Beeldvormende diagnostiek - Conventionele radiologie - De thoraxfoto
28 belangrijke vragen over Beeldvormende diagnostiek - Conventionele radiologie - De thoraxfoto
X-thorax is ongeschikt voor uitsluiten van:
- longembolie
- acute aortasyndromen
Waaruit bestaat een standaard radiologisch onderzoek van de thorax?
- achter-voorwaartse foto (PA)
- laterale foto
Wat is de meerwaarde van een x-thorax in twee richtingen?
- vergroot de kans dat een afwijking zichtbaar wordt
- biedt steun bij twijfel of een verdichting in één opnamerichting berust op een afwijking of het gevolg is van overprojectie van normale structuren.
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Waarop berust het radiologische beeld van de long vooral?
Hoeveel van de ongeveer 23 generaties vertakkingen van de pulmonaalarteriën zijn globaal op de thoraxfoto zichtbaar?
Waarom zijn op een x-thorax mediastinale structuren slechts beperkt van elkaar te onderscheiden.
Wanneer is pathologie in het mediastinum vooral zichtbaar op een x-thorax?
Wat wordt verstaan onder silhouet sign?
Wat is het verschil tussen een reticulair en een nodulair beeld van een thoraxfoto?
Wat is het verschil tussen een nodus en een massa bij de beschrijving van een thoraxfoto?
Wat zijn de voornaamste ziektebeelden of groepen van aandoeningen waarbij een x-thorax een belangrijke rol speelt bij diagnostiek?
- Pneumothorax
- Decompensatio cordis
- Atelectase
- Longinfectie
- Tumor
- Diffuse longziekten
- Emfyseem/COPD
- Intensive care patiënten
- Thoraxskelet
- Longembolie
- Aorta-afwijkingen
Hoe is een pneumothorax zichtbaar op een x-thorax?
- als een (deels) samengevallen long met daarbuiten lucht in de pleuraholte
- De pleura is dan zichtbaar als een dunne witte lijn, aan weerszijden omgeven door lucht (pleuraal en pulmonaal)
N.B. Wanneer een pneumothorax zich alleen aan de voorzijde van de thorax bevindt, is deze soms op een thoraxfoto niet te zien en moet de diagnose met een CT-scan of echografie gesteld worden
Waaraan is op een x-thorax te zien dat er sprake is van een spanningspneumothorax?
Waar of niet waar:
- Bij vermoeden van decompensatio cordis is een vergroot hart op de x-thorax een sterke aanwijzing voor d.c.
- Tekenen van hartfalen, zoals een versterkte tekening van de longvaten, pleuravocht en longoedeem, zijn op de thoraxfoto goed te zien.
- Niet waar, een vergroot hart is een sensitief noch specifiek teken, omdat het hart al pre-existent vergroot kan zijn en omdat bij acute decompensatio cordis het hart nog een normale grootte kan hebben. Daarom is dit teken het meest waardevol als het vergeleken kan worden met eerdere foto’s van dezelfde patiënt
- Waar, pleuravocht is meestal zichtbaar als een dense, tegen de thoraxwand oplopende beschaduwing, waardoor de normale diafragmacontouren verdwenen zijn (silhouet sign)
Hoe uit longoedeem zich op een x-thorax?
Oedeem kan ook lijnvormige verdichtingen met zich meebrengen, die veroorzaakt worden door vocht in septa in het interstitium (interstitieel longoedeem)
Wat zijn kenmerken van atelectase die te zien zijn op een x-thorax?
- dense, scherp begrensde verdichting, veroorzaakt door de samengevallen (= niet meer luchthoudende) long of longkwab
- verplaatsing van hart, mediastinum en/of diafragma naar de aangedane zijde ten gevolge van het volumeverlies van de atelectatische long
- Omdat de samengevallen kwab of long tegen het mediastinum aanligt, bestaat er vaak een silhouet sign.
- Het niet-atelectatische deel van de long kan door hyperinflatie lucenter zijn dan normaal
Hoe is een lobaire bacteriële pneumonie zichtbaar op een x-thorax?
Waar moet je op bedacht zijn bij een abnormale contour bij consolidatie bij een lobaire pneumonie?
- Kan aanwijzing zijn voor onderliggende tumor
- Alert indien afwijkingen op de röntgenfoto ondanks adequate antibiotische behandeling niet verbeteren (dan CT-scan)
Waarin kan de x-thorax bij een primaire tuberculose verschillen van een postprimaire tuberculose?
- Primair meestal consolidatie in onderkwab, bij postprimair vaker ook in bovenkwabben of bovenste segmenten onderkwabben.
- Bij primaire tuberculose staat lymfadenopathie meer op de voorgrond.
Hoe ontstaat miliaire tubercullose en welk beeld geeft dit op een x-thorax?
- Kan ontstaan door hematogene verspreiding van postprimaire tuberculose
- Talloze kleine nodulaire laesies in beide longen zichtbaar (vaak verkalkte nodi=granulomen).
- Soms zijn er tekenen van fibrose zichtbaar
Waarom is de sensitiviteit van een x-thorax bij immuungecompromitteerde patiënten geringer?
Wat zie je meestal op een x-thorax bij:
- een primair bronchuscarcinoom
- een kleincellig bronchuscarcinoom
- nodus of massa met minder scherpe begrenzing en sprieterige uitlopers
- primaire tumor vaak niet goed zichtbaar, maar hilusvergroting door lymfekliermetastasen meestal opvallendste bevinding
Welk beeldvormend onderzoek is meest aangewezen voor bepaling stadiëring van een longtumor?
N.B. ook bovenbuik evalueren vanwege kans op metastasen lever en bijnieren
Wanneer kan follow-up met x-thorax worden gedaan tijdens behandeling en aantonen complicaties van de behandeling?
Welke kenmerken kunnen op een x-thorax zichtbaar zijn bij Sarcoïdose?
- symmetrische mediastinale en dubbelzijdig hilaire lymfadenopathie zichtbaar
- later vaak diffuse nodulaire longafwijkingen of een combinatie van lymfadenopathie en longafwijkingen.
- In een later stadium kunnen streperige afwijkingen en volumeverlies ontstaan als uiting van longfibrose.
- In de lymfeklieren kunnen – op de thoraxfoto zichtbare – verkalkingen ontstaan.
De x-thorax kent een matige sensitiviteit voor detectie en waarde t.a.v. kwantificeren van longemfyseem/COPD.
Wat laat de x-thorax wel zien bij longemfyseem/COPD?
- aanwezigheid van bullae (dunwandige holten zonder tekening van het longvat)
- verminderde tekening van het longvat
- hyperlucentie
- tekenen van hyperinflatie, zoals afvlakking van diafragmakoepels
- vergrote voor-achterwaartse thoraxdiameter op de laterale opname
Welke vaste aspecten komen aan bod bij een x-thorax bij ICU-patiënten?
- ligging van de beademingstube (boven de carina), centraal veneuze lijnen (bij voorkeur in de vena cava superior), swan-ganzkatheter, thoraxdrains, maagsonde en eventueel andere lijnen.
- Complicaties van de eventuele beademing, lijnplaatsingen en andere interventies (pneumothorax/hematothorax), longinfecties, atelectase (bijvoorbeeld door een mucusplug), pleuravocht en de ontwikkeling van ARDS ( acute respiratory distress syndrome).
- De vergelijking met voorgaande foto’s is bij de beoordeling van intensivecarefoto’s essentieel
N.B. liggende patiënten dus altijd een thoraxfoto in slechts één richting
Welk nut heeft een x-thorax bij longemboliën?
- Primaire kenmerken van longembolie zoals pleuravocht, plaatselijk verminderde tekening van het longvat en wigvormige verdichtingen ten gevolge van een longinfarct
- Uitsluiten andere ziektebeelden.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden