Angststoornissen - Behandeling van angststoornissen - Paniekstoornis en agorafobie

12 belangrijke vragen over Angststoornissen - Behandeling van angststoornissen - Paniekstoornis en agorafobie

Hoe wordt een paniekstoornis volgens het cognitieve model verklaard?

Centraal staat dat er eenpositieve feedbackloopis tussen fysiologische arousal en angst, die leidt tot een opwaartse spiraal, welke eindigt met een volledige paniekaanval.
  • Iemand voeltverhoogde hartslag,
  • denkt dat het komt door dreiging.
  • Daardoor word iemand angstig,
  • wat de hartslag nog meer verhoogd etc.
  • uiteindelijk krijgen ze een aanval van paniek.

Wat leert de cliënt bij toegepaste relaxatie en welke 5 fasen gebruikt de therapeut hierbij?

Patiënt leert om eerste signalen van angst te herkennen en er vervolgens mee om te leren gaan ipv zich door te angst te laten overweldigen.

  1. Opdracht registratie eerste signalen van angst en de situaties waarin de angst optreedt
  2. Training in progressieve relaxatie => het systematisch aanspannen en ontspannen van de verschillende spiergroepen.
  3. Leert op commando te ontspannen (cue-controlled relaxation)
  4. De ontspanning generaliseren naar situaties in het dagelijkse leven, bv. bij vergaderingen, autorijden e.d.
  5. Patiënt past de eigen relaxatievaardigheden toe tijdens blootstelling aan angstopwekkende situaties.

Waaruit bestaat de ideosyncratische versie van de paniekcirkel?

De patient probeert de opeenvolging van gebeurtenissen tijdens een recente paniekaanval op een rij te zetten. De therapeut vraagt hiertoe de gebeurtenissen nauwkeurig uit. Aan de hand van deze cirkel worden uitlokkende stimuli, gedachten (disfunctionele cognities) en gevoelens achterhaald en wordt er naar alternatieve verklaringen voor de panieksymptomen gezocht.

  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat houdt een ideosyncratische versie van de paniekcirkel in?

Belangrijk onderdeel van de cognitieve therapie. De patiënt probeert de opeenvolging van gebeurtenissen tijdens een recente paniekaanval op een rij te zetten.

De cirkel wordt gebruikt om uitlokkende stimuli, gedachten (disfunctionele cognities) en gevoelens te achterhalen en te zoeken naar alternatieve verklaringen voor de panieksymptomen. Deze verklaringen kunnen later onderzocht worden in  gedragsexperimenten.

Wat is toegepaste relaxatie?

De patient leert om de eerste signalen van angst te herkennen en er vervolgens mee om te gaan in plaats van zich erdoor te laten overweldigen. Vijf fasen:

  1. registreren van de eerste signalen van angst en de situaties waarin dit optreedt
  2. training in progressieve relaxatie (systematisch aan - en ontspannen van verschillende spiergroepen)
  3. op commando ontspannen (cue-controlled relaxation)
  4. ontspanning generaliseren naar situaties in het dagelijks leven
  5. eigen relaxatievaardigheden toepassen tijdens blootstelling aan angstopwekkende situaties

Wat is prolonged exposure in vivo?

De patiënt blijft lange tijd (minimaal 2 uur) in de onaangename agorafobische situatie, totdat de angst daalt. Deze mag dus niet terugkeren als de spanning toeneemt, maar moet in de situatie blijven tot dat hij of zij zich beter voelt. De angst moet zijn verminderd voordat men naar de volgende situatie gaat.
Veelvoorkomende oefensituaties: boodschappen doen in een supermarkt of reizen met bus of train.

Wat is de belangrijkste behandelmethode voor agorafobie?

Exposure in vivo, zowel door de therapeut uitgevoerd als d.m.v. zelfhulpprogramma's. Hierbij is het belangrijk om de patient daadwerkelijk voortdurend bloot te stellen aan angstwekkende stimuli, zonder dat deze de mogelijkheid heeft om te vluchten of te vermijden. Het is van essentieel belang dat de paitent in de nieuwe situatie blijft tot de angst is gedaald, alvorens naar een nieuwe situatie over te gaan.

Waar gebruikt de therapeut bij CGT de ideosyncratische cirkel voor?

De therapeut vraagt de gebeurtenissen nauwkeurig uit, waardoor er een paniekcirkel ontstaat.Voorbeeld:
Situatie: Thuis op de bank, Ik kijk tv na een dag hard werken => Ik sta op. Ik voel mij een beetje duizelig => Er is iets mis! Misschien krijg ik een hartaanval! => Angst => Duizeligheid neemt toe, Hartkloppingen nemen toe => Ik krijg een hartaanval en ik ga dood! (Geloofwaardigheid 90%) => Angst => Duizeligheid neemt toe... en zo draait de cirkel door.

Wat is de belangrijkste behandelmethode voor agorafobische vermijdingsgedrag?

Graduel Exposure in vivo

 

70 tot 80% van de patienten vertoont sterke verbetering, ook tot jaren na beëindiging van de therapie. 

Genezing is hierbij de uitzondering, verbetering de regel.

Wat is van belang bij exposure in vivo behandeling, vooral voor onervaren therapeuten?

Dat de patient tijdens de exposure oefening ook daadwerkelijk voortdurend blootgesteld wordt aan angstwekkende stimuli, zonder te vluchten of te vermijden! Daarbij is het dus van belang om niet na paar minuten naar een volgende situatie te gaan!

Welke psychofarmaca kunnen gunstig effect hebben bij patiënten met een paniekstoornis?

'high-potency'-benzodiazepinen (bv. alprazolam) en antidepressiva (tryciclische en SSRI's). De antidepressiva zijn over het algemeen net zo effectief en hebben dan ook  de voorkeur omdat dit minder afhankelijkheid veroorzaakt. 

Ook de nieuwere antidepressiva als venlafaxine en mirtazpine kunnen effectief zijn bij paniekstoornissen.

Kans bij alleen behandelen met medicatie is dat er terugval aanwezig is na staken met medicatie.

 

Wat wordt er gezegd over de gecombineerde of aparte behandelingen bij paniekstoornissen m.b.t. psychofarmaca en CGT?

Dat beide behandelingen apart minder effectief zijn dan beiden aanbieden in de behandeling. 

 

Dat op langertermijn het effect van CGT groter is dan psychofarmaca.

 

Dat CGT ook effect heeft bij comorbide klachten naast paniekstoornis, zoals depressie.

 

Wanneer patienten niet reageren op CGT, dat er dan aanwijzingen zijn dat het antidepressivum paroxetine alsnog effect kan sorteren.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo