Farmacotherapie en andere niet-psychotherapeutische behandelvormen - Soorten psychofarmaca - Antidepressiva

46 belangrijke vragen over Farmacotherapie en andere niet-psychotherapeutische behandelvormen - Soorten psychofarmaca - Antidepressiva

Welke bijwerkingen treden op als iemand die MAO-remmers slikt kaas eet of wijn drinkt (tyramine inneemt)?

Potentieel ernstige bijwerkingen zoals aanvallen van plotselinge bloeddrukverhoging

Hoe wordt de keuze gemaakt voor het bepalen van type antidepressiva

  • Ervaring met geneesmiddel bij patient in het verleden
  • Mogelijke bijwerkingen en interacties met andere medicatie

In welke 2 soorten naar effect kan men antidepressiva verdelen?

1. Effect via noradrenalinereceptoren.
2. Effect via serotoninereceptoren. 

Gebieden in het brein die invloed hebben op stemming, angst, seksuele functies en impulsregulatie.  
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe werken anti depressiva

Ze werken antidepressief, angst dempend, beïnvloedden agressie en verminderen suïcidaliteit.

Op welke 2 receptoren werken anti depressiva


noradrenalinereceptoren
serotoninereceptoren.

In welke 3 soorten kan men antidepressiva historisch gezien verdelen?

1. Tricyclische antidepressiva (TCA): Tryptizol, Anafranil en Nortilen.
2. SSRI's: Cipramil, Lexapro, Prozac, Seroxat ed.
3. Monoamine-oxidaseremmers (MAO-remmers): Parnate, mogelijk ernstige bijwerkingen door Tyramine.

Let op: MAO-remmers mogen alleen door een psychiater worden voorgeschreven en niet door een andere arts.

Bij welke aandoeningen worden antidepressiva toegepast?

  1. Depressieve stoornis (grootste effect bij depressie met vitale kenmerken)
  2. Angststoornissen
  3. PTSS
  4. OCD
  5. Eetstoornissen
  6. Agressie
  7. Slaapstoornissen
  8. Pijnstoornissen

Wat voor effect hebben SSRI's bij de persoonlijkheidsstoornissen borderline en obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis?

Borderline: stemmingsstabiliserend
Obs.comp.: anti-obsessief

Op welke receptoren werken antidepressiva?

Via de noradrenalinereceptoren of serotininereceptoren

Waardoor wordt de kans op vroegtijdig stoppen bij antidepressiva verhoogd?

Hinderlijke bijwerkingen in de eerste periode, waarbij er nog geen werking van de medicatie merkbaar is. Dit kan leiden tot onrust, gejaagdheid en suïcidale gedachten.

Wat is de belangrijkste werkingsmechanisme van antipsychotica?

Blokkade van dopaminereceptoren in centrale zenuwstelsel, vooral prefrontale gebieden en basale ganglia.

Door blokkade van D2-receptoren nemen psychotische symptomen af.

Noradrenerge en serotonerge receptoren, waar zitten deze in de brein

en

waarom werken antidepressiva antidepressief, angstdempend, verminderd agressie en suïcidaliteit?

Overal (cortex, amygdala, hippocampus, hypothalamus, striatum)

Een aantal gebieden zijn betrokken bij stemmings- en angstregulatie en seksuele functies en impulsregulatie.

Wat zijn serotonerge, anticholinerge, noradrenerge en histaminerge bijwerkingen?

  • Serotonerg: maag-darmklachten, misselijkheid, gejaagdheid, onrustig slapen, seksuele functiestoornissen
  • Anticholinerg: droge mond, wazig zien, versnelde hartslag, overmatig zweten, obstipatie, problemen bij het plassen
  • Noradrenerg: potentiestoornissen, verlaagde bloeddruk, orthostatische hypotensie, slaperigheid
  • Histaminerg: sufheid, gewichtstoename

In welke 3 categorieën kunnen bijwerkingen van antidepressiva worden verdeeld?

1. Serotonerge bijwerkingen: maag-darmklachten, misselijkheid, gejaagdheid, hoofdpijn, onrustig slapen en seksuele stoornissen.

2. Anticholinerge bijwerkingen: droge mond, wazig zien, versnelde hartslag, zweten, obstipatie en plassen bij vergrote prostaat.

3. Noradrenerge bijwerkingen: potentiestoornis, verlaagde bloeddruk en orthostatische hypotensie (duizeligheid bij houding).

Bij plotselinge onthouding kunnen klachten als agitatie en angst optreden. Medicatie moet worden afgebouwd.  

Welke antispychotica worden ook weleens voorgeschreven om sedatie (kalmering) teweeg te brengen?

En welke antipsychotica worden voorgeschreven bij psychosen?

Sedatie bij antipsychotica met een lage potentie (deze hebben een gering effect op dopaminereceptoren)

Psychose bij antipsychotica met een hoge potentie (deze blokkeren dopaminereceptoren)

Antidepressiva kunnen verdeeld worden in farmaca die hun effect hebben via de noradrenalinereceptor en farmaca die hun effect via de serotoninereceptor hebben.

Een tweede indeling bestaat vooral op historische overwegingen. Welke indeling is dat?

  • Triclische antidepressiva (TCA's)

  • Selectieve serotonineheropnameremmers (SSRI's)

  • Monamineoxidaseremmers (MAO-remmers)

Wat zijn de bijwerkingen van SSRI's (Selective Serotonine Reuptake Inhibitors)?

Er is hier sprake van serotenerge bijwerkingen, o.a.:

  • maag/darmklachten
  • misselijkheid
  • gejaagdheid in beginfase
  • hoofdpijn
  • onrustig slapen
  • libidoverlagend

Welke algemene bijwerkingen hebben antidepressiva (onafhankelijk van type)

Gejaagdheid en onrust in de 1e paar weken
Toename doodsgedachten en suicidaliteit.

Wanneer worden antispychotica toegeschreven?

  • Stoornis in denken/waarneming (wanen hallucinaties)

  • grote onrust bij dementie of delier

  • bipolaire stoornis, acute manie en onderhoud tegen recidief

  • additiebehandeling bij obsessieve-compulsieve stoornis (toevoeging aan andere medicatie)

  • Gilles de la Tourette en ziekte van Huntington.

Tweede indeling van antidepressiva op basis van historische overwegingen.

  Hoe werken SSRI's (selectieve serotonineheropnameremmers)?

Medicijn blokkeert selectief de heropname van serotonine.

Waarom ervaart een patiënt in de eerste weken na start van AD juist meer depressieve klachten?

Door downregulatie ( door de verhoogde concentratie van de neurotransmitter bij de receptoren worden deze ongevoelig hiervoor).

Het antipsychotisch effect komt door blokkade van D2-receptoren.

Dopamine speelt een belangrijke rol in extrapiramidale systeem. Wat is dat?

Bewuste motorische systeem van centrale zenuwstelsel dat niet via achterstrengen van ruggenmerg loopt (piramidale banen).

Tweede indeling van antidepressiva op basis van historische overwegingen.

  Hoe werken manoamineoxidaseremmers (MAO-remmers)?

Deze hebben een blokkerende werking op het MAO-enzym waardoor de afbraak van neurotransmitters blokkeert.

Wat zijn de bijwerkingen van TCA's en moderne AD?

Deze kunnen invloed hebben op zowel noradrenaline, histamine, serotonine.

Noradrenerge bijwerkingen:
- potentiestoornissen
- verlaagde bloeddruk
- hypotensie en duizeligheid bij plotselinge houdingsverandering

histaminerge bijwerkingen:
- sufheid
- gewichtstoename

anticholerine bijwerkingen
- droge mond
- wazig zien
- versnelde hartslag
- overmatig zweten
- obstipatie
- problemen bij plassen oudere mannen

Parkinsonisme door antipsychotica is meestal recersibel. Wat houdt dat in?

Meestal omkeerbaar. Soms verdwijnen ze als er wordt gestopt, maar het kan ook blijvend aanwezig blijven.

Wat zijn de ontrekkingsverschijnselen bij het staken van AD

- slaapklachten
- agitatie
- angst

Deze dienen daarom ook langzaam afgebouwd te worden afhankelijk van de duur van gebruik.

Wat zijn de belangrijkste extrapiramidale bijwerkingen (EPS) van antipsychotica?

  1. Acute dystonieën
  2. Parkinsonisme
  3. Akathisie
  4. Tardieve dyskinesieën  

  1. Spierspasmen (spierkrampen) in oog, kaak, nek of rugspieren die enkele uren na begin behandeling kunnen optreden.

  2. Enkele dagen na begin behandeling, deze zijn zeer hinderlijk waardoor ze vaak weigeren.

  3. Bewegingsdrang en onrust. Enkele weken na begin behandeling. Soms wordt het als innerlijke onrust ervaren.

  4. Laat optredende bewegingsstoornissen (willekeurige bewegingen van spiertjes in hoofd-halsgebied). Het is sociaal zeer hinderlijk en irreversibel. Treed maanden of jaren na begin op.

Welke soort AD is het veiligst in gebruik bij patiënten met suïcidale neigingen?

AD die betrekking hebben op de serotenerge receptoren (SSRI's). TCA's zijn minder veilig.

Antidepressiva oefenen hun werking op twee manieren uit. Wat zijn deze manieren?

  1. Neurotransmissie verbeteren door heropname van serotonine te remmen waardoor er meer serotonine in synaps is.

  2. Receptor prikkelen waardoor aantal receptoren en gevoeligheid afnemen.

Antidepressiva oefenen hun werking op twee manieren uit. Wat zijn deze manieren?

  1. Neurotransmissie verbeteren door heropname van serotonine te remmen waardoor er meer serotonine in synaps is.

  2. Receptor prikkelen waardoor aantal receptoren en gevoeligheid afnemen.

Wat is de down-regulation bij antidepressiva?

Neurotransmissie wordt verbeterd waardoor heropname van serotonine wordt geremd en er meer stof in de synaps zit.

Receptoren worden geprikkeld, waardoor aantal receptoren en gevoeligheid afnemen.

Dit duurt enkele weken.

Wat verklaart het down-regulation bij antidepressiva?

Dat het klinisch effect na 3-4 weken merkbaar is en er in de eerste weken veel bijwerkingen kunnen zijn.

Wanneer is de kans op het effect van antidepressieve stoornis groter bij depressieve stoornis?

Bij ernstigere depressieve stoornis met meer vitale kenmerken

(niet genieten, 's ochtends somber, verminderde eetlust, doorslaapproblemen, te vroeg wakker, moe)

Lang werd er gedacht dat bij stemmingsstoornissen die een duidelijke reactie zijn op een gebeurtenis niet behandeld kunnen worden met antidepressiva.

Er zijn aanwijzingen dat dit wel kan, waar moet onderscheid in worden gemaakt?

Onderscheid tussen een duidelijke stemmingsstoornis en normale psychologische reactie

Antipsychotica zijn veilige geneesmiddelen. Wat houdt dat in?

Als je dat meer dan 10x de voorgeschreven dosering inneemt, leidt dit niet tot de dood.

Waarom kiezen sommige mensen om de behandeling vroeg te stoppen?

Omdat het antidepressieve effect na enkele weken optreedt en in het begin zijn er vooral negatieve effecten

Toediening van antipsychotica, bij bezwaren kan er overgegaan worden op depottoediening. Wat is dat?

Oplossing van geneesmiddel in een olieactige/waterige substantie dat in de bil of bovenbeen wordt ingespoten waardoor het langzaam wordt afgegeven.

Patiënt kan in de eerste paar weken gejaagd en onrustig zijn. Hoe komt dat?

Patiënt wordt actiever, terwijl de stemming nog niet goed is. Daardoor kan een toename komen in suïcidegedachten en suïcidaliteit.

De bijwerkingen van antidepressiva zijn te herleiden tot de neurotransmittersystemen. Wat voor bijwerkingen zijn er bij SSRI's? En bij triclysische en moderene antidepressiva?

SSRI: serotonerge bijwerkingen.

Tricyclisch en modern: deze zijn gericht op meerdere systemen, dus ook bijwerkingen die op die systemen zitten.

Wat zijn de noradrenerge bijwerkingen bij antidepressiva?

Potentiestoornissen, verlaagde bloeddruk, orthostatische hypotensie (bloeddrukdaling en duizeligheid bij houdingsveranderingen)

Bij het plotseling staken van antidepressiva kunnen klachten optreden: de onttrekkingsverschijnselen. Wat zijn deze?

Slaapklachten, agitatie, angst.

Daarom middelen geleidelijk afbouwen.

Bij het plotseling staken van antidepressiva kunnen klachten optreden: de onttrekkingsverschijnselen. Wat zijn deze?

Slaapklachten, agitatie, angst.

Daarom middelen geleidelijk afbouwen.

Hoe moet antidepressiva afgebouwd worden?
Is er sprake van gewenning of tolerantie?

Geleidelijk. Hoe langer het middel is gebruikt, hoe langzamer afbouwen.

Geen gewenning of tolerantie

Hoe moet je antidepressiva bij oudere mensen doseren

Voorzichtig vanwege de bijwerkingen.

Is een aangrijpende gebeurtenis in het leven van de patient een indicatie voor antidepressiva?

Er zijn aanwijzingen dat als men in een stemmingsstoornis terecht komt antidepressiva kan helpen. Er moet wel duidelijk onderscheid gemaakt worden dan tussen een stemmingsstoornis als reactie op de gebeurtenis en een reactieve normale psychologische reactie op een levensgebeurtenis

Mevrouw Sels slikt nu enkele weken Prozac en merkt dat ze vaak misselijk is. Kan deze misselijkheid een bijwerking zijn van de Prozac?

Prozac behoort tot de SSRI's en deze antidepressiva kunnen zorgen voor serotonerge bijwerkingen. Deze groep bijwerkingen bestaat onder andere uit maagdarmklachten en misselijkheid in de beginfase. De misselijkheid die mevrouw Sels rapporteert, kan dus zeker samenhangen met het gebruik van Prozac.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo