Samenvatting: Les 6: Speeksel

Lees hier de samenvatting en de meest belangrijke oefenvragen van Les 6: Speeksel

• 1 Speeksel

  Dit is een preview. Er zijn 1 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1
  Laat hier meer flashcards zien

• 1.1 Samenstelling van speeksel

  Dit is een preview. Er zijn 1 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.1
  Laat hier meer flashcards zien

• Leg uit waarom speeksel hypotoon is ten opzichte van bloed en daardoor een licht zoute smaak heeft?

  Kalium (k+)
  --> komt in hogere concentratie voor in speeksel
  --> dan in bloed
  
  Natrium(na+) en chloor (CI-)
  --> in lagere concentratie in speeksel dan in bloed

• - Welke elektroliet heeft de grootste bufferende werking en hoe gebeurd dit?- Wat is zijn chemische reactie?- Hoe werkt deze elektrolier bij een hoog speekselvloed?

  Bicarbonaat (HCO3-) (elektroliet)
  
  Chemische reactie:
  HCO3- + H <-> H2O + CO2-
  
  90% van buffercapaciteit van speeksel   
  --> dringt door tot biofilm
  --> neutraliseert daar pH
  
  Hoe hoger speekselvloed
  --> hoe hoger concentratie HCO3- in speeksel
  --> hoe hoger buffercapaciteit

• De elektroliet: anorganisch fosfaat (HPO42-), heeft een geringe bufferwerking:- Hoe komt dit?- Wanneer is deze wel belangrijk?

  = Vooral belangrijk in ongestimuleerd speeksel
  --> concentratie daalt bij verhoogd speekselvloed
  
  --> heeft geringe bufferwerking
  --> wel belangrijk in hydroxyapatiet bij remineralisatie         

• - Bij welke aandoening hebben patienten een hoger ureumconcentratie (CH4N2O) in het bloed en dus ook het speeksel en hoe komt dit?- Wat is typisch bij deze patienten en hoe vormt dit een voordeel?- Hoe wordt deze elektrolier gemetaboliseerd?

  Patienten met chronische nierinsufficientie:
  --> speeksel heeft plasma nodig om gevormd te kunnen worden 
  
  Typische ademgeur
  --> voordeel: speeksel = goed gebufferd
  
  Wordt door bacterieel urease gemetaboliseerd 
  --> tot ammoniak en CO2-

• - Op welke manieren kan de antibacteriele speekselbestanddelen immuunglobines bijdragen aan bescherming in onze mond?- Waarom kunnen wij dit niet gebruiken voor vaccinatie?

  1. Beschermen mucosa tegen infecties
  
  2. Beschermen elementen tegen bacteriele kolonisatie
  
  2. Secretoir immuunglobuline A (sIgA) 
  - voorkomt --> samenkleven m.o (agglutinatie)
  - bacteriën bedekt hiermee --> makkelijker gefagocyteerd door leukocyten 
  
  Er zijn veel typen seromutase streptokokken:
  --> kunnen niet alle vormen uitroeien
  --> dus ook niet tegen alle typen vaccineren
  --> schieten te kort met IgA
  
  Systemische immunisatie door vaccinatie
  --> niet noodzakelijk 
  --> tot verhoogde sIgA secretie in speeksel
  --> concentratie IgA in speeksel is maar 1-10%

• Benoem (geen immuunglobines)  antibacteriele substanties in het speeksel + hun functie.

  Lysosym
  - door murimidase activiteit --> tast celwand aan: vnm gr+ bacterien  
  - niet actief --> commenselae mondflora
  - voorkomt vestiging --> nieuwe kiemen 
  
  Agglutinines
  - samenklitten van bacterien
  - om makkelijker afgevoerd te kunnen worden    
  
  Cystatine
  - uitgescheiden door gl.submandibularis
  - remt ontsteking + collageenafbraak
  - thv mucosa     
  
  Lactoferrine
  - bindt aan ijzer
  - bacteriostatisch (doodt niet, belemmert immuunwerking)
  - remt groei oa: s.mutans, c.albicans, e.coli
  - om schimmelinfecties te voorkomen     
  
  Lactoperoxidase
  - uitgescheiden door gl.parotis + submandibularis
  - in combinatie: isothiocyanaat + zuurstofwater
  - zuurvormende metabolisme s.m + l.b blokkeren
  - groei: a.aureus + e.coli remmen

• - Benoem de speekselproteinen met verteringsfuncties- door welke klier uitgescheiden?- wat is hun functie?- hoeveel % van totaal aanwezig eiwit in speeksel?

  Amylase
  - vooral uitscheiding --> gl.parotis
  - 10-20% van totaal aanwezige eiwit in speeksel
  - ingeactiveerd in maag (draagt niet veel bij)
  
  1. Breekt carbs af tot glucose
  - deze afgebroken op zijn beurt
  - door bacterien in biofilm --> tot zuren
  --> bevordert cariesproces 
  
  2. Ruimt voedselresten op
  --> verdwijnen sneller uit de mond
  
  Mucinen
  - 7-25% van totaal eiwit in speeksel
  - zorgt voor viscositeit speeksel
  --> smeerwerking + voedselbolusvorming vergemakkelijkt
  
  Gustine
  - basisch eiwit (bevat zink)
  - speelt rol --> bij receptoren van smaakpapillen
  - tekort Zn of overmaat Cu --> verstoort gustine

• 1.1.1 speeksel en biofilm

  Dit is een preview. Er zijn 1 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 1.1.1
  Laat hier meer flashcards zien

• Welke effecten heeft het pellikel (uit speeksel) in relatie tot de biofilm. Ligt je antwoorden toe.

  1. Is soort semi-permeabel membraan
  - die ion mobiliteit reduceert =
  - minder ca2+ en fosfaationen uit glazuur in oplossing  
  
  2. Difussiebarierre 
  - vermindert demineralisatie --> door zure voeding 
  
  3. Negatieve invloed op tand 
  - glycoproteinen
  - vormen basis --> voor microbiële kolonisatie 
  - selectieve hechting

• 1.2 Onderzoek

• Wat zijn de 8 manieren waarop er onderzoek naar speeksel en speekselklieren gedaan kan worden? Leg uit hoe dit in zijn werking gaat.

  1. Meten speekseldebiet
  - ongestimuleerd of gestimuleerd speekselaanmaak
  
  2. Meten buffercapaciteit
  - hoge of lage buffer in speeksel
  
  3. Bacteriologische test
  - veel/weinig lactobacillen + s.mutans
  
  4. Sialografie
  - anatomie + doorgankelijkheid: afvoerkanalen
  - van grotere speekselklieren --> bekijken hiermee
  - is een RX opname --> gemaakt na inbrengen
  - contrastof in afvoergang van speekselklier
  
  5. Scintigrafie
  - na injectie nucleaire tracer
  - kan speekselkliersecretie gevolgd worden
  - functie van speekselklier wordt hiermee bekeken
  
  6. Echografie
  - onderscheiding soliede tumoren van cystevorming
  - aantonen --> speekselstenen > 2mm
  
  7. Biopsie
  - staal nemen --> van weefsel in speekselklier
  - om type tumor te identificeren
  
  8. CT-scan
  - computertomografie 
  - ruimte-innemende processen (tumoren) opsporen
  - in speekselklier en omgeving ervan

• 2 Speekselklieren

  Dit is een preview. Er zijn 4 andere flashcards beschikbaar voor hoofdstuk 2
  Laat hier meer flashcards zien

• - Welke speekselklier is dit, waar bevindt die zich?- Waar mondt de ductus uit?- Hoeveel lobben heeft die en hoe staat zij gelegen?- Welke eigenschappen heeft deze speekselklier mbt de speekselsecretie en type?- Door welke zenuw wordt deze speekselklier uitgescheiden en waarom is dit belangrijk om te weten?

  = Glandula parotis
  --> onder oorschelp
  
  Ductus mondt uit:
  - thv 2de molaar in BK    
  
  Vorm = platte, goed omklapselde klier
  
  Bestaat uit 2 lobben:
  - diep + oppervlakkig
  Eigenschappen
  - waterige (sereuze) afscheiding
  - secretie = enkel overdag (bij wakker zijn)
  
  Wordt uitgescheiden door: n.facialis   
  --> wnr zwelt --> n.facialis kan in verdrukking komen   
  --> gevolg = uitval van deze zenuw