Geestelijk leven ter ere van God: mystiek - Begijnen - Literaire context: de autonomisering van de literatuur

11 belangrijke vragen over Geestelijk leven ter ere van God: mystiek - Begijnen - Literaire context: de autonomisering van de literatuur

Behalve op het ontstaan van literaire instituties kan de term autonomie ook slaan op twee andere ontwikkelingen die daar mee te maken hebben. Welke twee zijn dit?

Poëticale autonomie: de tekst mag op zich zelf beschouwd worden als een constructie van taal, niet meer als een boodschap of weergave van iets
Autonomie van de auteur: vrij om van het werk te kunnen leven brengt ook spanningen met zich mee.

Benoem het publiek van de autonome schrijver en hun verwachtingen van het werk.

Het groeiende publiek, vanwege de bevolkingsgroei, beter onderwijs en meer verkoop/lenen van boeken, verwachtte eerst een bevestiging van eigen maatschappelijke en levensbeschouwelijke idealen en een combinatie van lering en vermaak.

Wat was de oorzaak van het groeiende lezerspubliek aan het einde van de 19e eeuw?

  • groei van de bevolking
  • onderwijs beter toegankelijk
  • door economische bloei konden meer mensen boeken kopen of lenen
  • technische ontwikkelingen binnen het drukkersvak en verbeterde distributie
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Benoem de redenen van het groeien van het lezerspubliek.

  1. Ontwikkeling van het drukkersvak, de produktie en verbeterde distributie.
  2. Via de boekhandel, leesmusea en leesgezelschappen voor de elite.
  3. leesbibliotheken, vaak gekoppeld aan een winkel.
  4. Volksbibliotheken  en boekenclubformules
  5. Katholieke Parochiebibliotheken

Waarom bleef de groei van het lezerspubliek in Belgie achter tov Nederland?

  • lagere alfabetiseringsgraad
  • secundaire positie van de Nederlandstalige cultuur

Guido Gezelle gebruikte in eerste instantie zijn poezie als een instrument de katholieke en Vlaamse ideologieen uit te dragen en om zijn leerlingen te instrueren in het schrijven van klassieke verzen. Waarom hield hij zo vast aan de oude normen en waarden?

De modernisering van de negentiende-eeuwse maatschappij, het daardoor groter worden van de wereld , de communicatie en het verkeer sneller maakte de samenleving minder stabiel.

Op welke wijze had het lezerspubliek toegang tot literatuur?

De burgerlijke elite via:
  • boekhandels
  • leesgezelschappen: groepen lezers, die samen boeken en tijdschriften aanschaften
  • leesmusea: beschikten naast collectie boeken, kranten, tijdschriften en brochures ook over een voor leden toegankelijke leeszaal

Het grote publiek (de kleinburgers (winkeliers en ambachtslui) en arbeiders) via:
  • commerciele leesbibliotheken (vaak gekoppeld aan een boekhandel)
  • volksbibliotheken: met een opvoedend karakter. Ook vanuit katholieke, protestante en socialistische kringen werden dergelijke bibliotheken opgericht
  • openbare bibliotheken vanuit de overheid pas in het begin van de 20e eeuw


In Vlaanderen speelden de katholieke parochiebibliotheken een belangrijke rol.

Waarom kun je Gezelle toch ook als autonoom dichter beschouwen?

Hij ontwikkelde een soort poezie waarin hij de vormen anders hanteerde. De typografie, metrum en rijm wijken af. Het gaat niet meer over het brengen van een boodschap, maar het werk krijgt een belang op zichzelf. Hij is dus niet meer de spreekbuis, maar stelt zijn persoonlijke gevoel centraal.

Het gros van het lezerspubliek liep niet warm voor de vernieuwende literatuur uit de jaren 1880-1914. Hoe kwam dit?

  1. De gemiddelde lezer had een sterke voorkeur voor de roman. Terwijl een deel van de vernieuwing zich vooral in de poëzie afspeelde.
  2. De nieuwe literatuur kwam ook niet tegemoet aan de religieuze waarden die de confessionele bibliotheken wilden uitdragen.
  3. Er was meer belangstelling voor de conventionele tijdgenoten.
  4. Er bleef bij het algemene publiek een aantal oudere 19e eeuwse teksten (historische romans, dorpsverhalen, avonturenromans, klassiekers als Camera Obscura) bijzonder in trek.

De modernisering van de 19e eeuwse maatschappij wordt door Guido Gezelle als een bedreiging ervaren. Wat plaatst hij daar tegenover?

Daartegenover plaatst Gezelle een vasthouden aan aloude normen en waarden. Daarnaast combineert hij de Vlaamse taal (een specifiek West-Vlaamse variant die hij als de zuiverste getuige van een oudere taalfase beschouwt) met woorden en wendingen uit de religieuze (mn katholieke) literatuur van de middeleeuwen, de 16e en de 17e eeuw.

In welk opzicht vormt Gezelles werk een Vlaamse en katholieke pendant van dat van de dominee-dichters in Nederland?

Hij schreef talloze gelegenheidsgedichten, die in een herkenbare vorm een orthodoxe boodschap uitdragen.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo