Zwelling in de hals

30 belangrijke vragen over Zwelling in de hals

  1. Welke aandoeningen kunnen een zwelling in de hals veroorzaken? Niet alleen vergrote lymfe maar ook andere zwellingen in de hals

Zie afbeelding

Bij welke systeemaandoeningen kunnen vergrote lymfeklieren voorkomen?

Uiterst zeldzaam is dat lymfeklieren het eerste symptoom zijn van systeemaandoeningen zoals sarcoïdose en lupus erythematosus.

Welke twee vormen van kanker kunnen er in de lymfeklieren voorkomen?

  • Metastasering in de klier
  • Maligniteit van de klieren zelf
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waar is er sprake van bij maligne lymfomen?

Bij maligne lymfomen is er een proliferatie van neoplastische cellen, te onderscheiden in hodgkinlymfomen, de verzamelgroep non-hodgkinlymfomen en lymfatische leukemie.

Wat is non-hodgkin lymfoom?

Het non-hodgkinlymfoom bestaat uit een aantal verschillende histologische vormen, waarvoor meerdere classifcatiesystemen in gebruik zijn en die mede de prognose bepalen. Er vindt al vroeg metastasering plaats; ook de uitgebreidheid hiervan is van invloed op de prognose

Wat vindt men bij chronische lymfatische leukemie?

Bij chronische lymfatische leukemie vindt men vaak vergrote lymfeklieren. Deze ziekte komt vooral voor bij ouderen; de prognose is afankelijk van het histologisch beeld. Bij acute lymfatische leukemie staan meestal de symptomen van beenmergdepressie (anemie, infecties, bloedingen) op de voorgrond; de prognose (na intensieve behandeling) is circa 50 % vijfaarsoverleving.

Voor de diferentiële diagnostiek is het van belang een onderscheid te maken tussen een lokaal vergrote klier en gegeneraliseerde lymfadenopathie. Dit laatste is het geval als twee of meer niet onderling verbonden lymfeklierstations vergrote klieren bevatten. Waar moet je aan denken bij één vergrote lymfeklier?

Bij één vergrote klier is de diagnostiek gericht op het gebied dat op de betrefende lymfeklier draineert. Dus wordt gezocht naar een plaatselijk ontstekingsproces of een wond. Als de oorzaak van een vergrote klier niet duidelijk is, moeten ook andere lymfeklierstations gepalpeerd worden om er zeker van te zijn dat het niet om een gegeneraliseerde lymfekliervergroting gaat.
Indien een klier solitair of in een regio is vergroot, biedt de lokalisatie aanknopingspunten voor de diagnose

Wat zijn risicofactoren voor het ontstaan van maligne tumoren in het hoofd-halsgebied?

Veelvuldig gebruik van alcohol en nicotine (bij een leefijd >40 jaar) zijn risicofactoren voor het ontstaan van maligne tumoren in het hoofd-halsgebied, vooral in de nasofarynx.

Welk risico kan riskant seksueel gedrag verhogen?

Op geslachtsziekten en aids

Waar moet bij druggebruik aan worden gedacht?

Drugsgebruik maakt, door de manier van leven die daar meestal bij hoort, kwetsbaar voor het optreden van infectieziekten. In dit verband moet vooral aan tuberculose gedacht worden. Meestal zullen andere ziekteverschijnselen op de voorgrond staan, maar soms kan een gegeneraliseerde lymfadenopathie een eerste uiting van deze ziekten zijn.

Waar moet je aan denken bij mensen die uit de tropen (bijv. Suriname) komen?

Bij mensen die uit de tropen (bijv. Suriname) komen, moeten andere infectieziekten overwogen worden, zoals flariasis, lymphogranuloma venereum, tuberculose, kala-azar en trypanosomiasis

Waar denk je aan bij een patiënt met een maligniteit in de voorgeschiedenis?

Uiteraard wordt bij een patiënt die bekend is met een maligniteit en bij wie lymfeklierzwelling kan voorkomen (mammacarcinoom, maligne melanoom enz.), eerst aan de mogelijkheid van metastasering gedacht. Ook als in het verleden bestraling van de hals heef plaatsgevonden, is de kans op kanker verhoogd.

Hoe lang is de vergrote lymfeklier al aanwezig?

Van belang is allereerst hoe lang de klier bestaat. In leerboeken wordt een termijn van 3 tot 4 weken genoemd, waarna verder onderzoek moet plaatsvinden als er geen duidelijke verklaring is voor de vergroting van de klier. Deze vuistregel is waarschijnlijk gebaseerd op het gegeven dat de immuunrespons op een prikkel na 3 weken over het hoogtepunt heen is, gecombineerd met de wetenschap dat ook voor ernstige ziekten als Hodgkin, maligniteiten en tuberculose een uitstel van 3 of 4 weken geen nadelige gevolgen heef voor het behandelresultaat [11] [A]. Een langzame groei is meer verdacht voor een maligniteit.

Is er koorts, nachtzweten of gewichtsverlies?

Is er koorts, nachtzweten, gewichtsverlies, zoals bij een maligne aandoening of een systeemziekte, zoals tuberculose? Gegeneraliseerde jeuk heef een positief voorspellende waarde voor maligniteit bij verwezen patiënten

Welke informatie over het risico's van besmetting wil je weten?

Informatie over risico’s van besmetting, bijvoorbeeld over zieke mensen in de omgeving van de patiënt (tuberculose), maar ook over het houden van jonge katten (kattenkrabziekte door bacterie en toxoplasmose door besmetting via de feces van katten) [12] en het eten van rauw vlees (Toxoplasma in flet americain) kunnen bijdragen aan de diagnostiek. Of was er sprake van risicogedrag (onbeschermde seks, drugs), met grotere kans op het krijgen van een infectieziekte en met name aids?

Wat is verdacht voor mycobateriën en streptokokken? Als je kijkt naar samenhang van de klieren met elkaar en/of omringende weefsels?

Vergrote, aan elkaar en aan de huid vastzittende lymfeklieren (lymfeklierpakketten) waarbij de huid rood en warm is, zijn verdacht voor ontsteking (mycobacteriën, streptokokken).

Wat is verdacht voor maligniteiten als je kijkt naar samenhang van klieren met elkaar en/of omliggende weefsels?

Verkleefde, zeer vast aanvoelende en met de omgeving vergroeide lymfeklieren zijn verdacht voor een maligniteit [11] [A].

Wat is een koud abces?

Er zijn ook specifeke, maar zelden voorkomende, lymfeklieraandoeningen die vooral bij kinderen voorkomen, waarbij de ontstoken klieren kunnen gaan pussen. Bij de lymfadenitis colli, waarbij vooral de klieren onder de kaakhoek betrokken zijn, kan vergroeiing met de huid optreden. Dit kan tot abcesvorming leiden. Dit type zwelling kan ook voorkomen bij tuberculose.
Dan is de langzaam groter wordende klier niet warm en spreekt men van een ‘koud abces’ dat ook kan gaan fstelen.
Ook de kattenkrabziekte kan dit beeld geven.

Wanneer doe je algemeen lichamelijk onderzoek?

Wanneer er gegeneraliseerde lymfekliervergroting is én bij een solitaire klier die verdacht is zonder dat een duidelijke oorzaak kan worden gevonden, wordt algemeen lichamelijk onderzoek aangeraden. Een vergrote milt en/of lever past bij een systemische aandoening.

Wat is de beeldvormende diagnostiek die je kunt doen?

  • X-thorax
  • Echoscopie
  • (CT- en PET scan voor stagering)

Wat is de rol van X-thorax?

X-thorax: Bij gegeneraliseerde lymfekliervergroting kan een X-thorax informatie geven over de mogelijke oorzaak. Wanneer in het mediastinum afwijkingen worden aangetroffen of wanneer lymfeklieren rond de hilus worden gezien, blijkt bij kinderen een grote kans op een granulomateuze ontsteking of een maligniteit te bestaan

Wat is de rol van echoscopie?

Echoscopie is voor de opsporing van lymfeklieren de meest waardevolle methode. Het geeft informatie over de grootte en biedt ondersteuning bij het verrichten van een cytologische punctie. Er zijn geavanceerde onderzoeken naar de diagnostiek met echo met behulp van speciale contrast methoden waarbij bij dieper gelegen lymfeklieren een onderscheid kan worden gemaakt tussen benigne en maligne klieren. Dit heeft voor de diagnostiek door de huisarts vooralsnog geen consequenties

Wat is het complex aanvullend onderzoek? Wanneer doe je dit?

Complex aanvullend onderzoek bij alarmsymptomen als langer durende koorts, vermagering en nachtzweten. Dan doe je pathologisch onderzoek via een cytologische punctie of een biopsie

  • Cytologie
  • Histologie  

Wat is de rol van cytologie?

Cytologie: is patiëntvriendelijker, weinig pijnlijk, nauwelijks ingrijpend en resultaat is er snel.


Een cytologische punctie levert betrouwbare gegevens op, vooral bij de diagnostiek van metastasen en bij verdenking op recidieven. Bij verdenking op Hodgkin en non-hodgkinlymfoom heeft een cytologisch punctie geen zin . Bij een cervicale klier waarbij een verhoogde kans op een tumor in het hoofd-halsgebied bestaat, is een cytologische punctie eerste keus. Nadelen zijn wel; kans op misprikken en verkeerde interpretaties.

Wat is de rol van histologie?

Histologie is nodig voor het stellen van de diagnose ziekte van Hodgkin en voor het verder classificeren van non-hodgkinlymfoom. Een biopsie wordt, als er sprake is van gegeneraliseerde lymfekliervergroting, bij voorkeur niet uit oksel- en liesklieren genomen omdat daarin veel reactief weefsel wordt aangetroffen.

Wat zeggen deze uitslagen over de DD?

* differentiatie met afwijkingen zou je kunnen zien bij mononucleosis infectiosa, cytomegalavirus, rubella, toxoplasmose

* Bij systemische aandoeningen zoals reumatoïde artritis of sarcoïdose kan BSE ook verhoogd zijn

* Bij de ziekte van Hodgkin en bij non-hodgkin- lymfomen worden lage waarden van erytrocyten (en Hb) gevonden, pas wanneer het beenmerg geinfiltreerd is

* Bij bijvoorbeeld subacute thyreoïditis (virale ontsteking van schildklier) kan BSE ook verhoogd zijn, (is relatief zeldzaam en komt vaker bij middelbare leeftijd voor)

* BSE kan ook verhoogd zijn bij maligniteit dus zegt eigenlijk gewoon heel weinig

Incidentie en op welke leeftijd komt hodgkin voor?

- De ziekte komt vooral bij jongeren voor in de leeftijd van 15 tot 35 jaar, maar wordt zeker ook bij oudere patiënten gezien. In Nederland zal het om 3 nieuwe patiënten per 100.000 inwoners per jaar gaan, dat wil zeggen zo'n 450 nieuwe patiënten per jaar.

Wat is het verschil tussen hodgkin en non-hodgkin?

Zie afbeelding

Wat is de behandeling (in grote lijnen) van het Hodgkin lymfoom?

- Het Hodgkin-lymfoom wordt behandeld met chemotherapie. Na de chemotherapie volgt vaak bestraling op de plaatsen waar de ziekte aanwezig is

Wat is de prognose van het Hodgkin lymfoom?

- De grote meerderheid van de patiënten (meer dan 90 procent van de patiënten met stadium I en II, en meer dan 75 procent van de patiënten met stadium III/IV) kan genezen worden. Met genezen wordt bedoeld: het Hodgkin-lymfoom is vernietigd, waarna het nooit meer terugkomt

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo