Vertellen - Auctoriaal, ik, personaal en afgezwakt auctoriaal
13 belangrijke vragen over Vertellen - Auctoriaal, ik, personaal en afgezwakt auctoriaal
Welke soorten ik-vertellers zijn er?
- gedramatiseerde verteller: presenteren zichzelf in de ik-vorm of in een variant daarop: kenmerkend is dat ze zich op enigerlei wijze manifesteren in de tekst
- ik-verteller: vertelt zijn eigen lotgevallen
- auctoriale verteller: neemt zelf niet deel aan de handeling en vertelt over anderen
- ik-getuige/getuige-verteller: het "'ik"" speelt zelf ook een kleine rol in de handeling en staat dus tussen ik-verteller en auctoriale verteller in
Welke soorten vertellerscommentaar zijn er?
- commentaar op de verhaalhandeling: bijv. bepaalde karakteriseringen, verklaringen of oordelen over gedrag en handelwijze van de personages
- commentaar op het vertellen: metafictie. Vestigen van de aandacht dat het hier om een verhaal, fictie gaat. Vooral in postmoderne teksten die de relatie tussen realiteit en fictie ter discussie stellen, komen ze veel voor.
- commentaar van algemene aard: beschouwingen of oordelen van algemene aard die de verteller nav het verhaal ten beste geeft.
Geef vier vertelstandpunten van verhalen
- Auctoriaal-vertelstandpunt
- Ik -vertelstandpunt
- Personaal-vertaalstandpunt
- Afgezwakt (tussenvorm auctoriaal en personaal)
- Hogere cijfers + sneller leren
- Niets twee keer studeren
- 100% zeker alles onthouden
Wat zijn de kenmerken van de auctoriale verteller?
- presenteert 2 werelden: zijn eigen wereld en de verhaalwereld
- pretendeert de schrijver te zijn
- vertelt in een combinatie van eerste en derde persoon
- kan ingrijpen, uitweiden, informatie achterhouden, op het verhaal vooruitlopen
- heeft inzicht in het innerlijk van de personages
- kan de lezer toespreken
- kan een personage toespreken
- kan optreden als gids, leidsman, ook in moreel opzicht
- kan het kunstmatige karakter van de tekst versterken
- kan commentaar geven:
- op het verhaal (de personages, de gebeurtenissen)
- op het vertellen (metavertellen, metafictie)
- in algemene zin
Wat is een gedramatiseerde verteller?
- Verteller neemt gestalte aan van een persoon, een in het verhaal aanwijsbare gestalte.
- Presentatie in ik-vorm, of variant daarvan.
- Manifesteren zichzelf in de tekst.
Wat zijn de kenmerken van de ik-verteller?
- vertelt wat hij zelf heeft beleefd of ervaren: hij is verteller en personage tegelijk
- verhaal heeft vaak de vorm van een terugblik: waarbij er dan twee vertelniveaus en twee ik-figuren zijn: het vertellend ik (heden) en het belevend ik (verleden)
- presenteert alleen zijn eigen gedachten, gevoelens en dromen en is itt de auctoriale verteller niet alwetend
- kan vertellerscommentaar leveren
Wat is de rol van de Ik-getuige / getuige-verteller?
- Het 'Ik' neemt zijdelings deel aan een handeling.
- Tussenvorm Ik-verteller en Auctoriaal
Noem twee types van gedramatiseerde vertellers
- Ik verteller - vertelt zijn eigen lotgevallen (dagboek, niet gericht op lezer)
- Auctoriale verteller - 'Ik' vertelt over anderen, en neemt zelf niet deel aan handeling. (traditie vertellen in kring, gericht op lezer)
Overeenkomsten tussen ik-verteller en auctoriale verteller
2. Metavertellen; commentaar leveren op het vertelproces zelf
3. Ingrijpen in het verhaal, vooruitlopen op de gebeurtenissen en de informatie naar believen doseren
4. Het vertellend ik kan ook allerlei vormen van commentaar geven
Onderscheid ik-verteller en auctoriale verteller
Wanneer is er sprake van afgezwakte vormen van auctoriaal vertellen?
Het zijn teksten waarin de verteller niet gedramatiseerd is, maar toch veel inbreng heeft; er is dus veel vertellerstekst.
De vertelinstantie:
- eist meer ruimte op voor zichzelf
- gaat uitvoerig in op zaken die zich aan het blikveld van de personages onttrekken
- voegt passages in die we kunnen beschouwen als "commentaar"
Wat duiden we als afgezwakte vormen van auctoriaal vertellen?
- teksten die verteld worden in 3e persoon
- vertelinstantie is niet gedramatiseerd (auctoriaal)
- vertelinstantie geeft wel commentaar
Noem drie vertelstandpunten in de derde persoon.
- Enkelvoudige personale vertelwijze (verhuld ik-verhaal): inzicht in één personage
- Meervoudige personale vertelwijze: inzicht in gedachte- en gevoelswereld van verschillende personages.
- Auctoriale vertelinstantie: afgezwakte vorm auctoriaal vertellen. Veel vertellerstekst van een niet als persoon in de tekst voorkomende verteller. De verteller staat boven het verhaal en geeft commentaar en achtergrondinformatie.
De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:
- Een unieke studie- en oefentool
- Nooit meer iets twee keer studeren
- Haal de cijfers waar je op hoopt
- 100% zeker alles onthouden