Beeldvormende diagnostiek - Conventionele radiologie - De thoraxfoto

28 belangrijke vragen over Beeldvormende diagnostiek - Conventionele radiologie - De thoraxfoto

X-thorax is ongeschikt voor uitsluiten van:

  1. longembolie
  2. acute aortasyndromen

Waaruit bestaat een standaard radiologisch onderzoek van de thorax?

  1. achter-voorwaartse foto (PA)
  2. laterale foto

Wat is de meerwaarde van een x-thorax in twee richtingen?

  1. vergroot de kans dat een afwijking zichtbaar wordt
  2. biedt steun bij twijfel of een verdichting in één opnamerichting berust op een afwijking of het gevolg is van overprojectie van normale structuren.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Waarop berust het radiologische beeld van de long vooral?

Verschil in contrast tussen luchthoudende longweefsel (bronchiën en alveoli) en de bloedvaten van de long (pulmonaalarteriën en pulmonaalvenen).

Hoeveel van de ongeveer 23 generaties vertakkingen van de pulmonaalarteriën zijn globaal op de thoraxfoto zichtbaar?

6 a 7 vertakkingen

Waarom zijn op een x-thorax mediastinale structuren slechts beperkt van elkaar te onderscheiden.

Alle structuren hebben waterdensiteit en zijn daarom beperkt van elkaar te onderscheiden, vooral contouren zijn zichtbaar

Wanneer is pathologie in het mediastinum vooral zichtbaar op een x-thorax?

Met name wanneer de afwijking grenst aan het mediastinum of diafragma, vanwege verandering van contour of grensvlak van normale anatomie.

Wat wordt verstaan onder silhouet sign?

Het verdwijnen van een grensvlak.

Wat is het verschil tussen een reticulair en een nodulair beeld van een thoraxfoto?

Een reticulair beeld wordt gekenmerkt door streperige afwijkingen en een nodulair beeld door multipele kleine nodi.

Wat is het verschil tussen een nodus en een massa bij de beschrijving van een thoraxfoto?

Een nodus is een ronde verdichting, meestal scherp begrensd, kleiner dan 3 cm, terwijl een massa een ronde verdichting groter dan 3 cm betreft.

Wat zijn de voornaamste ziektebeelden of groepen van aandoeningen waarbij een x-thorax een belangrijke rol speelt bij diagnostiek?

  1. Pneumothorax
  2. Decompensatio cordis
  3. Atelectase
  4. Longinfectie
  5. Tumor
  6. Diffuse longziekten
  7. Emfyseem/COPD
  8. Intensive care patiënten
  9. Thoraxskelet
  10. Longembolie
  11. Aorta-afwijkingen

Hoe is een pneumothorax zichtbaar op een x-thorax?

  1. als een (deels) samengevallen long met daarbuiten lucht in de pleuraholte
  2. De pleura is dan zichtbaar als een dunne witte lijn, aan weerszijden omgeven door lucht (pleuraal en pulmonaal)

N.B. Wanneer een pneumothorax zich alleen aan de voorzijde van de thorax bevindt, is deze soms op een thoraxfoto niet te zien en moet de diagnose met een CT-scan of echografie gesteld worden

Waaraan is op een x-thorax te zien dat er sprake is van een spanningspneumothorax?

Wanneer hart en mediastinum verplaatst worden naar de niet-aangedane zijde, directe behandeling is geïndiceerd.

Waar of niet waar:
  1. Bij vermoeden van decompensatio cordis is een vergroot hart op de x-thorax een sterke aanwijzing voor d.c.
  2. Tekenen van hartfalen, zoals een versterkte tekening van de longvaten, pleuravocht en longoedeem, zijn op de thoraxfoto goed te zien.

  1. Niet waar, een vergroot hart is een sensitief noch specifiek teken, omdat het hart al pre-existent vergroot kan zijn en omdat bij acute decompensatio cordis het hart nog een normale grootte kan hebben. Daarom is dit teken het meest waardevol als het vergeleken kan worden met eerdere foto’s van dezelfde patiënt
  2. Waar, pleuravocht is meestal zichtbaar als een dense, tegen de thoraxwand oplopende beschaduwing, waardoor de normale diafragmacontouren verdwenen zijn (silhouet sign)

Hoe uit longoedeem zich op een x-thorax?

fijnvlekkige confluerende verdichtingen, die zich vooral centraal, rond de hili bevinden (alveolair longoedeem).
Oedeem kan ook lijnvormige verdichtingen met zich meebrengen, die veroorzaakt worden door vocht in septa in het interstitium (interstitieel longoedeem)

Wat zijn kenmerken van atelectase die te zien zijn op een x-thorax?

