Moderne letterkunde (1880-1945) - Vorm of vent

24 belangrijke vragen over Moderne letterkunde (1880-1945) - Vorm of vent

Hoe ziet Marsman de 'autonomische poëzie opvatting? Dit is de poëzie die Paul van Ostaijen in Bezette stad heeft geschreven.


De werkelijkheid speelt wel een rol, maar ze word niet louter nagebootst of gebruikt 'als symbool voor eigen gevoel'. De dichter zet die werkelijkheid daarentegen om in een literaire vorm die de essentie, de 'kern ' ervan weet te vatten. Het gedicht komt op groter afstand van zowel de wereld als de dichter.


Door Nijhoff werd in Nederland de autonome poëtica verdedigd.
Wat waren de twee kenmerken van zijn taalkundige Poëzie?


1, niet alleen de nadruk op Autonomie maar ook op meerduidigheid van de tekst
2, Ambiguiteit

Noem enkele dichters met een autonomistische poëzie opvatting

  • Paul van Ostaijen (Humanitair expressionisme --> autonomistisch)
  • Hendrik Marsman (expressionisme)
  • Martinus Nijhoff (meest verregaand)
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Welke eeuwige discussie start Menno ter Braak op wanneer hij Binnendijk verwijt dat diens criterium van 'vormkracht' aanleiding geeft tot het opnemen van formeel verzorgde gedichten zonder orginaliteit? Noem twee benamingen.


De vorm of vent discussie
Prisma-polemiek

De poëzie-opvatting van de dichters rond Forum is direct. Van wie is het gedicht Twee Filmsirenen?

Du Perron

Fatale fletsheid die met sombre geuren
het witte zeil in iedere stand doorhangt,
maar super-kappers in je netten vangt,
te overvloedig om het te betreuren -

Paul van Ostaijen en Hendrik Marsman hebben beiden autonomistische poëzieopvatting. Wat betekent dit?

  • Werkelijkheid omgezet in literaire vorm die de essentie ‘kern’ weet te vatten.
  • Gedicht op grotere afstand van de wereld als de dichter.
  • De werkelijkheid dus niet alleen nagebootst.

Welke paradox toont debuut Martinus Nijhoff (De Wandelaar, 1916) dat kenmerkend blijft voor zijn poëzie?


  • Modern levensgevoel in bijzonder klassieke versvormen
  • Vrije vers komt niet voor.
  • Rijm en evenwichtige vers- en strofebouw geen formele weerspiegeling van een harmonieus mens- en wereldbeeld.
  • Identiteit van individu en de wereld versplinterd en verwarrend gepresenteerd, van afstand ontredderd geobserveerd

Wat zijn 3 kenmerken van de autonomistische dichter Martinus Nijhoff?

  • Uitgesproken modern levensgevoel in bijzonder klassieke versvormen (zie De wandelaar uit 1916) Individu en wereld worden van een afstand versplinterd en verwarrend weergegeven.
  • Gedicht als een talige constructie (in Vormen 1924)
  • suggestieve meerduidigheid van de tekst.

Hoe omschrijf je de poëzie-opvatting van Binnendijk?

Vormkracht; de poezie moet een bijzondere kracht zijn, die scheppend is en niets dan scheppend van karakter.

Naar welke andere contante in het werk van Nijhoff verwijst de titel van zijn tweede bundel (Vormen (1924)?

  • Gedicht als talige constructie. Centraal staat  niet – zoals bij Kloos – de persoon van de dichter en de expressie van zijn gevoelens, maar het gedicht als autonoom kunstwerk.
  • Niet alleen nadruk autonomie gedicht maar ook suggestieve meerduidigheid van tekst.
  • Tekst schetst geen eenduidig oordeel over stand van zaken

Een ondubbelzinnige boodschap in een dichterlijke vorm; zo omschrijf je poésie parlante. Welk gedicht van  Greshoff die deze opvatting illustreert?

De Najaarsopruiming 1932

Dit is, voorwaar geen zuivere poëzie
volgens de code die door Binnendijk
Muurvast is opgesteld voor 't Koninkrijk
Der Nederlanden, broedplaats van  't genie

Waarom was het niet zonder meer mogelijk om Nijhof op te nemen in rangen traditionalistische dichters in voetspoor Tachtigers of historische avant-garde bewegingen?

Combinatie van moderne ideeën en klassieke vormen.

Waarom wordt de vorm of vent discussie ook wel de Prisma-polemiek genoemd?

Naar aanleiding van de poëzie-opvatting van D. Binnendijk in zijn bloemlezing Prisma.  Gevolgd door een tegenreactie van van Menno ter Braak in De Vrije Bladen: Prisma of Dogma

Benoem drie kenmerken in het werk van Martinus Nijhoff

  • Combinatie klassieke vorm met modern wereldbeeld
  • Autonomiegedachte
  • Voorkeur ambiguïteit (dubbelzinnigheid)

Wat is typerend voor het modernisme van Awater? (Nijhof)

Ik-verteller aan het woord van wie perspectief onbetrouwbaar is.

Omschrijf de inleiding van de bloemlezing Prisma (1930) (VORM OF VENT)

Poëzieopvatting van D. Binnendijk.
Hij nam stelling tegen Dirk Coster samengetelde bloemlezing Nieuwe geluiden.
Binnendijk legt nadruk op vorm en Coster op persoon.

Wat wordt gezien als de Prisma-polemiek of Vorm of Vent discussie?

De polemiek die zich ontvouwde na het verschijnen van de bloemlezing Prisma (1930) betrof de botsing tussen een autonomistische poëtica (‘vorm’) en een poëtica die literatuur begreep als een ontmoeting met een authentieke of originele persoonlijkheid (‘vent’).

Wie gaf de aanzet tot de vorm of vent-discussie/Prisma-polemiek?

Menno ter Braak - reactie in De Vrije Bladen onder titel Prisma of Dogma. Verwijt Binnendijk dat je door nadruk op 'vormkracht' gedichten krijgt die formeel verzorgd zijn, maar originaliteit missen.

Welke dichter was een voorbeeld voor Menno ter Braak en E. Du Perron? (Vent, persoonlijkheid)

Slauerhoff

Welk tijdschrift werd opgericht door Ter Braak, Du Perron en de Vlaming Maurice Rolants vloeide voort uit discussie over Prisma?

  • Forum (1932 – 1935)
  • Band met Vlaamse lezerspubliek bevorderen
  • Zorgen voor bijdragen uit Vlaanderen
  • Inleiding sluit aan bij vorm of vent-discussie: tegen vorm, verdediging persoonlijkheid 

Welke dichter presenteerde zijn werk als tegengesteld aan de poëzie van D. Binnendijk (vormkracht)?

Dichter J. Greshof
  • Werk als ‘louter eerlijk praten’.
  • Niet het dichten volgens formele regels staat centraal, maar de authenticiteit en echtheid.
  • Poëzie als gesprek van vriend tot vriend.  


Noem een verschil tussen de Forum-poëzie en de gedichten van bijvoorbeeld Jan Engelman en werk Nijhoff uit jaren dertig

Forum-poezie  - gericht op heldere communicatie, directer
Engelman/Nijhoff – sterk gericht op klankexpressie

Welke ontwikkelingen in het interbellum zorgden ervoor dat meer vrouwen toegang kregen tot een (semi)professionele schrijversloopbaan?

Opkomst feminisme
Groei opgeleide middenklasse

Leg uit waarom de zogenaamde bewustzijnsroman zo goed aansluit bij de opvattingen van Forum, in het bijzonder die van Menno ter Braak.

  • De vraag die voor Ter Braak het belangrijkste was bij de beoordeling van een literair werk was ‘Is het een vent, voor mijn particulier gevoel?’. Dit hield in dat er grote waarde werd gehecht aan de sterke persoonlijkheid van de auteur.
Die sterke persoonlijkheid toonde zich in
  • Zeer bewust schrijverschap (schrijven is iets problematisch)
  • Grote mate reflectie (de modernistische twijfel over de te kennen werkelijkheid).

De bewustzijnsroman, zoals bijvoorbeeld Eva, maakt reflectie in wezen tot hoofdthema van het verhaal en sluit dus in principe goed aan bij wat Ter Braak waardeert in literatuur.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo