Aerts - Een staat in verbouwing, Van republiek naar constituioneel koninkrijk 1780 - 1848 - Politiek publiek: patriotten en prinsgezinden

14 belangrijke vragen over Aerts - Een staat in verbouwing, Van republiek naar constituioneel koninkrijk 1780 - 1848 - Politiek publiek: patriotten en prinsgezinden

Waarom verkeerden leger en vloot in een toestand van verwaarlozing in de Republiek rond 1780?

In de jaren zeventig waren de bestuurlijke problemen van de Republiek onder meer zichtbaar geworden in het onvermogen van de landprovincies en Holland het eens te worden over de prioriteiten in de landsdefensie. Vanouds hechtten de landprovincies en de stadhouder aan verbetering van het leger, Holland aan herstel van de vloot. Geld voor beide maatregelen ontbrak, en zolang de twee partijen vasthielden aan hun eigen belangen en hun eigen taxatie van de internationale verhoudingen werd er weinig of niets ondernomen.

Hoe raakte de Republiek bij het Brits-Franse conflict betrokken?

Toenemende Britse irritaties:
- commerciële wapenleveranties van Holland aan de Amerikanen
- geheime handelsovereenkomst 1778
- aanleveren van materiaal aan de Franse vloot
- aansluiten bij Verbond van Gewapende Neutraliteit  (Rusland)

Welke twee partijen kwamen door het werk van Joan Derk van der Capellen tegenover elkaar te staan?

De patriotten en de oranjepartij.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Op welk standpunt stelde Van der Capellen zich?

De volkssoevereiniteit: aan de gezamenlijke burgers, hoog en laag, behoorden van oorsprong het land en de macht toe; regenten, overheden en magistraten bestuurden slechts als directeuren of rentmeesters van deze 'volksmaatschappij'.

Welke slag valt nog als wel enigszins succesvol te typeren in de periode dat de Republiek in oorlog was met Engeland, vanwege Amerika?

De slag bij Doggersbank in 1781

Welke polemische tegenstelling schiep Van der Capellen?

- Ware patriotten
- Stadhouder en cliëntele - prinsgezinden

Wie beschouwden zich als patriotten?

Twee tijdelijk samenwerkende groepen:
- Oppositionele regenten, die al of niet uit principiële motieven de stadhouderlijke macht afwezen.
- Burgers uit de maatschappelijke middenklasse, die zich in de geest van Van der Capellens pamflet organiseerden om iets te ondernemen tegen het algemene verval van de Republiek. Bezield van nationaal verantwoordelijkheidsgevoel en van ideeën over een herstel van de vroegere republikeinse zuiverheid gingen zij druk uitoefenen op de autoriteiten en vervolens het oligarchische bestel zelf aantasten.

Hoe is de strijd van de jaren 1780 wel getypeerd?

Als woordenstrijd, een verward en luidruchtig debat over schuld en over oude en nieuwe rechten.

Hoe organiseerden de patriotten zich?

- Culturele en nuttige genootschappen
- Politiserende leesgezelschappen, sociëteiten, burgercomités
- Burgermilities

Welke twee motieven waren er voor het streven de oude stedelijke schutterijen te herstellen?

- Het paste in het republikeins reveil van deze jaren dat burgers elkaar gingen herinneren aan hun oude plicht zo nodig zelf stad en vaderland te kunnen verdedigen en zich niet afhankelijk te maken van de huurtroepen van de stadhouder, die grotendeels bestonden uit buitenlandse soldaten. Aanvulling op de bestaande landsverdediging.
- Uiting van kritiek aan het adres van Willem V en diens connecties met Engeland en Pruisen. De stedelijke burgermilities werden patriotse politieke orgnisaties, die daadwerkelijk druk gingen uitoefenen. In 1785 sloot een groot aantal zich aaneen tot een nationale vergadering van gewapende genootschappen.

Wat was de bedoeling van de patriotse bestuurders wat betreft de stadhouders?

- De rechten en bevoegdheden van de stadhouder inperken of terugnemen: Het stadhouderschap ondergeschikt maken aan de Staten.
- Stadhouderlijk cliëntelestelsel ontmantelen.

In welke twee documenten hebben de patriotten hun hervormingsprogramma neergelegd?

- Grondwettige Herstelling van Nederlands Staatswezen (2 delen, 1784-1786)
- Ontwerp om de Republiek door eene heilzaame vereeniging der belangen van regent en burger, van binnen gelukkig en van buiten gedugt te maaken (1785) (kortweg bekend als het Leids Ontwerp)

Waar kregen de patriotten greep op de macht?

Holland, Utrecht, Overijssel en deels in Groningen en Brabant

Welke tegenbeweging kwam op gang rond 1787?

- Veel regenten begonnen de stadhouder te beschouwen als het mindere kwaad
- Engels gezant James Harris beijverde zich de stadhouderlijke macht, en daarmee de oude relatie van de Republiek met Engeland, te herstellen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo