Persoonlijkheidsstoornissen - Schematherapie - De therapeutische relatie

De therapeut stelt consequenties in het vooruitzicht, zowel als straf als noodzakelijke maatregel om de patient tegen onheil te behoeden en om er voor te zorgen dat hij zelf zijn werk goed kan blijven doen. Een consequentie wordt nooit uitgevoerd voordat zij is aangekondigd en de patient gelegenheid heeft gehad om het grensoverschrijdende gedrag te stoppen.

Om de behandelrelatie tot stand te brengen maar ook als middel om tot verandering te komen.

• Communicatie is een probleem
• Behandelrelatie tot stand brengen
• Middel om tot verandering te komen

1. Zorg: de therapeut zorgt voor de patient door voldoende beschikbaar te zijn op een betrouwbare en voorspelbare wijze.
2. Richting geven: advies en raad geven
3. Grenzen stellen

1. Zorg (beschikbaar en betrouwbaar)
2. Richting geven (advies en raad om patiënt te helpen zijn weg te vinden in het leven)
3. Grenzen stellen (corrigeren als patiënt niet goed voor zichzelf zorgt of gevaarlijk gedrag vertoont)

• Bij weinig zicht op de activatie van schema's kan de therapeut deze laten zien.(Confrontatie disfunctionele schema’s)
  
• De patient komt tot inzicht van noodzaak tot verandering disfunctionele gedachten, gevoelens en gedrag.
  
• De therapeut confronteerd met veel empathie, zodat de patient zich niet in de steek gelaten of afgewezen voelt.
  

• De patient leert hoe hij zich anders in relaties met andere mensen op kan stellen.
  
• In een veilige setting experimenteren met nieuw gedrag.
  
• Goede nieuwe ervaringen opdoen.
  

1. Hanteren van verbale correctie met persoonlijke motivatie bij grensoverschrijding
2. Irritatie laten merken als grens weer wordt overschreden
3. Irritatie herhalen en aankondigen van lichte consequentie bij volgende keer
4. Consequentie uitvoeren en ernstiger consequentie aankondigen bij volgende keer
5. Ernstigere consequentie uitvoeren en onderbreking therapie aankondigen
6. Onderbreking uitvoeren en aankondigen stoppen therapie
7. Therapie stoppen en cliënt verwijzen.

• Als er een crisis is wordt contact opgenomen met de therapeut
  
• Deze laat merken dat hij er voor de cliënt is en dat hij ervanuit gaat dat ze er samen uit zullen komen.
  
• Snelle beschikbaarheid is belangrijk
  
• De therapeut komt niet te snel met praktische tips/oplossingen maar voorziet in steun en aanmoediging.
  
• De therapeut stelt wel grenzen aan gevaarlijke uitingsvormen
  
• Daarna worden de disfunctionele schema’s besproken en daarna wordt er naar oplossingen gezocht.
  
• Door een crisis: worden schema’s duidelijker, zijn ze beter te bewerken, ontstaan nieuwe schema’s en wordt de therapeutische relatie sterker.
  

Wanneer de patient weinig zicht heeft op de activatie van de schema's dan kan de therapeut deze op een persoonlijke manier ter sprake brengen, waardoor de patient zich geconfronteerd ziet met de noodzaak tot verandering van zijn disfunctionele gedachten, gevoelens en gedrag. De therapeut probeert een dusdanige balans tussen empathie en confrontatie te bewerkstelligen dat de patient niet het gevoel krijgt dat hij in de steek gelaten of afgewezen wordt.

Dit is een therapeutische stijl waarbij de therapeut zich opstelt alsof hij een ouder voor de patient is die zorg en aandacht voor hem heeft en zo nodig ook adviezen geeft en grenzen stelt. Deze stijl bestaat dus uit zowel pedagogische als emotionele aspecten.

De patient leert hoe hij zich anders in relaties met andere mensen op kan stellen. In de veiligheid van de therapeutische context kan hij met nieuw gedrag experimenteren en ervaren dat niet iedereen zo reageert zoals hij in zijn jeugd gewend was.

• het helpt om onderliggende schema's te verduidelijken
• de schema's zijn heel actief en toegankelijk voor bewerking
• de therapeutische relatie wordt versterkt
• er worden nieuwe schema's gevormd