding. Dus Aaanvaarding van gedachten, zonder ze willen te veranderen
- Stiekem ouderwetse gedragstherapie, exposure
- 12-20 sessies
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ. Licht toe waar mindfulness based cognitieve therapie voor is ontwikkeld, wat het uitgangspunt is, wat de behandeling is en uit hoeveel sessies het bestaat
- Ontwikkeld als preventieve interventie ter voorkoming van terugval
- Cognitieve kwetsbaarheid wordt geactiveerd door stressvolle gebeurtenissen: terugval
- Mindfulness en meditatie. Bewust worden van negatieve gevoelens en gedachten, en er ‘mindful’ (bewust maar accepterend mee om te gaan). ‘Een gedachte is maar een gedachte die ook weer voorbijgaat’
- Groepscursus van 12 sessies
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ, waaronder psycho-analytische psychotherapie. Licht toe wat het uitgangspunt is, wat centraal staat binnen de behandeling, waar de laatste jaren aandacht voor is, uit hoeveel sessies het bestaat en waar het voornamelijk effectief voor is
- Onbewuste conflicten: depressie als naar binnen gerichte agressie (zelfbeschuldiging)
- Therapeutische relatie staan centraal: overdracht en tegenoverdracht
- Laatste jaren aandacht voor kortdurend psychoanalytische steungevende psychotherapie (KPSP), ook opgenomen als effectieve interventie in de richtlijnen
- 25-50 sessies (in tegenstelling tot 200-400 voor klassieke psychoanalyse ...)
- Vooral effectief voor persoonlijkheidstoornissen: Transference-focused psychotherapy en Mentalization based treatment bij borderline persoonlijkheidstoornis
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ, waaronder schematherapie. Licht toe waar het een uitbreiding van is en wat vier kenmerken zijn
- Uitbreiding van CGT-model van persoonlijkheidsstoornissen. Alleen een duidelijker toevoeging van invloed kindertijd
- Nonverbale aspecten van schema’s (schema’s zijn de psychologische blauwe plek uit het verleden)
- Integratief, dus experiëntiële therapieën, psychodynamische concepten, hechtingstheorie
- Basisbehoeften van het kind
- Modi: de staat waarin iemand verkeert, qua denken, voelen en doen
Er zijn een aantal therapieën die worden gegeven binnen de sGGZ. Wat houdt het terugvalpreventieplan in?
Geen therapievorm, maar wat je kan doen in iedere vorm van therapie:
- Welke ideeën heb ik geleerd in therapie?
- Welke technieken heb ik geleerd in therapie?
- Mijn doelen voor het komende jaar zijn….
- Gebeurtenissen of situaties die terugval kunnen veroorzaken zijn….
- Tekenen die aangeven dat mijn stemming daalt zijn….
- Als ik merk dat mijn stemming daalt, dan help ik mijzelf door….
- Om mijn verbetering te onderhouden zal ik regelmatig….
Binnen de sGGZ weten we dat behandelingen werken, maar er zijn hierbij specifieke en common factors die bijdragen. Wat houden specifieke en common (aspecifieke) factors in? Beschrijf tevens voorbeelden die erbij horen
> Therapeutische techniek
- Aspecifiek (common): factoren die bijdragen aan het effect, maar niet te wijden zijn aan bijvoorbeeld gedragsactivatie, veranderen van cognities, het ervaren van schema’s etc.
> Geloofwaardige rationele
> Therapeutische relatie
> Versterking mastery
We weten dat behandeling werkt. Maar je kan je afvragen wat de werkingsmechanismen zijn en voor wie precies. Wat draagt bij aan de behandeluitkomsten? Licht vier punten toe met de percentages van succes van hoog naar laag
- 40% = extra therapeutische factoren (factoren die bij de cliënt zelf horen, zoals persoonlijkheid)
- 30% = relatie factoren
- 15% = model en techniek
- 15% = hoop en verwachtingen
Er is een groot debat gaande over specifieke versus aspecifieke factoren. Welke drie dingen kunnen we hier over zeggen?
Het Grote Debat over specifieke versus aspecifieke (algemene) factoren
- Verschillende vormen van psychotherapie suggereren dat iedere vorm van psychotherapie op een specifieke manier werkt
- Maar: het dodo bird verdict uit Alice in Wonderland “All have won and must have prizes”
- Herhaaldelijk is gevonden dat de meeste vormen van psychotherapie even effectief zijn. Wat zegt dat over de werking van psychotherapie?
Er zijn twee kampen met betrekking tot specifieke versus aspecifieke (common) factoren. Wat zegt Rob DeRubeis hierover? Licht toe aan de hand van drie punten
- Er zijn wel degelijk therapieën met specifieke elementen die het beter doen dan andere therapieën (denk aan cognitieve therapie bij paniekstoornis)
- Het gros van het onderzoek naar aspecifieke factoren is slechts correlationeel: er is geen bewijs dat de aspecifieke factor (therapeutische relatie) daadwerkelijk voorafgaat aan de uitkomst (minder klachten), omgedraaide causaliteit is ook mogelijk
- Het feit dat sommige therapieën het even goed doen als anderen is geen bewijs voor de werkzaamheid van aspecifieke factoren: verschillende specifieke factoren kunnen via verschillende wegen tot hetzelfde resultaat komen
Er zijn twee kampen met betrekking tot specifieke versus aspecifieke (common) factoren. Wat zegt Alan Kazdin hierover? Licht toe aan de hand van drie punten
- Wat we nodig hebben is goed onderzoek waarin oorzaak en gevolg van elkaar gescheiden kunnen worden (wordt vervolgd …)
- Onderzoek kan gedaan worden door middel van et mediatiemodel voor werkingsmechanismen
Wat kunnen we zeggen over onderzoek wat er is gedaan naar de werking van therapie? Licht toe aan de hand van drie punten
- Het common factor model wijst erop dat het vaak te maken heeft met de common factors aangezien verschillende therapieën een vergelijkbaar effect hebben, alleen deze vergelijking studies hebben vaak wel methodologische problemen. Ze kunnen vaak nog verklaard worden door andere factoren.
- Psychotherapie is complex en een multifactorieel proces. Waarschijnlijk spelen beide common factors en specifieke factoren een rol.
Waarom is cognitieve gedragstherapie zo belangrijk? Licht toe aan de hand van vijf punten
- Best onderzochte en bewezen effectieve behandeling voor tal van stoornissen
- Op basis van leertheorie en cognitieve theorie
- Werkzame elementen: exposure (in vivo), activatie, cognitieve interventies, gedragsexperimenten, imaginatie en rescripting
- Third-wave CGT: Acceptance and Commitment Therapy en Mindfulness-based Cognitive Therapy
- Basis voor Schematherapie
Door dat psychotherapieën complex zijn is het lastig om te weten door welk mechanisme de positieve verandering plaats vindt. Volgens een alternatief model gaat het eigenlijk niet om één specifieke factor maar om de factor die alle therapieën hebben. Een soort universele factor. Wat stelde Jerome Frank? Licht toe aan de hand van vier punten
- Relatie tussen patiënt en therapeut
- Helende context/setting
- Een denkwijze die credibiliteit toewijst aan de behandeling (waarom dit dus zou helpen)
- Procedures die op een structurele manier worden toegepast
De meest bekende common factors model is de contextual model. Licht tie wat dit inhoudt
1. Persoonlijke relatie, hoe oprecht de relatie is
2. De verwachting of hoop van de patiënt
3. Specifieke content van de therapie
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden