Clinical enzymology / Specific protein markers
13 belangrijke vragen over Clinical enzymology / Specific protein markers
Welke enzymen worden gemeten bij de klinische enzymologie?
- ALT / AST (of ALAT / ASAT)
- LDH = lactaat dehydrogenase
- AP = alkalische fosfatase
- CK = creatinekinase
Wat voor biomarker is BNP?
- Productie van brain natriuretic peptide bij overbelasting van het hart
- BNP zorgt voor vasodilatie --> lagere bloeddruk
- Remt vrijzetting van renine in nier en productie van aldosteron in bijnier --> verhoogde uitscheiding van natrium en water --> verlaagt bloedvolume en bloeddruk
Wat is totaal plasma eiwit?
- [Eiwit]plasma wordt beïnvloedt door houding en knelling (stuwband)
- Snelle veranderingen in [eiwit]plasma komen vooral door verandering in plasma volume of veranderde permeabiliteit van capillairen bij ontstekingen --> bij ontsteking eiwitten vaak verhoogd.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Hoe kan de hoeveelheid plasma eiwitten worden bepaald?
- Albuline band (groot)
- alfa 1 globuline band: alfa 1 antitrypsine en alfa-lipoproteïnen
- alfa 2 globuline band: haptoglobine, alfa 2 macroglobuline en ceruloplasmine
- beta globuline band: transferrine, beta-lipoproteïnen en complement C3
- gamma globuline band: immunoglobulines (IgG, IgA, IgM, IgD, IgE), meeste = IgG
Wat zijn de kenmerken van albumine?
- Zorgt voor oncotische druk: druk die nodig is om vocht vanuit weefsel terug naar het bloed te krijgen. Als oncotische druk hoger is dan bloeddruk gaat vocht uit weefsel naar bloed.
- Te weinig albumine (hypoalbuminemie door minder synthese of toename uitscheiding/afbraak) --> verminderde oncotische druk --> vocht blijft in weefsel --> oedemen
Wat zijn de kenmerken van alfa 1 antitrypsine?
- Acute fase eiwit: geproduceerd bij ontsteking.
- Trypsine is een protease dat interacties tussen cellen kan doorknippen.
- Antitrypsine remt proteases (trypsine/elastase) --> minder doorknippen van interacties tussen cellen.
- Bij alfa 1 antitrypsine deficiëntie: te veel doorknippen van interacties tussen cellen (bv. minder remming van elastase leidt tot meer afbraak van elastine in de longen --> longemfyseem).
Wat zijn de kenmerken van haptoglobine?
- Geproduceerd in de lever
- Acute fase eiwit: geproduceerd bij ontsteking
- Bindt vrij hemoglobine tijdens hemolyse (afbraak rode bloedcellen) --> geen vrij hemoglobine in plasma, maar haptoglobine-hemoglobine complex (wordt verwijderd in de milt).
- Lage concentratie vrij haptoglobine bij leverziekte en intravasculaire hemolyse (hoge afbraak rode bloedcellen = anemie)
Wat zijn acute fase eiwitten?
- C-reactive protein (CRP)
- Complement eiwitten
- Haptoglobine
- Protease remmers: alfa 1 antitypsine
- Coagulatie eiwitten: fibrinogeen, VWF
- Procalcitonine: prognostische factor bij sepsis
- Bij ontsteking verhoogde vasculaire permeabiliteit --> afname concentratie albumine
Wat zijn de kenmerken van alkalische fosfatase (AF)?
- Fysiologisch: verhoogd tijdens de zwangerschap (laatste trimester) en bij kinderen (in de cellen van de botten) voor de botgroei.
- Pathologisch: botziektes (osteoporose = botafbraak, Paget’s disease = osteitis deformans), leverziektes (cirrhosis, cholestasis), maligne aandoeningen
Wat zijn de kenmerken van γ-Glutamyl transferase (γGT)?
- Flink verhoogde γGT duidt op lever-, nier- of pancreasaandoening (maar meeste met de lever, bv. cholestasis = galstenen).
- Licht verhoogde γGT komt ook voor bij alcoholgebruik.
- Bij verhoogde AP en verhoogde γGT --> geen probleem met de botten
Referentiewaardes van enzymen worden altijd enorm overschreden (5-10x, of zelfs meer dan 10x).
Wat zijn de kenmerken van de aminotransferases (ASAT en ALAT)?
- Ubiquitair: lever, hart, skeletspierweefsel
- Komt voor in de mitochondria (dieper in de cel)
ALAT = alanine aminotransferase (ALT / GPT)
- Redelijk specifiek voor de lever
- Komt voor in het cytosol (als eerste eruit bij schade)
Alleen ASAT verhoogd --> hart- of spieraandoening
ASAT én ALAT verhoogd --> leveraandoening
- ASAT hoger dan ALAT --> ernstige weefselschade, want ASAT uit mitochondria in bloed
- ALAT hoger dan ASAT --> milde weefselschade, want alleen ALAT uit cytosol in bloed
Referentiewaardes van enzymen worden altijd enorm overschreden (5-10x, of zelfs meer dan 10x).
Wat zijn de kenmerken van CK (creatinine kinase)?
Wat zijn de iso-enzymen van CK?
Het enzym bestaat uit twee subunits (dimeer), dus heeft CK 3 verschillende iso-enzymen:
- MM: specifiek voor skeletspierweefsel
- MB: specifiek voor hartspierweefsel
- BB: specifiek voor de hersenen
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden