Startpagina / Samenvattingen / Literatuurgeschiedenis, Havo / dichters-literatuur-tachtigers

Literatuur na 1880 - De Nieuwe Gids (1885-1893)

4 belangrijke vragen over Literatuur na 1880 - De Nieuwe Gids (1885-1893)

Jonge dichters voelen zich tot realisme, naturalisme en impressionisme aangetrokken:

Deze jonge dichters konden enorm verschillen in hun opvattingen, maar vormden op ten duur toch een groep (de Tachtigers). Het bindende element van deze groep was niet de eensluidende opvatting over de literatuur, maar meer het gemeenschappelijk gevoelde verzet tegen de bestaande domineespoëzie en de daarbij passende slijmerige kritieken van de meeste recensenten. Gezamenlijk wilden zij een eind maken aan de verheerlijking van deze huisbakken poëzie en de Nederlandse literatuur weer op een internationaal niveau brengen.

Konden deze jonge dichters publiceren?

Omdat deze jonge dichters met een totaal nieuwe en onbekende soort literatuur kwamen, werden hun pogingen om in de bestaande tijdschrijten te publiceren veelal in dei kiem gesmoord. De tijdschriften weigerden hun bijdragen of hun werk kreeg een vernietigende kritiek.

Wat was 'kunst' in de ogen van de Tachtigers?

In de redactie van dit nieuwe tijdschrift liepen de meningen sterk uiteen. Het antwoord op de vraag hoe men 'kunst' nu precies moest opvatten was bijvoorbeeld niet helemaal duidelijk. Slechts op twee punten was er volkomen overeenstemming:

schoonheid staat centraal
er moet een eind gemaakt worden aan de domineespoëzie, om de Nederlandse literatuur weer op een acceptabel niveau te brengen

Dit wilde men bereiken door het Nederlandse publiek aan de hand van literaire kritieken de weg terug te wijzen naar de goede smaak.

Welke twee opvattingen waren er over de literaire kritiek bij de Tachtigers?

1. Kloos lette vooral op de zuiverheid van de beeldspraak en pleitte voortdurend voor de naadzaak van beeldspraak. Daarnaast had hij een grote belangstelling voor de zogenaamde klankexpressie. In zijn inleiding bij een postuum uitgegeven bundel van Perk zou hij de uitgangspunten als volgt verwoorden:

Poëzie is een kunstvorm die gekenmerkt wordt door:

de naadzaak en zuiverheid van beeldspraak
klankexpressie
schoonheid
het weergeven van impressies
de eenheid van vorm en inhoud

2. Van Deyssel zag de literaire kritiek nog minder aan bepaalde criteria gebonden en volstond over het algemeen met het weergeven van zijn eigen, dus subjectieve mening.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Literatuurgeschiedenis, Havo

Bekijk samenvatting