De achttiende eeuw - De literatuur in de achttiende eeuw - Literatuur voor de burger: journalistieke tijdschriften en romans

20 belangrijke vragen over De achttiende eeuw - De literatuur in de achttiende eeuw - Literatuur voor de burger: journalistieke tijdschriften en romans

Onder invloed van de emancipatie van de burgerij kwam in de 18e eeuw een nieuw genre in de literatuur, welke?

Proza: journalistiek en roman

Behalve boeken kopen kon je ook op andere manieren aan lectuur komen. Welke drie en wie maakten er gebruik van?


Leenbibliotheken en leesgezelschappen werden op gericht en gebruikt door minder koopkrachtige lezers.
Koffiehuizen hier kwamen mannen van verschillende komaf maar vooral burgers op af.

Welke rol speelde het koffiehuis in de opkomst van de literatuur?

  • Het was een plek waar vooral mannen bij elkaar kwamen om kranten en tijdschriften te lezen en bespreken.
  • Belangrijke ontmoetingsplek waar verschillende tijdschriften (geleerd, satirisch en spektatoraal) te vinden waren.
  • Burgerij kon hier uiting geven aan mondigheid die ze in politieke arena nog niet had.    
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat veranderde in de manier van lezen tijdens de leesrevolutie?


Men ging van Intensief lezen (steeds het zelfde boek herlezen) naar
Extensief lezen (verschillende boeken).

In Europa ontstonden in de 18e eeuw nationaal georienteerde communicatiegemeenschappen, waarin het uitwisselen van kennis steeds gemakkelijker werd. Welke?

Betere organisatie van het boekbedrijf
leenbibliotheken
leesgezelschappen
koffiehuis
kranten en tijdschriften

Welke drie soorten tijdschriften lagen er in koffiehuizen en wat voor tijdschriften waren dat?


1. Geleerdentijdschriften, hierin werden nieuwe wetenschappelijke boeken besproken.
2. Satirisch tijdschrift, hierin stonden feuilletons, wereldnieuws en roddels allemaal met een satirische aard.
3. Spectoriaal tijdschrift, tijdschrift over typisch Nedrlandse fenomenen vanuit een fictief personage beschreven.

Wat was de these van Jürgen Habermas – Struckturwandel der Offentlichkeit (1962)?

  • Dankzij bloei literair journalistieke cultuur ruimte voor burgerij om waarden en ideeën te bediscussiëren en cultiveren.
  • Koffiehuizen kristallisatiepunten van nieuwe openbare ruimte.
  • Burgers konden hier als gelijken onder elkaar openlijk en rationeel discussiëren over wat in tijdschriften te lezen was. Handel, kust, literatuur en politiek.
  • In koffiehuizen gaf burgerij dus uiting aan mondigheid die ze in politieke arena nog niet had. 

Geef twee redenen waarom de roman opkwam in de achttiende eeuw?


Door dat er minder waarde gehecht werd aan de klassieken kwam er meer ruimte voor de roman.
In de roman kwam zat meer ruimte voor het burgerlijke personage wat aansloot met het lezerspubliek.

De zedenkundige briefvorm roman Sara Burgerhart (1782) werd geschreven door Betje Wolff en Aagje Deken, welk gevolg had deze succesvolle roman voor de literatuur in Nederland?


De roman inspireerde veel auteurs tot het schrijven van Romans met vrouwelijke hoofdpersonen, in de nederlandse taal.
De Nederlandse roman werd door de literaire kritiek nu als belangrijk en serieus gezien.

Een jaar na Sara Burgerhart kwam in 1783 het boek Julia van Rhijnvis Feith uit. In welke stijl en welk genre was dit boek geschreven?


Het boek stond vol met Typografische Experimenten.
En het behoorde bij het Sentimentalisme.

Welke fundamentele wijziging ontstaat er in de achttiende eeuw in de positie van de dichter?

De dichter stond altijd midden in de maatschappij maar stapte daar nu juist buiten en vond voor het eerst dat hij moest strijden tegen het failliet van de civilisatie.

Noem enkele verschillen tussen de briefromans Julia (Rhijnvis Feith) en Sarah Burgerhart

Julia - aantal brieven beperkt,
Brieven ongelukkige geliefden
Emoties uitgedrukt met typografische experimenten

Wat is een voorbeeld d van een Geleerden- , satirisch -, en Spectaroriaal tijdschrift met naam redacteur?

1. Boekzaal van Europa 1692, Peter Rabus met recensies wetenschappelijke boeken
2. Den Echo des Weerelds 1725-1727, Jacob Campo Weyerman, feuilletons met wereldnieuws en roddels
3. De Hollandsche Spectator  1731-1735, Justus van Effen; hij gaat in '31 over in het Nederlands!

Noem een roman die baanbrekend was door het gebruik van typografische experimenten in de 18e eeuw.

Sentimental Journey, Laurence Sterne (1768)

Waarin verschilt het Nederlandse sentimentalisme van het Britse?

Christelijke wending en veel moralistischer.
Invloed moraalfilosofie -  Personages leven intens met elkaar mee. Mannen barsten voortdurend in snikken uit. Tonen gevoel gezien als juiste morele sensitiviteit.

Welke interessante mening plaatst Rousseau in 'Emile' en wordt daarmee een voorloper op een beweging van de 19e eeuw?

Beschaving dwingt mensen in keurslijf
geen plaats voor het spontane, naieve en natuurlijke
terugtrekken uit de maatschappij
in eenzaamheid strijden tegen failliet van maatschappij

de romantiek!

Welke narratieve structuur ontwikkelt Samuel Richardson in zijn zedenkundige briefromans?

Buitengewoon deugdzaam meisje uit burgerlijk gezin dreigt verleid te worden door een lichtmis meestal van adellijke afkomst.

De personages in de romans, medio 18e eeuw, veranderden in vergelijking met de literaire werken voor die tijd. Hoe?

De lotgevallen van gewone burgers werden beschreven en niet meer die van adelijke of mythische personages.

Leenbibliotheken, leesgezelschappen en koffiehuizen worden als typische achttiende-eeuwse fenomenen gezien. Welke ontwikkelingen zorgden voor de opkomst van deze fenomenen?

  • Emancipatie burgerij
  • Opkomst koffiehuis 

In welke soort roman is de invloed van de moraalfilosofie herkenbaar?

De sentimentele roman

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo