PEN 5 RIVIERLANDSCHAPPEN

15 belangrijke vragen over PEN 5 RIVIERLANDSCHAPPEN

Wat zijn de leerdoelen van landschapscolleges?

-kunnen uitleggen wat de belangrijpste sturende factoren zijn die standplaatscondities voor planten bepalen in het landschap
-deze standplaatscondities(zuurgraad, vocht, voedselrijkdom) op de juiste positie in een landschapsdoorsnede kunnen plaatsen
-kunnen uitleggen welke vegetatietypen en plantensoorten (1 soort per type) waar en waarom in het landschap voorkomen
-kunnen uitleggen hoe je met beheersmaatregelen sturende factoren en daarmee standplaatscondities kunt beinvloeden en vegetatiesamenstelling kunt sturen

Wat zijn sturende factoren voor vegetatie in het rivierengebied?

>rivierdynamiek
-overstroming
-sedimentatie en erosie
>variatie in voedselrijkdom
-bodem
-natuurlijke successie
-landgebruik
>verschillen in vochtgehalte
-relief
-bodem

Waarom is rivierdynamiek een sturende factor?

OVERSTROMING
>stress
-geen zuurstof
-sedimentatie
-erosie
-minder licht

>kans
-open bodem
-verspreiding zaden
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn factoren die rivierdynamiek beinvloeden?

>ruimte
-positie tov oorsprong-delta
-ondergrond stroomgebied
>tijd
-waterafvoer verandert met seizoen en klimaat
>landgebruik, management    
-landgebruik stroomgebied
-fixeren bedding rivier

Waarom neemt voedselrijkdom toe met successie?

-start successie: zand met geen of weinig organisch materiaal (OM) en nauwelijks bodemleven
-vegetatie verhoogt OM door:
1. Inbreng eigen organisch materiaal na afsterven
2. Invangen vloedmerk
-bodemleven breekt organisch materiaal af

Wat zijn de belangrijkste terrestrische vegetatietypen?

RUIGTEN
1. droge pionier ruigten
2. vochtige ruigten
GRASLANDEN
3. droge stroomdalgraslanden
4. glanshaver hooilanden
5. overstromingsgraslanden
STRUWELEN
6. struwelen
BOSSEN
7. hardhoutooibos
8. zachthoutooibos

Wat zijn 1. Droge pionier ruigten?

WAT
vaak bloemrijke, warmte- en lichtminnende pioniergemeenschappen

WAAR
op dynamische, droge standplaatsen, zandafzetting cruciaal

BEHEER
optimaal bij extensieve beweiding. Verdwijnt bij onvoldoende begrazing (successie naar bos)     

SOORTEN
-kruisdistel
-zeepkruid
-middelste teunisbloem

Wat zijn 2. Vochtige ruigten?

WAT
ruigten met hoge kruiden

WAAR
(zeer) voedselrijke en vochtige standplaatsen (komgronden), soms overstroomd

BODEM
grondwaterspiegel enkele centimeters tot enige decimeters beneden het maaiveld

BEHEER
laag frequent maaien of begrazen

SOORTEN
-kattenstaart
-harig wilgeroosje
-riet

Wat zijn 3. Droge stroomdalgraslanden?

WAT
bloemrijke open (bedreigde) graslanden

WAAR
op hoge kalkhoudende-kalkrijke zandige rivieroverwallen of rivierduintjes, zandige rivierdijkhellingen. Incidentele relatief kort durende winterse overstromingen (<1 dag/jaar)

BODEM
zonnige droge niet of weinig bemeste enigszins humushoudende bodem

BEHEER
regelmatig maaien (1-2x/jaar) of begrazen (kort de winter in)     

SOORTEN
-cipreswolfsmelk
-muurpeper

Wat zijn 4 glanshave hooilanden?

WAT
bloemrijke graslanden

WAAR  
hooilanden, weilanden, dijken, meestal minder dan 20 dagen overstroomd in winter

BODEM
op min of meer voedselrijke vochtige tot matig droge vaak kalkhoudende en basische bodems

BEHEER
regelmatig maaien (1-2x/jaar) of begrazen

SOORTEN
-gewone margriet
-glanshaver

Hoe zagen de uiterwaarden eruit voor 1980?

-voornamelijk landbouw: graslanden voor beweiding en hooien, beetje akkerbouw
-delfstffenwinning (grind, zand, klei)
-weinig natuurwaarden (restjes bos, ruigte, riet en moeras in oude meanders)
-rivier wet: vegetatie moet kort de winter in (veiligheid)

Wat waren de maatschappelijke veranderingen tussen 1960-1980?

-groei economie
-meer vrije tijd: 5 daagse werkweek, zaterdag vrij
-bewustwording achteruitgang natuurwaarden - aandacht natuurbehoud en ontwikkeling (WWF, Greenpeace, Waddenzee, Natuurmonumenten, Vogelbescherming)
-een wens voor inspraak in omgevingsplannen

Wat was de winnaar van de landschapsontwerp prijsvraag?

-plan ooievaar: prijs voor het beste ontwerp (1985)
-nadruk op rijn en maas
-advies: bevordering van de landbouw binnendijks en van natuurreservaten en natuurontwikkeling buitendijks
-doel: zacht en hardhoutbos, open water, moeras en grasland

Hoe moest plan ooievaar worden gerealiseerd?

-werking van het water: erosie, sedimentatie, overstroming, ijsgang
-herbivorie, extensieve begrazing met grote grazers in vrij zwervende kudden (paarden, runderen)
-herintroductie vd bever (was uitgestorven in 1825), (ook hert, eland).

Wat kwam er in 1996 als antwoord op extreme overstromingen?

Ruimte voor de rivier (RVR)
-minder overstromingen
-ook in een warmere en nattere toekomst
-combineren met natuurontwikkeling
-aandacht voor ruimtelijke kwaliteit
-verschillende maatregelen op 39 locaties langs de rivier
-klaar in 2015
-samenwerking tussen rijkswaterstaat, provincies, gemeenten en waterschappen

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo