Endocrine disease - Adrenal axis

9 belangrijke vragen over Endocrine disease - Adrenal axis

Wat is er aan de hand bij de ziekte van Addison?

Er is destructie van de gehele bijnieren. De productie van glucocorticoiden, mineraalcorticoiden en geslachtshormonen wordt gereduceerd. Dit verschilt van hypothalamische-hypofysaire ziekte waarbij het level mineraalcorticoiden gelijk blijkt.
Verminderde cortisollevels leiden tot verhoogde CRH en ACTH productie waardoor hyperpigmentatie ontstaat.
De incidentie is erg zeldzaam: per jaar worden 3-4 mensen per miljoen gediagnosticeerd. In ongeveer 90% van de gevallen is een autoimmuunprobleem de oorzaak.

Wat zijn kenmerken van Addison’s ziekte?

Pigmentatie wordt gezien in 90% van de gevallen, posturale hypotensie in 80-90%. De oorzaak hiervan is deficientie van mineraalcorticoiden.

Wat moet worden toegediend bij patiënten met Addison’s ziekte die in hypotensieve of ernstig zieke toestand verkeren?

Deze moet hydrocortison worden gegeven IV of IM in combinatie met 0,9 NaCl oplossing.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke test is het meest gepast om te doen bij vermoeden op Addison’s ziekte?

Een korte ACTH stimulatietest is gepast omdat deze snel uitgevoerd kan worden.

Hoe ziet de behandeling van de ziekte van Addison er uit?       

Langetermijnbehandeling bestaat uit replacement therapie met glucocorticoiden en mineraalcorticoiden. Wanneer tuberculose aanwezig is, moet dit ook behandeld worden.
De dosis glucocorticoiden is afhankelijk vanhet gewicht van de patiënt, de normale cortisollevels gedurende hydrocortison.

Waar moet de patiënt vooral op gewezen worden wanneer hij wordt behandeld met steroiden?

De patiënt moet een ‘steroiden kaart’ bij zich hebben zodat medici weten wat er aan de hand is wanneer de patiënt bijvoorbeeld bewusteloos wordt aangetroffen. Ook moet de patiënt erop worden gewezen dat bij langetermijnbehandeling niet zo maar gestopt kan worden en dat er langzaam afgebouwd moet worden. Hierbij moet de grootste dosis in de morgen worden gegeven omdat gedacht wordt dat dit bijniersupressie voorkomt.
In tijden van ziekte moet de dosis verdubbeld worden.

Hoe vaak is primair hyperaldosteronisme de oorzaak van hypertensie? Bij wie wordt hyperaldosteronisme het meest gezien?

In 5-10% van de gevallen wordt hypertensie veroorzaakt door hyperaldosteronisme. Patiënten onder de 35 met positieve familieanamnese, snel ontstaande hypertensie en patiënten die resistent zijn voor bepaalde antihypertensieve middelen hebben een hoger risico op hyperaldosteronisme.
Hoewel 60% van de gevallen van hyperaldosteronisme worden veroorzaakt door een bijnier adenoom, is dit vaak niet de oorzaak van hypertensie.

Watis het syndroom van ongepaste ADH secretie? Wat is de oorzaak?

Dit syndroom kenmerkt zich door ongepaste secretie van ADH waardoor retentie van water en hyponatriumie ontstaat. Patiënten presenteren zich vaak met vage klachten als misselijkheid, overgeven, verwarring, geirriteerdheid en later coma.


Diagnostiek vindt plaats op basis van:

  • hyponatriumie door waterretentie
  • euvolumie (uitdroging)
  • lage plasmaosmolaliteit met urine osmolaliteit van >100 mOsm/kg (hoger dan plasma)
  • geen hyperkaliemie of hypotensie
  • normaal functionerende nieren, bijnieren en schildklier.

Hoe wordt het 'ongepaste ADH secretie' syndroom behandeld?

Behandeling bestaat uit het behandelen van onderliggende oorzaak en symptoombestrijding.  Dit wordt gedaan dmv:
  • vloeistof inname maximaal 500-1000 mL per dag. Dit corrigeert bijna alle abnormaliteiten
  • wanneer waterrestrictie niet wordt getollereerd wordt demeclocycline gegeven. Dit zorgt voor verminderde actie van ADH in de nieren, waardoor het tegenovergestelde als in diabetes insipidus gebeurt. Er kan fotosensitieve uitslag ontstaan.
  • vasopressine V2 antagonisten worden gebruikt met goed resultaat.
  • in ernstige gevallen wordt hypertone NaCl toegediend, maar dit brengt weer gevaren met zich mee. Dit is dan ook de reden dat dit niet zomaar gedaan wordt.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo