Startpagina / Samenvattingen / Klinische neurologie / parkinson-ziekt-hallucinaties

Extrapiramidale ziekten - extra piramidale aandoeningen ontstaan door afwijkingen in het mesencephalon basale kernen

Q: Wat zijn de beginsymptomen van de ziekte van parkinson?

Verminderde motoriek: eerst minder soepel bewegen aan een arm en daarna het been aan dezelfde zijde. Later gaat deze ook trillen en ontstaat onhandigheid. Later ontstaat een verminderd functioneren van één arm, vooral bij snelle repeterende bewegingen (pianospelen, schrijven) Kleiner worden van handschrift ( micrografie) Verminderde spontane motoriek gezicht en minder knipperen (maskergelaat)

34 belangrijke vragen over Extrapiramidale ziekten - extra piramidale aandoeningen ontstaan door afwijkingen in het mesencephalon basale kernen

Wat is de oorzaak van parkinsonisme?

Er is een verstoring van de neurotransmissiesystemen die door dopamine gereguleerd worden. Het gaat hierbij vooral om verbindingen tussen de substantia nigra en het striatum.

Wat zijn de beginsymptomen van de ziekte van parkinson?

Verminderde motoriek: eerst minder soepel bewegen aan een arm en daarna het been aan dezelfde zijde. Later gaat deze ook trillen en ontstaat onhandigheid. Later ontstaat een verminderd functioneren van één arm, vooral bij snelle repeterende bewegingen (pianospelen, schrijven)

Kleiner worden van handschrift (micrografie)
Verminderde spontane motoriek gezicht en minder knipperen (maskergelaat)

Hoeveel procent van de Parkinson-patienten ontwikkeld een depressie en waarom?

40%, vooral de afbraak van het serotonerge en adrenerge systeem zijn hiervoor verantwoordelijk

Welke tremoren zijn het meest aanwezig bij parkinson patiënten?

Tremoren in rust in de hand, kin of been zijn het meest kenmerkend voor parkinson. Deze tremoren hebben een frequentie van 4 tot 7 Hz.
Deze tremoren verdwijnen of verminderen vaak bij doelgerichte handelingen.

Wat is het cholinerge deficiëntiesyndroom en waardoor ontstaat het?

Het optreden van wanen en hallucinaties door verminderde beschikbaarheid van acetylcholne. Dit ontstaat bij 30 tot 50 % van de Parkinson patiënten in een later stadia. Deze verschijnselen kunnen worden uitgelokt door dopamine-agonisten

Waardoor ontstaan stabiliteitsproblemen bij een patiënt met de ziekte van Parkinson?

Doordat deze veelal een naar voren gebogen romp krijgen, waardoor het zwaartepunt naar wordt geplaatst.

Hoeveel procent van de Parkinson patiënten ontwikkeld dementie, en welke vormen heb je?

60 tot 80% ontwikkeld Parkinson-dementie in 10-12 jaar.

Eerder ontstaan van dementie (1-2jaar) met visuele hallucinaties wijst meer in de richting van Dementie met Lewy-bodies.

Welke problemen ontstaan op de lange termijn bij het lopen bij de ziekte van Parkinson?

festinatie: onwillekeurige versnelling of vertraging van passen
propulsie: niet plotseling kunnen stoppen of steeds sneller gaan lopen
freezing: plots stil blijven staan

Wat is een symptoom dat ver voor alle motorische verschijnselen optreedt bij de ziekte van Parkinson?

REM-sleep behavior disorder (RBD), waarbij de atonie die normaliter aanwezig is tijdens de REMslaap wegvalt

Pre symptomen voor optreden tremor bij Parkinson?

1. daytime sleepyness , slaperigheid overdag
2. depressie
3. verlies reukzin-dysosmie
4. slaapstoornis - vaak wakker worden
5. constipatie
6. lager worden van de stem / langzamer praten
7. duizeligheid
8. vaker plassen
9. erectiestoornissen
10. REM slaap gestoord -> agressie in slaap/ moeite ogen stil houden
(focussen)

Wat zijn de kernsymptomen van de ziekte van Parkinson?

bewegingsarmoede/traagheid
rigiditeit (stijfheid)
tremor
houdingsinstabiliteit; voorovergebogen romp
loopstoornissen; kleine passen

Vroeg in de ziekte optredende orthostatische hypotensie en/of incontinentie voor urine en impotentie wijzen op

atypische Parkinsonisme namelijk Multi systeem atrofie MSA

Noem een vroeg verschijnsel en een laat verschijnsel van Parkinson

Vroeg: verlies van reukzin - dysosmie

Laat: orthostatische hypotensie

Wat zie je bij de ziekte van Parkinson in de hersenen?

Verlies van dopaminerge neuronen in substantia nigra. Hierdoor verminderde dopamine in het striatum, vooral het putamen. Verder Lewy-bodies dit is een opeenhoping van alfasynnucleïnezuur en daarmee is het een synnucleïnopathie, net als dementie met Lewy bodies en MSA

Waardoor ontstaat bij veel patiënten met Parkinson een depressie?

Een depressie is vaak niet enkel het gevolg van het hebben van een chronisch invaliderende ziekte, maar is ook het gevolg van de afbraak van het serotonerge en adrenerge systeem hiervoor verantwoordelijk is.

Waardoor ontstaan bij 30-50% van de patiënten met Parkinson visuele hallucinaties?

Het ontstaan van visuele hallucinaties hangt vooral samen met een tekort aan acetylcholine. Door medicinale met dopaminerge stimulatie kunnen deze visuele hallucinaties worden versterkt.

Wanneer geef je anti-cholinergica als therapie bij Parkinson en wanneer niet?

Als het accent sterk op de tremor ligt kan je trihexyfenidyl geven. Gebruik van anti-cholinergica is gecontra-indiceerd bij oudere patiënten, want geeft geheugenstoornissen, verwardheid, droge mond, ogen, obstipatie, urineretentie en cardiale bijwerkingen.

Absolute contra-indicatie: glaucoom en prostatisme!!

Waarop wijst het wanneer iemand 1-2 jaar na begin van de parkinsonistische verschijnselen in combinatie met visuele hallucinaties?

Dit wijst op dementie met Lewy bodies (DLB).

Wat is de bijwerking van bromocriptine en pergolide?

Verbindweefseling in longen en hart

Welke neuropsychiatrische verschijnselen zijn typerend voor de ziekte van Parkinson?

apathie
dementie
depressie
hallucinaties en wanen
angst-en paniekaanvallen
excessieve slaperigheid
impulscontrolestoornissen

Welke slaapstoornissen zijn typerend voor de ziekte van Parkinson?

REM-slaapgerelateerde gedragsstoornissen
slapeloosheid
zeer levendige dromen
gefragmenteerde slaap

Wat doen MAOremmers en COMTremmers

MAOremmers remmen de afbraak van dopamine in de synaps waardoor er een hogere concentratie blijft

COMTremmers remmen de perifere afbraak van L-Dopa

Welke autonome stoornissen zijn typerend voor de ziekte van Parkinson?

urge-incontinentie
orthostatische hypotensie
impotentie/erectiestoornissen
versterkt transpireren

Wat te doen bij cognitieve stoornissen door medicatie?

1 stoppen medicatie

2 voorschrijven atypisch anti-psychoticum: clozapine

3 voorschrijven van cholinesteraseremmer rivastigmine

Haldol blokkeert dopaminereceptoren en doet parkinson-medicatie dus teniet. Niet doen dus!

Welke gastro-intenstinale verschijnselen zijn typerend voor de ziekte van Parkinson?

dysfagie
obstipatie
speekselvloed

Hoe groot is de prevalentie van de ziekte van Parkinson?

60-400 per 100.000

Wat zijn contra-indicaties voor DBS? (stereotactische functionele neurochirurgische technieken)

cognitieve stoornissen

ernstige loop en balansstoornissen omdat coöperatie van de patiënt tijdens deze behandeling essentieel is

Hoe kan de ziekte van Parkinson worden gediagnosticeerd?

Parkinson kan enkel klinisch worden gediagnosticeerd: met aan anamnese en lichamelijk onderzoek.
Er moet altijd sprake zijn van bewegingarmoede (traagheid) met daarnaast één van de drie overige kernsymptomen.

Welke rol spelen cerebrale aandoeningen (CT-scan, MRI-scan) bij de diagnosticering van Parkinson?

Deze dienen enkel om andere aandoeningen die parkinsonisme kunnen veroorzaken, uit te sluiten.

Waar grijpt de farmacotherapeutische behandeling voor de ziekte van Parkinson op aan? Welke medicijnen zijn het belangrijkst?

De medicatie voor de ziekte van Parkinson grijpt aan op het opheffen van het dopaminetekort in het striatum. De belangrijkste middelen zijn levodopa en dopamineantagonsiten.

Welke groep dopamineantagonisten mogen enkel worden voorgeschreven bij Parkinson?

Enkel non-ergoantagonisten mogen nog worden gebruikt, omdat andere dopamineantagonisten in het verleden hebben gezorgd voor bindweefselvorming op hartkleppen.

Wat zijn veel voorkomende bijwerkingen van dopamineantagonisten?

hallucinaties
hypertensie
impulscontrolestoornis
toegenomen slaperigheid overdag

Is de responsfluctuatie groter bij het gebruik van dopamine of bij levodopa?

De responsfluctuaties zijn groter bij het gebruik van levodopa. De reden hiervoor is dat de halfwaardetijd van levodopa, waardoor de plasmaconcentraties sneller fluctueren.

Hoe ziet het beloop van de ziekte van Parkinson er uit?

De ziekte is langzaam progressief, maar bij een lange ziekteduur kan ernstige invaliditeit ontstaan.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Klinische neurologie | 9789031392162 | onder van J B M Kuks, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.