  • dense, scherp begrensde verdichting, veroorzaakt door de samengevallen (= niet meer luchthoudende) long of longkwab
  • verplaatsing van hart, mediastinum en/of diafragma naar de aangedane zijde ten gevolge van het volumeverlies van de atelectatische long
  • Omdat de samengevallen kwab of long tegen het mediastinum aanligt, bestaat er vaak een silhouet sign.
  • Het niet-atelectatische deel van de long kan door hyperinflatie lucenter zijn dan normaal

Hoe is een lobaire bacteriële pneumonie zichtbaar op een x-thorax?

een dense consolidatie van een longkwab met daarin luchtbronchogrammen

Waar moet je op bedacht zijn bij een abnormale contour bij consolidatie bij een lobaire pneumonie?

  • Kan aanwijzing zijn voor onderliggende tumor
  • Alert indien afwijkingen op de röntgenfoto ondanks adequate antibiotische behandeling niet verbeteren (dan CT-scan)

Waarin kan de x-thorax bij een primaire tuberculose verschillen van een postprimaire tuberculose?

  • Primair meestal consolidatie in onderkwab, bij postprimair vaker ook in bovenkwabben of bovenste segmenten onderkwabben.
  • Bij primaire tuberculose staat lymfadenopathie meer op de voorgrond.

Hoe ontstaat miliaire tubercullose en welk beeld geeft dit op een x-thorax?

  • Kan ontstaan door hematogene verspreiding van postprimaire tuberculose
  • Talloze kleine nodulaire laesies in beide longen zichtbaar (vaak verkalkte nodi=granulomen).
  • Soms zijn er tekenen van fibrose zichtbaar

Waarom is de sensitiviteit van een x-thorax bij immuungecompromitteerde patiënten geringer?

meestal minder dense afwijkingen in de longen

Wat zie je meestal op een x-thorax bij:
  1. een primair bronchuscarcinoom
  2. een kleincellig bronchuscarcinoom

  1. nodus of massa met minder scherpe begrenzing en sprieterige uitlopers
  2. primaire tumor vaak niet goed zichtbaar, maar hilusvergroting door lymfekliermetastasen meestal opvallendste bevinding

Welk beeldvormend onderzoek is meest aangewezen voor bepaling stadiëring van een longtumor?

thoraxfoto ongeschikt, omdat lokale tumoruitbreiding (ingroei omliggende structuren), lymfeklierstatus en de aanwezigheid van afstandsmetastasen niet goed beoordeeld kunnen worden. Hiervoor is (PET-)CT de techniek van keuze.

N.B.  ook bovenbuik evalueren vanwege kans op metastasen lever en bijnieren

Wanneer kan follow-up met x-thorax worden gedaan tijdens behandeling en aantonen complicaties van de behandeling?

Wanneer een longtumor op de thoraxfoto goed zichtbaar en meetbaar is

Welke kenmerken kunnen op een x-thorax zichtbaar zijn bij Sarcoïdose?

  • symmetrische mediastinale en dubbelzijdig hilaire lymfadenopathie zichtbaar
  • later vaak diffuse nodulaire longafwijkingen of een combinatie van lymfadenopathie en longafwijkingen.
  • In een later stadium kunnen streperige afwijkingen en volumeverlies ontstaan als uiting van longfibrose.
  • In de lymfeklieren kunnen – op de thoraxfoto zichtbare – verkalkingen ontstaan.

De x-thorax kent een matige sensitiviteit voor detectie en waarde t.a.v. kwantificeren van longemfyseem/COPD.
Wat laat de x-thorax wel zien bij longemfyseem/COPD?

  1. aanwezigheid van bullae (dunwandige holten zonder tekening van het longvat)
  2. verminderde tekening van het longvat
  3. hyperlucentie
  4. tekenen van hyperinflatie, zoals afvlakking van diafragmakoepels
  5. vergrote voor-achterwaartse thoraxdiameter op de laterale opname

Welke vaste aspecten komen aan bod bij een x-thorax bij ICU-patiënten?

  1. ligging van de beademingstube (boven de carina), centraal veneuze lijnen (bij voorkeur in de vena cava superior), swan-ganzkatheter, thoraxdrains, maagsonde en eventueel andere lijnen.
  2. Complicaties van de eventuele beademing, lijnplaatsingen en andere interventies (pneumothorax/hematothorax), longinfecties, atelectase (bijvoorbeeld door een mucusplug), pleuravocht en de ontwikkeling van ARDS ( acute respiratory distress syndrome). 
  3. De vergelijking met voorgaande foto’s is bij de beoordeling van intensivecarefoto’s essentieel


N.B. liggende patiënten dus altijd een thoraxfoto in slechts één richting

Welk nut heeft een x-thorax bij longemboliën?

  1. Primaire kenmerken van longembolie zoals pleuravocht, plaatselijk verminderde tekening van het longvat en wigvormige verdichtingen ten gevolge van een longinfarct
  2. Uitsluiten andere ziektebeelden.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo