Preventie van seksuele grensoverschrijding

15 belangrijke vragen over Preventie van seksuele grensoverschrijding

Wat is seksueel grensoverschrijdend gedrag en welke vormen bestaan er? (schennis van de eerbaarheid, porno, verkrachting, aanranding, ontucht met misbruik van gezag of vertrouwen, verleiding, sexting, wraakporno, sextortion, seksuele intimidatie, jeugdprostitutie, seksuele intimidatie)

Bij een positieve seksuele relatie is er wederzijdse instemming, vrijwilligheid en gelijkwaardigheid.

Seksueel grensoverschrijdend gedrag wordt aan één of meer van deze voorwaarde niet voldaan.


Vormen:
  • Schennis van de eerbaarheid: schending van seksuele fatsoennormen jegens anderen in het openbaar, een plaats toegankelijk voor jongeren onder de 16 of in aanwezigheid van iemand die daar zijns ondanks tegenwoordig is. = potloodventer, openbaar mastr./seks.
  • Pornografie: <18 jaar betrokken is.
  • Verkrachting: het binnendringen in, vaginaal, oraal of anaal.
  • Aanranding: ontuchtige handelingen.
  • Verleiding: iemand onder de 16 jaar verleiden tot het plegen of dulden van ontuchtige handelingen met derden. (iemand anders)
  • Jeugdprostitutie: <18 jaar, maar ook dwingen van volwassenen valt onder mensenhandel.
  • Ontucht met misbruik van gezag of vertrouwen: afhankelijke volwassenen of een minderjarige die afhankelijk is.
  • Incest: met familie
  • Sexting: verzamelen of versturen van seksueel getinte berichten.
  • Wraakporno: foto's publiceren uit wraak (bijv.: relatie is uit)
  • Sextortion: iemand wordt op een niet-fysieke manier gedwongen tot seksuele handeling, zoals voor de webcam.
  • Seksuele intimidatie: gedrag met seksuele betekenis dat als doel/gevolg heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast, dit kunnen ook seksuele opmerkingen zijn. Alleen als er sprake is van aanranding/verkrachting wordt het in de rechtzaal behandeld.

Bij welke groepen komt grensoverschrijdend gedrag vaak voor en hoe staat NL tegenover andere Europese landen?

Bij de LHBT-groep komt grensoverschrijdend gedrag vaker voor, met uitzondering van lesbische vrouwen.
Ook vrouwen met een lichamelijk of verstandelijke beperking hebben vaker seksueel grensoverschrijdend gedrag meegemaakt.

In vergelijking met andere EU-landen scoort NL hoog op grensoverschrijdend gedrag, echter kan dit ook hoog uitvallen omdat NL'ers (door goede voorlichting) grensoverschrijdend gedrag eerder herkennen en minder snel accepteren.

Wat is seksuele-interactiecompetentie, bij wie gaat dit nog wel mis?

Seksuele-interactiecompetentie veronderstelt dat men een positieve attitude heeft ten aanzien van de eigen seksualiteit en de eigen seksuele behoeften kan identificeren, en dat eigen en andermans grenzen worden gerespecteerd.

Daarnaast kan men met de partner communiceren en is men in staat om signalen van de partner, met betrekking op diens wensen en grenzen, juist te interpreteren. 

Bij jongen gaat dit nog vaak mis. Ze zijn nog onervaren en kunnen non-verbale signalen nog niet goed inschatten. Ook zijn zij nog niet bedreven in het aangeven van wensen en grenzen.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat zijn risicofactoren, relationele factoren en individuele factoren van de slachtoffers van seksueel grensoverschrijdend gedrag?

Slachtoffers
Risicofactoren:
  • Sekse (meer meisjes en vrouwen)
  • Leeftijd (meer jonge dan oudere)
  • Negatieve gezinsomstandigheden
  • Streng gelovig gezin
  • Al eerder slachtoffer van seksueel geweld
  • Lage SES
  • Grote armoede
  • Universiteitsstudenten
  • Alcoholgebruik

Relationele factoren:
  • Meestal is de dader een bekende
  • Gevoelig voor afwijzing
  • Veel losse seksuele contacten
  • Werkvloer met voornamelijk mannen
  • Leven in een cultuur met gendertypering, meestal zijn vrouwen slachtoffer die niet aan de norm kunnen voldoen.
  • Een plek met gebrek aan sociale controle (vluchtelingenkampen)
  • Jeugdzorg/gehandicaptenzorg

Individuele factoren:
  • Geringe seksuele communicatieve vaardigheden
  • Onduidelijke communicatie over wensen en grenzen
  • Negatief zelfbeeld
  • Genderstereotiepe opvatting (overtuiging dat mannelijke controle normatief is)

Hou verhouden verkrachting en aanranding zich tot seksuele intimidatie?

Seksuele intimidatie kan bestaan uit aanranding of verkrachting. Seksuele intimidatie is echter vaak minder expliciet dan een daadwerkelijke fysieke aanranding. Er hoeft bij seksuele intimidatie bijvoorbeeld geen fysiek contact plaats te vinden, denk bijvoorbeeld aan seksueel getinte opmerkingen of gebaren.

Waar gaat het preventieprogramma over primair seksuele en relationele vorming over?

  1. Programma's die primair seksuele en relationele vorming tot doel hebben en waarin preventie van seksueel geweld een onderdeel is.
    • Beïnvloeden van de houding van jongeren (minder stereotypering, meer respect)
    • Versterken van de weerbaarheid tegen groepsdruk en sociale normen.
    • Op een positieve manier contact leren maken.
    • Leren herkennen van de eigen grenzen en deze kenbaar kunnen maken.
    • Assertiviteitsmodel (wat wil je wel en niet en hoe communiceer je daarover)
      • Meiden met lage SES of vluchtelingenachtergrond krijgen ook tijd voor belang van gelijkwaardigheid en vrijwilligheid in seksuele relaties.

Welke rol speelt het (straf)recht bij seksuele intimidatie?

Seksuele intimidatie is opgenomen in de Wet Gelijke behandeling, artikel 1a. Binnen het strafrecht wordt seksuele intimidatie alleen behandeld indien er sprake is van aanranding of verkrachting. Daarnaast zijn er verschillende wettelijke maatregelen die tot doel hebben seksuele intimidatie aan banden te leggen, bijvoorbeeld op de werkplek via Arbowetgeving en binnen het onderwijs via regelgeving.

Waar gaat het preventie programma weerbaarheid in relaties over?

  Weerbaarheid in relaties
  • Gelijkwaardige relaties bevorderen
  • Signalen van een ongelijkwaardige relatie herkennen
  • Voorkomen dat een ongelijkwaardige relatie leidt tot verkeringsgeweld.
  • Kennis over hulpmogelijkheden vergroten.

Waar gaat het preventie programma over algemene weerbaarheid over?

Algemene weerbaarheidstraining, waarbij weerbaarheid tegen        seksueel geweld een onderdeel is. Fysieke en mentale weerbaarheid.
  • Leren dat je als kind ook recht hebt om te beschikken over je eigen lichaam.
  • Leren herkennen van misbruiksituaties
  • Op een adequate manier reageren op dit soort situaties
  • Vertellen aan de volwassenen die je vertrouwt, als misbruik heeft plaatsgevonden.

Welke programma's voor jongens bestaan er?


Aantal programma's specifiek gericht jongens: communicatieve vaardigheden vergroten, verantwoordelijkheid vergroten, begrijpen en respecteren van andermans grenzen, groepsdruk, genderstereotypen.

Hoe worden seksuele preventieprogramma's onder jongeren effectief en wat zijn de gevolgen van deze programma's?

Effectiviteit:
Planmatige ontwikkeld en onderbouwd door een theoretisch model.
  1. Uit minstens 4 sessies bestaan
  2. Spreiding in tijd en herhaling
  3. Niet alleen verbale kennisoverdracht, maar ook voorbeeldsituaties
  4. Met gedrag oefenen
  5. Betrokkenheid van anderen (leerkracht/ouders)


Gevolgen: kennis op korte termijn, toename van zelf beschermd gedrag, toegenomen angst voor vreemden, toegenomen afhankelijkheidsgedrag, meer agressie naar leeftijdsgenoten en familieleden, slaapproblemen, bedplassen.

Welke seksuele preventieprogramma voor volwassenen zijn er en welke zijn gericht op specifieke groepen?

Vrouwen:
Weerbaarheidstraining, fysiek en mentaal.
Vergroten zelfvertrouwen, regie, controle, eigen kracht, verkennen risico's en eigen angst, aanleren van snelle en effectieve verdedigingstechnieken. Verstrekken informatie, assertiviteitsoefening, mentale trainingen, reflectie en discussie.

Groepen: verstandelijke beperking, studenten (USA)

Welke specifieke achtergrond factoren die binnen dit model passen kunnen worden geïdentificeerd die het risico op het plegen dan wel meemaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld vergroten?

Achtergrondfactoren
  1. Pleger
    1. Sekse: m 2-4 keer zo vaak pleger dan v
    2. Negatief gezinsklimaat (zoals weinig empathie en toezicht, huiselijk geweld, zelf misbruikt)
  2. Slachtoffer
    1. Sekse: v vaker dan m
    2. Leeftijd: jonger vaker dan ouder
    3. Opgroeien negatieve gezinsomstandigheden
    4. Revictimisatie
    5. Opleiding: lager vaker dan hoger
    6. Grote armoede kan kans op seksuele uitbuiting vergroten

Welke specifieke relationele factoren die binnen het ASE model passen kunnen worden geïdentificeerd die het risico op het plegen dan wel meemaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld vergroten?

Relationele factoren
  1. Pleger
    1. Groepsdruk
    2. Deelnemen aan activiteiten die samen met (uitsluitend) andere mannen worden uitgeoefend
    3. Relaties die als minder serieus worden gezien
  2. Slachtoffer
    1. Dader is bekende waardoor vrouwen minder op hun hoede zijn en ambivalentie ten aanzien van afwijzing groter is.
    2. Jongeren die gevoelig zijn voor afwijzing zijn vaker slachtoffer.

Welke sociale factoren en context die binnen het ASE model passen kunnen worden geïdentificeerd die het risico op het plegen dan wel meemaken van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld vergroten?

  1. Seksuele intimidatie op de werkvloer kan vaker voorkomen indien er sprake is van een door mannen gedomineerde werkomgeving waar seksueel intimiderend gedrag als normaal wordt gezien en nauwelijks wordt aangepakt.
  2. Homoseksuele mannen en transvrouwen die zich meer vrouw voelen, er zo uitzien of zich zo gedragen
  3. Instellingen waar veel jongeren met problemen wonen waarin grensoverschrijding normaal wordt gevonden
  4. Specifiek voor vrouwen zijn situaties waarin gebrek aan sociale controle plaatsvindt risicovol
  5. Vrouwen in opvangcentra

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo