Startpagina / Samenvattingen / klinische psychologie / client-hypothese-kernberg

Psychodiagnostiek - Verklaringsanalyse: waar komen de klachten vandaan - Keuze van instrumenten en methode

38 belangrijke vragen over Psychodiagnostiek - Verklaringsanalyse: waar komen de klachten vandaan - Keuze van instrumenten en methode

Wat is een belangrijk voordeel van (semi)gestructureerde interviews ten opzichte van ongestructureerde interviews mbt de toetsing van hypothesen?

Gestructureerde interviews zorgen voor zowel het uitvragen van informatie die de hypothese bevestigd, als informatie die de hypothese kan falsificeren. Een klinische blik kijkt meestal alleen naar bevestigende info.

Wat is de 2e stap in de verklaringsanalyse?

Er worden operationalisaties, methoden en meetinstrumenten gekozen om de hypothesen (opgesteld in stap 1) te toetsen.

Wat wordt er gedaan nadat de hypothesen zijn opgesteld?

De stap 2.

Hypothesen operationaliseren en passende methode en onderzoeksinstrumenten kiezen om de hypothese te toetsen

Welke organisatie in Nederland doet uitspraken over de betrouwbaarheid en validiteit van instrumenten?

De commissie testaangelegenheden Nederland (COTAN)

Welke 2 testen zijn geschikt om het aanzetten of voorwenden van cognitieve klachten te detecteren?

TOMM test of memory malingering
AKTG Amsterdamse Korte Termijn Geheugen Test

Waarom is de dynamische persoonlijkheidsdiagnostiek onderdeel van controverse?

Vanwege het ontbreken van empirische onderbouwing, oneigenlijk gebruik van vragenlijsten en de grote conclusies die op basis van deze methode worden getrokken.

Wat gebeurt er na het stellen van de hypothese? (SdS)

De hypothese wordt geoperationaliseerd en er worden passende methoden en meetinstrumenten gekozen om de hypothese te toetsen. Vooral moet duidelijk zijn onder welke voorwaarden de hypothese kan worden verworpen.

Wat is een voordeel van gestructureerde interviews die gebruikt worden bij psychologisch onderzoek?

Er wordt informatie gevraagd die hypothesen zowel kan falsificeren als bevestigen terwijl er vanuit een klinisch oogpunt vaak wordt gewerkt naar het bevestigen van bepaalde ideeen.

Het gebruik van gestructureerd interviews zorgt waarvoor

Dat de informatie wordt uitgevraagd die de hypothese kan falsificeren, als conformeren terwijl de klinische blik soms tunnelvisie geeft

Hoe komt het dat indirecte methoden in de klinische praktijk zelden worden toegepast?

De betrouwbaarheid op individueel niveau is onvoldoende.

Wat is een belangrijk aandachtspunt bij het afnemen van capaciteitentests?

De test op zijn afgestemd op de taal en cultuur van de cliënt.

Wat is het semi gestructureerde interview? (SdS)

Het interview is een veelgebruikt instrument om op systematische wijze informatie te verzamelen. Meestal door (semi) gestructureerde interviews, waarin de vragen en antwoordmogelijkheden voor een groot deel zijn vastgelegd.

Meestal leidt het doorlopen van zo'n interview tot de vaststelling van een bepaalde psychiatrische classificatie.

De keuze van instrumenten en methoden kan verschillen per theoretische benadering en per toepassingsgebied. De keuze is afhankelijk van wat?

Bij elke methode moet worden nagegaan inhoeverre het instrument aansluit bij de hypothesen en onderzoeksvragen.

Er moet een betrouwbaar instrument gekozen worden.

Wat is de waarde van projectieve methoden zoals het tekenen van een boom?

Genereren van hypotheses voor verder psychodiagnostisch onderzoek.
Normering is vaak onvoldoende vanwege de vrije structuur.

Wat is de capaciteitentest? (SdS)

Intellectuele vaardigheden kunnen worden onderzocht en vergeleken met een normgroep.
Specifieke capaciteitentests op het gebied van van geheugen, aandacht, executieve functies, taal en visuo-constructie.

Waarmee moet je rekening houden als je een capaciteitstest afneemt

De taal en cultuur van de client (er kan ook een non-verbale intelligentietest worden afgenomen)

Op welke 3 aspecten verschillen de persoonlijkheidsorganisaties van Kernberg (neurotisch, borderline en psychotisch)?

Identiteit (mate van diffusie)
Afweer (rijp/primitief)
Realiteitstoetsing

Voorbeeld: diffuse identiteit, primitieve afweer, verstoorde realiteitstoetsing --> psychotisch

Wat is een voorbeeld van een indirecte test en waarom worden deze nog weinig gebruikt?

Een voorbeeld van een indirecte test is de Implicit Association Test (IAT) waarmee automatische attitudes worden gemeten. Dergelijke tests worden nog weinig gebruikt in de klinische praktijk vanwege de lage individuele betrouwbaarheid.

Wat kun je meten met een zelfrapportagelijst? (SdS)

1. Klachten in het algemeen: welke klachten zijn er
2. Specifieke klachten: hoe ernstig zijn de symptomen
3. Persoonlijkheid: is de client buitengewoon introvert
4. Copingvaardigheden: Hoe reageert een client op stress

Ook kan gebruik gemaakt worden van specifieke lijsten, zoals naar verslavingsgedrag of sociale relaties.

Zelfrapportagelijsten zijn zonder tijdsdruk en worden zelf door de client ingevuld.

Welk middel wordt ingezet om vanuit de psychodynamische theorie een beeld te vormen van de persoonlijkheidsorganisatie?

Het structurele persoonlijkheidsinterview

(Bewust weinig structuur in het gesprek, spanning opvoeren, afweermechanismen activeren)

Waarop is het structurele persoonlijkheidsinterview gebaseerd?

Op de psychodynamische theorie van Kernberg waarbinnen 3 persoonlijkheidsorganisaties worden onderscheiden: (1) de neurotische, (2) de borderline en (3) de psychotische organisatie.

Wat zijn indirecte methoden? (SdS)

Bij de zelfrapportagevragenlijsten krijgt de psychodiagnosticus vooral een beeld van hoe de client zich wil presenteren.

Bij de indirecte methode is het voor de client niet meteen duidelijk wat er gemeten wordt en kan er informatie worden verzameld waar de client zich niet bewust van is, of die client niet rechtstreeks zou toegeven.

De psychodynamische theorie van Kernberg onderscheid 3 persoonlijkheidsorganisaties waaronder de neurotische organisatie. Wat houdt deze in? (SdS)

- Meest stevige structuur met geïntegreerd beeld van zichzelf en belangrijke anderen.
- Ontwikkelde afweermechanismen
- Intacte realtiteitstoetsing

De psychodynamische theorie van Kernberg onderscheid 3 persoonlijkheidsorganisaties waaronder de psychotische organisatie. Wat houdt deze in? (SdS)

- Vormt de meest kwetsbare groep
- identiteitsdiffusie
- Primitieve afweer
- Verstoorde realiteitstoetsing

De psychodynamische theorie van Kernberg onderscheid 3 persoonlijkheidsorganisaties waaronder de borderline organisatie. Wat houdt deze in? (SdS)

- qua kwetsbaarheid tussen neurotisch en psychotisch
- uiteenlopende mate van identiteitsdiffusie
- overheersende primitieve afweer
- overwegend intacte realiteitstoetsing

Wat zijn zelfrapportagevragenlijsten? (SdS)

De client beschrijft zelf, zonder tijdsdruk zijn klachten. De ruwe scores op deze lijst worden vergeleken met een normgroep. (bv mannen, of leeftijdsgenoten) waardoor de symptomen kunnen worden geschaald als lage, gemiddelde of hoge scores.

Middels het structurele persoonlijkheidsinterview kan de psychodiagnosticus zich een beeld vormen van de persoonljkheidsorganisatie. Hoe doet hij dit? (SdS)

weinig structuur aanbieden
client wordt gedwongen om zelf helderheid te scheppen bij thema's als zelfbeeld, belangrijke ander, kernsymptomen en relatie tussen heden en verleden.
structuur los laten en confronteren bij tegenstrijdigheden, daardoor wordt de spanning opgevoerd
zodoende worden de afweermechanismen geactiveerd.

Hier is gedegen scholing en supervisie voor nodig.

Wat houdt de dynamische persoonlijkheidsdiagnostiek in? (SdS)

Aanvullend op het structurele interview is dit een theoriegestuurd raamwerk om hypothese over de persoonlijkheidsorganisatie te toetsen door het combineren en integreren van de resultaten op semigestructureerde interviews, verschillende persoonlijkheidsvragenlijsten en projectieve test

Is onderwerp van kritiek:

gebrek aan empirische onderbouwing
oneigenlijk gebruik van vragenlijsten
zorgen over de grote conclusies die op basis van deze methode worden getrokken

Inmiddels is er meer bewijs
NKPV wordt gebruikt

Wat is COTAN? (SdS)

Voor betrouwbare resultaten moeten ook betrouwbare instrumenten worden gebruikt . In NL beoordeelt COTAN de kwaliteit van psychodiagnostische instrumenten.

Wat is het gestructureerd interview precies?

Deze zijn vragenlijsten waarbij vragen en antwoorden al voor een groot deel vastliggen om vaak een psychiatrische classificatie te kunnen vaststellen.

Waar leidt het doorlopen van een gestructureerd interview naar?

Psychiatrische classificatie

(SCID-5-S voor symtpomen en SCID-5-P voor persoonlijkheidsstoornissen)

Wat kan een interview betekenen voor de hypothese toetsing?

Gestructureerde interviews geven informatie die de hypothese kan falsificeren en kan confirmeren

Met een capaciteitentest kun je wat meten?

Screenen op aanwezigheid van licht verstandelijke beperking,
uitgebreid intelligentieonderzoek met sterke en zwakke punten.

Kijken of iemand cognitieve klachten aanzet of voorwend

Diagnostiek van traumatisch hersenletsel, epilepsie, demetie, CVA

Wat zijn aandachtspunten bij capaciteitentest waarin wordt gescreend op licht verstandelijke beperking of een uitgebreid intelligentieonderzoek?

De test moet afgestemd zijn op de cultuur en taal van de cliënt.

En anders non-verbale intelligentietest

Bij de keuze van een vragenlijst speelt de kwaliteit van de lijst en de aansluiting op de onderzoeksvraag een rol.

Wat kun je met zelfrapportagevragenlijsten ?

Algemene klachten meten
klachten screenen
persoonlijkheid meten
copingvaardigheden meten
specifieke vragenlijsten naar bijvoorbeeld sociale relaties of verslavingsgedrag

Met zelfrapportagevragenlisjten krijgt de psychodiagnosticus een beeld van de cliënt zoals deze zich op een bewust niveau wil presenteren.

Hoe is dat bij indirecte methoden?

De cliënt weet niet direct wat er gemeten wordt.

Wat wordt er bedoeld met indirecte methoden bij psychologische testen?

Dat er door de klant niet direct duidelijk is wat er wordt gemeten zodat er ook dingen kunnen worden gemeten die voor de client misschien niet zo snel direct zou toegeven of onbewust is.

Waarom zijn projectieve tests in normering onvoldoende?
Wat hebben we aan deze tests?

Vanwege vrije structuur.

Het geeft informatie over andere en eigen hypothesen: als er uit de zelfrapportage blijkt dat iemand gemiddeld beeld laat zien (sociaal wenselijk) zie je met projectief materiaal dat hij impulsief en boze indruk geeft door de slordige lijnen en scherpe punten bij de tekenopdracht

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

klinische psychologie | 9789001881474 | ellin simon

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Onderwerpen die gerelateerd zijn aan Psychodiagnostiek - Verklaringsanalyse: waar komen de klachten vandaan - Keuze van instrumenten en methode