De inleiding - Context - Het literaire bedrijf

20 belangrijke vragen over De inleiding - Context - Het literaire bedrijf

De discussie over literatuur en maatschappij heeft alles te maken met de ontwikkelingen in het literaire bedrijf. Welke ontwikkelingen?

Digitalisering en commercialisering.
Steeds minder jonge lezers
het einde van het gedrukte boek?
succes van Vlaamse schrijvers in Nederland
schrijvers met een Marokkaanse achternaam?
vrouwelijke auteurs

Wat zien we voor het bereik van literatuur vanaf 1990?

Met de digitalisering en de commercialisering neemt het bereik van de literatuur af. Al decennia lang leest elke generatie jongeren minder dan de generatie ervoor.

Waar werd de literatuur geschiedenis in deze periode door bepaald?

Door de markt-economie en de maatschappelijke ontwikkelingen en door artistieke stromingen.
Het succes van allochtone schrijvers werd populair.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Noem drie literaire hypes  (HET LITERAIRE BEDRIJF, 1990 – 2010)


  • Vlaamse literatuur
  • Multiculturele schrijvers
  • Vrouwelijke auteurs

Wie zorgde voor een verschuiving van het uitgeversbeleid in deze tijd?

Mai Spijkers van Prometheus; commercieel en literair!

Hoe werd op dit succes gereageerd?

Autochtone schrijvers reageerden hierop door een boek met een buitenlandse naam uit te brengen. Vrouw om hem gelukkig te maken van Yusuf el Halal. Dit boek werd een groot succes.
Deze hype is vergelijkbaar met het succes van de Vlamingen in de jaren tachtig.

Hoe veranderde Mai Spijkers de uitgeverswereld?

  • Met de oprichting van Prometheus in 1990 kwam er voor het eerst een uitgeverij die zich profileerde als commercieel en literair. Uitgeven kwam neer op marketing, commerciële strijd.
  • Spijkers’ werkwijze stond haaks op de traditionele opvatting van uitgever als bewaker literaire kwaliteit.
  • Schot hagel-principe

Wat was een derde hype in de jaren negentig?

Literatuur door vrouwelijke schrijvers. Bv Renate Dorrestein, Conny Palmen.
De vrouwen profiteerden net als de Vlamingen en de autochtone auteurs van de behoefte van uitgevers om zich te profileren in het steeds commerciëler en grootschaliger wordende literaire bedrijf.

Wat hield het schot hagel-beleid van Mai Spijkers (Prometheus) in?

  • Er werden bewust veel titels en debutanten op de markt gebracht, in de hoop dat er een bestseller bij zit die een slecht jaar in een keer goed maakt.
  • Overschot nieuwe titels die niet allemaal besproken konden worden.

Wanneer werd de kentering van het 'schot hagel'-beleid zichtbaar?

Op de feestelijke opening van het boekenseizoen,  Manuscripta 2011 de literaire markt gaat krimpen

Waar stond het op verkoopresultaten gerichte beleid haaks op?

Op de traditionele opvatting van de uitgever als bewaker van literaire kwaliteit.
Deze visie was echter definitief voorbij.
Er ontstond manier van een schot hagel door uitgeverijen.
Zoveel mogelijk titels uitgeven in de hoop dat er een enkele bestseller bij zit.
Hierdoor werd een steeds groter deel van de literaire productie onbesproken.

Is de angst voor het wegvallen van de jonge lezer bewaarheid?

Nee, zie

literaire prijs voor jongerenliteratuur: Dioraphte ,
Young Adult Fiction
websites
succesauteurs

Hoe werd voorkomen dat debutanten in de massa zouden verdwijnen?

De uitgevers gingen actief reclame maken voor hun titels, in reclame, op tv, kranten enz.

Dit werkte voor debutanten niet. Ze verdwenen in de massa.

Wat toonden de hypes rond vrouwelijke, allochtone en Vlaamse schrijvers aan?

  • Literatuur werd steeds commerciëler, maar literaire veld ook dynamischer.
  • Behoefte aan iets nieuws, een ander geluid.
  • Maar anderzijds lijkt literaire boekenmarkt rond 2011 te krimempen
  • In jaren 90 leidde commercialisering tot overproductie – vandaag: minder is meer
  • Minder verschillende boeken worden uitgegeven en men mikt vooral op de mainstream.

Wanneer werd het schot hagel principe gestopt?

In 2011. Oa door de economische crisis. De markt voor het literaire boek lijkt te krimpen. De uitgeverijen willen geen overproductie meer en minder risico. Hierdoor treedt verschraling op. Debutanten en onbekende schrijvers hebben hierdoor nog minder kans van slagen.

Wat blijkt uit de populariteit voor literatuur van Vlamingen, allochtonen en vrouwen?

Er was behoefte aan iets nieuws. Deze belangstelling is vandaag de dag nog steeds aan de orde.
De aanwezigheid van leeskringen, blogs, bestsellerlijsten, literaire prijzen enz. Geeft aan dat de vraag naar literatuur nog steeds groot is.
Men richt tegenwoordig echter wel op de mainstream.

Waarom vreesde men voor de toekomst van het boek?

  • Jongeren zouden minder lezen, maar dat klopt niet.
  • Ook jongerenliteratuur is levendig met nieuw genre als Young Adult Fiction.
  • E-book heeft papieren boek nog niet verdrongen. Wel komt functie traditionele boekhandel meer onder druk te staan.

Hoe ziet de boekenmarkt er op dit moment uit?

Het boek is nog steeds populairder dan de e-reader.
De boekverkoop gaat tegenwoordig vooral on-line.
Antiquariaten verkopen vooral online.
De kranten besteden nog steeds veel aandacht aan nieuw uitgebrachte boeken.
Internetcritici zijn niet echt aanwezig. Maar met bezuinigingen bij oa kranten zou hier verandering in kunnen komen.

In het leerboek wordt stilgestaan bij de verregaande internationalisering van het culturele en maatschappelijke leven sinds de jaren negentig van de twintigste eeuw en de invloed daarvan op de literatuur. Welke twee effecten van internationalisering worden genoemd?

  • Effecten afzetmarkt van Nederlandse literatuur: vertalingen Nederlandse auteurs als Cees Nooteboom en Harry Mulisch.
  • Vertalingen buitenlandse auteurs
  • Auteurs die uit het buitenland naar Nederland komen.

Voor welke veranderingen in het literaire veld staat uitgeverij Prometheus/uitgever Mai Spijkers symbool?

Spijkers stemt zijn aanbod af op de vraag van het publiek en benadrukt het belang van marketing.
Uitgeverij als commercieel bedrijf.
Hieruit blijkt de nauwere band tussen commercialisering en kunst (een band die voorheen juist niet benadrukt werd: ‘ware’ kunst houdt zich verre van kapitalisme en commerciële praktijken, literatuur is een bijzonder product, geen product zoals alle andere producten die op de markt worden gebracht).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo