Startpagina / Samenvattingen / Laagland, literatuur & lezen (Theorieboek vwo) / expressionisme-marc-kandinsky

Twintigste eeuw: van 1900 tot 1940 - Culturele achtergronden - Expressionisme

Q: Wat voor soort spirituele eigenschappen hadden kleuren volgens Kandinsky?

Lyrisch (1911) van Kandinsky is een met een paar lijnen geschilderde ruiter op een doek vol kleurvlakken die op zich zelf staande elementen worden. De ruiter (vergelijk ook de naam van de beweging Der Blaue Reiter) symboliseerde voor Kandinsky de bestrijder van het materialisme en het niet-spirituele. Volgens Kandinsky hadden kleuren spirituele eigenschappen. Geel was scherp en aards, blauw was hemels en oneindig, rood was onrustig en groen was rustig en passief.

7 belangrijke vragen over Twintigste eeuw: van 1900 tot 1940 - Culturele achtergronden - Expressionisme

Hoe leidde de onvrede van kunstenaars met de heersende academische schildertraditie tot het expressionisme?

Het expressionisme had zijn wortels in de Duitse cultuur van rond 1900. Kunstenaars zochten uit onvrede met de heersende academische schildertraditie aansluiting bij vernieuwende kunst van onder anderen Vincent van Gogh (negentiende eeuw). De invloed van Van Gogh is waarneembaar in de heftige, geïntensiveerde kleuren. Expressionisten zagen hun werk als tegengif tegen vervreemding, materialisme en de burgerlijke orde. In het Duitse expressionisme zijn twee richtingen te ontdekken: Die Brücke en Der Blaue Reiter.

Welke manier van schilderen hadden de schilders van Die Brücke om zich te bevrijden van de academische kunst?

In Dresden werkte vanaf 1906 de groep Die Brücke met Ernst Ludwig Kirchner (1880 - 1938) als leidende figuur. Deze schilders wilden 'direct en eerlijk' schilderen om zich te bevrijden van de academische kunst. De persoonlijke expressie en het intuïtieve stonden centraal.

Wat zijn de kenmerken van het werk van Die Brücke-schilders? (6)

Door de snelle verstedelijking in Duitsland herleefde de belangstelling voor de natuur. Die Brücke-schilders schilderden zowel stedelijke taferelen (het uitgaansleven, dansers, prostituees, artiesten) als natuurtaferelen met naakte mensen in de natuur. Naaktheid en seksualiteit werden als bevrijdend antiburgerlijk tegenwicht van het beperkende stedelijke leven beschouwd. Het werk van Die Brücke wordt gekenmerkt door vereenvoudigde composities, heldere kleuren, contouren en spontaan aangebrachte verf.

Waarvoor diende een spirituele weg van de moderne kunst volgens Der Blaue Reiter?

In München kwam een meer filosofisch-spirituele vorm van expressionisme tot ontwikkeling. Wassily Kandinsky (1866 - 1944) en Franz Marc (1880 - 1916) waren de leidende figuren van Der Blaue Reiter. Zij waren kritisch over het materialisme en de vervreemding van hun tijd. Als tegenwicht moest de moderne kunst een spirituele weg inslaan. Daarbij beschouwde men de abstractie als mogelijkheid.

Wat voor soort spirituele eigenschappen hadden kleuren volgens Kandinsky?

Lyrisch (1911) van Kandinsky is een met een paar lijnen geschilderde ruiter op een doek vol kleurvlakken die op zich zelf staande elementen worden. De ruiter (vergelijk ook de naam van de beweging Der Blaue Reiter) symboliseerde voor Kandinsky de bestrijder van het materialisme en het niet-spirituele. Volgens Kandinsky hadden kleuren spirituele eigenschappen. Geel was scherp en aards, blauw was hemels en oneindig, rood was onrustig en groen was rustig en passief.

Hoe blijkt uit het werk van Marc dat het eerbied voor dier en natuur getuigt?

Het werk van Marc getuigt van eerbied voor de eenheid van dier en natuur. In het wereldbeeld van Marc stond de tegenstelling tussen de onbedorven dieren die één waren met de natuur en de bedorven, vervreemde en verstedelijkte mens centraal. In het bijna abstracte schilderij met diagonale en ronde lijnen Het lam (1912 – 1913) komt de eenheid van dier en natuur tot uiting in de identieke kleuren en vormen van dier en omgeving. Dier en landschap gaan bijna in elkaar over. Slechts de blauwaccenten van oog en oor maken duidelijk dat het onderwerp een lam is.

Waardoor eindigde de expressionistische periode in Nederland?

Het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog betekende het einde van het expressionisme. De dood van Franz Marc in de loopgraven van Verdun is symbolisch voor het einde van deze fase van het expressionisme. In Nederland zijn de schilderijen van de Groninger kunstenaarsgroep De Ploeg expressionistisch.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Laagland, literatuur & lezen (Theorieboek vwo)

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Twintigste eeuw: van 1900 tot 1940 - Culturele achtergronden - Expressionisme

7 belangrijke vragen over Twintigste eeuw: van 1900 tot 1940 - Culturele achtergronden - Expressionisme

Hoe leidde de onvrede van kunstenaars met de heersende academische schildertraditie tot het expressionisme?

Welke manier van schilderen hadden de schilders van Die Brücke om zich te bevrijden van de academische kunst?

Wat zijn de kenmerken van het werk van Die Brücke-schilders? (6)

Waarvoor diende een spirituele weg van de moderne kunst volgens Der Blaue Reiter?

Wat voor soort spirituele eigenschappen hadden kleuren volgens Kandinsky?

Hoe blijkt uit het werk van Marc dat het eerbied voor dier en natuur getuigt?

Waardoor eindigde de expressionistische periode in Nederland?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Zestiende en zeventiende eeuw - Historische context - De hervorming

Laagland, literatuur & lezen (Theorieboek vw…

Ontwikkelingspsychologie

Cognitive Neuroscience: The biology of the m…

Voeding bij gezondheid en ziekte : handboek …

Vet belangrijk feiten en fabels over voeding…

Geschiedenis werkplaats

buitenland vwo 5

Getal & ruimte 5 vwo

Laagland Literatuur en lezen / VWO / deel Th…

Laagland literatuur en lezer 4/5/6/v theorie…

Pioneers of Psychology

Chemie overal 6v