Persoonlijkheidsstoornissen - Transference-focused psychotherapie - De behandeling

Door de hoge frequentie van de sessies wordt de therapeut al snel een belangrijk contact voor de patient. Onveilige hechting of andere trauma's en ervaringen worden in de therapeutische relatie overgedragen (overdracht). De patient stelt zich hierbij wisselend op  jegens de therapeut. De therapeut grijpt deze momenten aan om samen met de patient te onderzoeken  wat deze veranderingen veroorzaakt. De relatie die de patient met de therapeut aangaat (de overdrachtsrelatie) is voortdurend onderwerp van gezamenlijk onderzoek.

Dit zijn gedragingen die voortkomen uit het slecht kunnen verdragen van angst, verdriet en boosheid, wat zich uit in bijv. automutilatie.

• 1e drie gesprekken van de behandeling waarbij men bespreekt men waaraan men wil werken.
  
• Er wordt uitgelegd welk gedrag contraproductief is voor de therapie (alcohol, liegen).
  
• Er vind uitleg plaats over uitageren,wanneer negatieve gevoelens ontstaan (zelfbeschadiging). Dit geeft vaak crisissen.
  
• Alles wordt in een contract opgeschreven (bijv. crisisdienst bellen i.p.v. therapeut).
  

Als de contractfase naar tevredenheid is afgerond (3 gesprekken) en de therapeut het idee heeft gekregen dat het de patient ernst is met zijn hulpvraag.

• Meestal 2 tot 3 jaar met een frequentie van 2x per week.
  
• Beginfase: meest heftige; patient test veiligheid therapeutische relatie uit.
  
• Middenfase: rollen worden steeds meer onderkend en geintegreerd.
  
• Laatste fase: meer besef eigen aandeel in de ellende van de borderlineperiode
  
• Intervisie is erg belangrijk vor de therapeut omdat deze continu wordt uitgedagd.
  
• Doel: integratie van beelden/voorstellingen tot één identiteit en aangaan van relaties zonder gevoel van bedreiging.
  

De niet geintegreerde beelden of voorstellingen eerst te onderkennen en te benoemen en ze vervolgens in de veiligheid van de therapeutische relatie te integreren tot één identiteit. Een behandeling is geslaagd als bijv. het aangaan van een relatie niet meer bedreigend is omdat de ander niet meer ervaren wordt als potentieel gevaar.

De patient wordt uitgenodigd om in de therapie steeds te vertellen wat hem bezighoudt. In het begin gaat het vooral om gebeurtenissen en ervaringen in het dagelijks leven. Omdat de therapeut steeds belangrijker wordt, krijgt de patient ook steeds meer gedachten, gevoelens en soms ook angsten en verlangens t.o.v. de therapeut. Dit biedt belangrijke mogelijkheden: de emoties die oorspronkelijk niet beleefd konden worden in de onveilige relatie met de verzorger kunnen nu stapje voor stapje zichtbaar worden gemaakt in de veiligheid van de therapeutische relatie.

Via de strategie, de tactiek en de techniek.

• Patiënt blijft over onbelangrijke zaken vertellen --> therapeut grijpt in en zal vragen welke belangrijkere zaken mogelijk door patiënt op afstand worden gehouden
• Patiënt komt afspraken uit het contract niet na --> therapeut bespreekt dit direct en benoemt het als bedreiging van de behandeling
• Patiënt praat steeds over anderen --> therapeut vestigt hier aandacht op als blijkt dat deze patronen ook zichtbaar zijn in therapeutische relatie
• Letten op non-verbaal gedrag
• Tegenoverdracht: therapeut let zorgvuldig op eigen reacties in de behandeling

• Clarificeren (verhelderen)
  
• Confrontatie(bewustmaking)
  
• Interpreteren(betekenis geven).
  
• De behandeling duurt 2-3 jaar (2 x p.w.).
  
• In het begin is het heel heftig, later worden de rollen duidelijker en aan het einde realiseert men wat men zelf aan de eigen ellende heeft bijgedragen (rouw).
  
• Het is lastig voor de therapeut, daarom is intervisie zeer belangrijk.
  

• wanneer de patient over onbelangrijke triviale zaken blijft vertellen, zal de therapeut vragen welke belangrijker zaken mogelijk op afstand worden gehouden;
• bij het niet nakomen van afspraken uit het contract, zal dit direct door de therapeut benoemd worden;
• wanneer de patient steeds over anderen praat, zal de therapeut vragen of deze patronen ook in de therapeutische relatie zichtbaar zijn en hier de aandacht op vestigen;
• er wordt ook op non-verbale gedragingen gelet;
• de therapeut let zorgvuldig op zijn eigen reacties in de behandeling (tegenoverdracht).

• clarificeren: ophelderen en verduidelijken d.m.v. vragen stellen
• confronteren: met tegenstrijdigheden in het verhaal of tussen verbaal en non-verbaal gedrag (om de patient bewust te maken van gedachten en gevoelens die buiten het bewustzijn worden gehouden).
• interpreteren: om betekenis te geven aan het gedrag en de onderliggende vaak afgeweerde wensen en verlangens.

• Beginfase: patiënt test veiligheid van therapeutische relatie (heftige fase)
• Middenfase: onderkennen en integreren van rollen
• Laatste fase: besef van eigen aandeel (gepaard met rouw)