Economische stelsels - de vrijemarkteconomie
8 belangrijke vragen over Economische stelsels - de vrijemarkteconomie
Wat is het verschil tussen vrijemarkt en planeconomie?
- De zuivere vrijemarkt economie
- gedecentraliseerde besluitvorming
- privé eigendom
- individueel belang
- monetaire prikkel (geld, alles draait om geld)
- (liberaal)
- de zuivere geleide economie/ planeconomie
- gecentraliseerde besluitvorming
- collectief eigendom (overheid)
- algemeen belang
- niet-monetaire prikkel
- (communistisch/ socialistisch)
Wat zijn de drijfveren en prikkels van de vrijemarkteconomie?
- Eigenbelang en monetaire prikkels (alles draait rond geld)
- Concurrentie
- ik probeer consument binnen te halen, succesvol te zijn
- Vraag en aanbod op de markt
- Winstmaximalisatie (zoveel mogelijk geld)
- omzet en winst maximaliseren
Wanneer werkt de vrije markt economie niet goed?
- Wanneer één van de voorwaarden voor de vrije markt niet vervuld is
- Voor collectieve goederen en commons
- commons= gemeenschappelijke (inter)nationale goederen bv. internationale zee, internationale visgronden = van niemand
- Bij het optreden van externe effecten
Bij marktfalen moet de overheid (heeft als enige recht om dwang uit te oefenen, = scheidsrechter) ingrijpen!
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat zijn de kritieken op de vrije markt?
inkomens en welvaart zijn ongelijk verdeeld. => Correcties via belastingen en sociale zekerheid
Zuivere vrije markt = ongelijk
· Macro-economische instabiliteit:
conjunctuurschommelingen en andere fluctuaties kunnen / moeten gemilderd worden
· Milieuprobleem: Door extrene kosten mileuproblematiek die vrije markt niet kan oplossen => hoe externe kosten internaliseren in de prijs?
Wat zijn de voordelen van een planeconomie?
- Stabiliteit zorgt voor zekerheid
- Betere verdeling van de (kleinere) welvaart
- Opmerkingen
- 1) kleine welvaart, er is minder te verdelen
- 2) elite heeft veel macht en veel geld
- enorme kloof tussen elite en de massa
- Voor minder ontwikkelde landen (hefboomeffect van de omwegproductie)?
Wat zijn de nadelen van de planeconomie?
- Ondoelmatigheid van de bureaucratie
- Gebrek aan prikkels en efficiëntie
- Veel planningsfouten
- vraag en aanbieders moeilijk te organiseren
- Geen variatie en gebrekkige consumptiegoederen
- Trage aanpassingen
- Weinig innovatie
Wat zijn de kenmerken van de gemengde economie?
- Markteconomisch georganiseerd
- (gedecentraliseerde beslissingen, privé-eigendom, monetaire prikkels, prijsvorming op de markten)
- Overheid vult deze markteconomie aan.
- Naast juridisch kader, tevens productie aan collectieve goederen en eigenaar van bepaalde nutsbedrijven.
- Ingrijpen bij marktfalen!
Wat zijn de instrumenten van de overheid voor een sociaaleconomisch beleid?
o Monetair beleid (rentevoet, geldhoeveelheid)
o Globale en indirecte maatregelen om gedrag van consument en producent te beïnvloeden
o Aandacht voor strategische sectoren
o Overheidsplanning in samenwerking met sociaaleconomische organisaties
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden