Middeleeuwen: schoonheid door betekenis

13 belangrijke vragen over Middeleeuwen: schoonheid door betekenis

Met welk oog moeten we naar de middeleeuwen kijken?

De middeleeuwen mogen beschouwd worden als een tijd waarin op veel vlakken de basis is gelegd voor onze huidige levensvisie, de omgangsvormen, maatschappelijke structuur, economie. Kortom, deze periode is bepalend geweest voor talloze belangrijke facetten van onze twintigeeuwse cultuur.

Hoe gebruikt de middeleeuwer het begrip kunst?

Kunst ('çonste') heeft in die tijd de betekenis van het etymologisch verwante woord kunde, wat zoveel betekent als vaardigheid of zelfs wetenschap. In de ars (meervoud: artes) -kunst beschouwd als een beregelementeerde vaardigheid of wetenschap- is er geen plaats voor eigenmachtig handelen of zelfs maar subjectief interpreteren van de regels.

Hoe deelt de middeleeuwer de artes in?

1. De theoretische wetenschappen --> artes liberales: de vrije kunsten
2. De praktische wetenschappen --> artes mechanicae: medicijnen, techniek, maar ook schilder- en beeldhouwkunst
3. De onzekere kunsten --> artes incertae: magie, alchemie, neocromanie.

Filosofie is de overkoepelende term, zoals die wel voor alle artes liberales wordt gebruikt. De theologie, letterlijk 'godsleer', is boeven alle andere wetenschappen verheven.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe zijn de artes liberales (de vrije kunsten) opgebouwd?

Zij omvatten een curriculum van zeven vakken: een trivium (drievoudige weg) met de drie wetenschappen die iedereen moet beheersen (grammatica, retorica en dialectica) en een quadrivium (viervoudige weg) met vier vakken die samen alle theoretische kennis van mens en wereld behelzen (geometria, arithmetiac, astronomia en musica: harmonieleer).

Waarom zijn de artes liberales vrijwel in alle middeleeuwse studiecentra uitgebeeld?

Omdat in de artes liberales alle beschikbare kennis verenigd is.

Tot welke eisen beperkt de minnende middeleeuwer het dichterschap?

1. Grammaticaal correct werken
2. De waarheid spreken
3. Een eerzaam leven leiden

Van alle artes mechanicae was de architectuur hoog boven de andere verheven. Leg dit uit.

Hoewel de architectuur ook een materiële behoefte dient, is zij gebaseerd op de echte wetenschap, met name op geometria en arithmetica. Verder vindt het bedenken van een bruikbaar ontwerp -de eigenlijke architectuur- in het hoofd plaats. Het is dus eigenlijk hoofd- en geen handenarbeid.

Jan van Boendale had een andere mening over kunst/literatuur dan Augustinus. Hoe stond Jan van Boendale hier tegenover?

Verhalen verzinnen mag, mits ze bedoeld zijn ter verklaring van anders moeilijk te begrijpen zaken en betekenissen. Boendale haalt als autoriteit de Bijbel aan, waarin beschreven staat hoe Christus zelf in zijn parabels van deze techniek gebruik maakte ter verduidelijking van zijn leer.
De inhoud van fictionele werken is dus onwaar, maar achter de oppervlakkige waarheid zit een diepere betekenis. En hierdoor kun je de literatuur gelijkschakelen met de filosofie en dus op een zeer hoge plaats binnen het artessysteem onderbrengen.

Wat is het doel van de kunst?

Kunst moet altijd in dienst staan van iets anders, iets hogers. Kunst is nooit een doel op zichzelf. Met name is het de taak van de kunst om de mens dichter bij God te brengen.

Welke vier aspecten worden door de middeleeuwer onderscheiden in een kunstwerk?

Dat zijn materie, bewerkingstechniek, functie en betekenis, waarbij betekenis weer wordt onderverdeeld in een morele en een anagogische betekenis (omhoogleidend).

Op welke manier speelde de keuze voor het materiaal een rol bij het kunstwerk?

In de middeleeuwen vormden de objectieve eigenschappen een doorslaggevend argument bij de materiaalkeuze.  In zijn bewerkingstechniek houdt de kunstenaar zowel rekening met de eigenschappen van het materiaal, als met de manier waarop mensen met het eindprodukt (moeten) kunnen omgaan.

Leg het verschil uit tussen morele betekenis en anagogische betekenis.

Moreel: leidend tot ethische stellingname.
Anagogisch: verwijzend naar (Gods) waarheid (in verleden, heden of toekomst)

Leg het verschil uit tussen Augustinus en Jan van Boendale m.b.t. hun visie op literatuur.

Augustinus: iets dat beschreven staat in een boek van een fictioneel schrijver kan niet echt zijn. In een verzonnen verhaal is de band tussen taal en werkelijkheid verbroken waardoor een overwegend fictionele tekst de mens verder van God wegleidt in plaats van hem er naartoe te voeren.

Jan van Boendale: verhalen vertellen mag, mits ze bedoeld zijn ter verklaring van anders moeilijk te begrijpen oorzaken en betekenissen. Voorbeeld: bijbels, parabels van de de leer van Christus.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo