Startpagina / Samenvattingen / Logica: formeel en informeel / gemeenplaats-premisse-topos

Informele logica en het topisch redeneren - Geldigheid - De functies van de gemeenplaatsen

Q: Is een gemeenplaats een redeneervorm (Line of argument)?

Een gemeenplaats is geen redeneervorm , maar een fundamentele stelling die met behulp van substitutie als premisse in een redenering gebruikt kan worden.

Q: Is een gemeenplaats 'een premisse afgeleid van een voorschrift'?

In deze definitie wordt het argumentatieve functie benadrukt ten koste van de heuristische , maar een gemeenplaats heeft eerder beide functies.

Q: Is een gemeenplaats het 'Principe van oplossing voor de vier problemen (= praedicabilia)'?

Deze definitie zegt niet hoe een gemeenplaats een oplossing biedt voor de vier problemen.

18 belangrijke vragen over Informele logica en het topisch redeneren - Geldigheid - De functies van de gemeenplaatsen

Wat zijn gemeenplaatsen (topoi) volgens Aristoteles?

Aristoteles heeft geen enkele definitie gegeven, enkel twee algemene omschrijvingen:

een topos is dat waaronder vele enthymemata (= redeneringen) vallen (Retorica).
topoi zijn proposities die aan alle onderwerpen gemeen zijn (Topica).

Geef de toop als het voorbeeld is 'Kan een steen vaste? Nee, want hij kan niet eten.

Vb. Kan een steen vasten? Nee, want hij kan niet eten.

Toop: 'Als je het een kunt zeggen van een subject, dan moet je ook het tegengestelde kunnen zeggen over datzelfde subject.

Wat zegt Stump over topoi en wat houdt dat in voor de gemeenplaatsen zoals tot nog toe gesteld?

Topoi zijn minstens primair een strategie voor argumentatie. Ze kunnen dus pure strategieën zijn.
De gemeenplaatsen van de aard zoals wij tot nog toe zagen, zijn geformuleerd en functioneren als een wenk.

Geef de definitie van gemeenplaatsen volgens De Pater.

De gemeenplaatsen (in de Topica) zijn geen inferentieregels of redeneervormen, maar (met axioma's te vergelijken) eerste beginselen of fundamentele stellingen die (gesubstitueerd) als premissen kunnen dienen in redeneringen waarvoor zij zelf 'de stof' hebben aangewezen (maar niet geproduceerd: dat doen de instrumenten)? Zij hebben dus een argumentatieve en een heuristische functie en zijn in deze combinatie 'vindplaatsen' voor argumentatie, dus 'uitgangspunten' voor het geheugen van wie een dispuut aangaat.

Is een gemeenplaats een redeneervorm (Line of argument)?

Een gemeenplaats is geen redeneervorm, maar een fundamentele stelling die met behulp van substitutie als premisse in een redenering gebruikt kan worden.

Is een gemeenplaats 'een zetel van argumenten'?

Deze definitie van een gemeenplaats geeft een wat onduidelijke metafoor, want wat betekent het precies om de zetel van argumenten te zijn? Het is in ieder geval geen redeneervorm, maar wel een uitgangspunt van waaruit een argument kan worden opgebouwd.

Is een gemeenplaats 'een premisse afgeleid van een voorschrift'?

In deze definitie wordt het argumentatieve functie benadrukt ten koste van de heuristische, maar een gemeenplaats heeft eerder beide functies.

Is een gemeenplaats het 'Principe van oplossing voor de vier problemen (= praedicabilia)'?

Deze definitie zegt niet hoe een gemeenplaats een oplossing biedt voor de vier problemen.

Is een gemeenplaats de 'Propositie die de universeelste waarschijnlijke waarheden' uitdrukt?

Als eigen plaats is waarschijnlijke waarheid misschien wel voldoende, maar voor een gemeenplaats (logische plaats), moet het een wet zijn.

Is een gemeenplaats de 'Major-premisse van meerdere redeneringen'?

Een gemeenplaats geeft een fundamentele stelling die door substitutie als premisse kan dienen. Een Major-premisse zelf zou wat te specifiek zijn en te leeg als vorm.

Is een gemeenplaats een 'niet-analytische premisse'?

Een gemeenplaats is niet slechts een premisse (want zij heeft zowel een argumentatieve als een heuristische functie én geeft een fundamentele stelling die door substitutie als premisse kan dienen) en niet-analytisch lijkt ook geen goede formulering gegeven dat gemeenplaatsen logische plaatsen zijn.

Wat zijn logische plaatsen volgens Bubner?

Dat zijn formele aanwijzigingen (wenken) om de bij een geval passende argumenten te vinden.

Geef het schema van de gemeenplaats volgens de Topica

                                                                               instrumenten
                                                                              (eerdere fase)
                                                                                        I
                                                                                        V                  Probleem: suggereert ==> gemeenplaats ==> gegevens
(geponeerde stelling)          selecteert en.     (getal (on)even)
   (vb. Is de ziel een getal?) garandeert

                                                        I
                                                        V
Conclusie   <----------------------------------------------------
(bevestiging of ontkenning van geponeerde stelling)

(Gemeenplaats = Als de ziel een getal is dan moet zij
even of oneven zijn).
(Conclusie: de ziel is geen getal)

Hoe legitimeert de topos een redenering? In welke zin geeft de topos 'verlof' (inference-ticket volgens Ryle) tot 'de reis'

Het element is de connotatie van 'eerste' of 'eerder' in een ordening, een fundamentele beginsel (een norm in de ethiek), een voor het erop volgende veronderstelde stelling (ordening meetkundige stellingen), een uitgangspunt, een zeer algemene of ook wel zelf niet afgeleide premisse.
Aristoteles noemt de topos zowel axioma als propositie (in de betekenis van premisse). Zo komen we tot een waarschijnlijk axioma. Een axioma is absoluut nodig voor wie iets wil leren en, in die zin, juist als het 'element', een principe, met name van een redenering. 'Axioma's zijn het meest universele en beginselen van alle dingen.

Hoe vatte Boëthius de topos op?

Hij vatte de topos als een axioma op door hem een propositio maxima te noemen. Dat werd later door Petrus van Spanje tot Maxim afgekort: de oorsprong van ons woord 'maxime' (stelregel).

Waarom en in welke zin is de topos een argumentatief eerste beginsel?

De gemeenplaats dankt zijn bijzonder argumentatief statuut aan het feit dat zij een soort logische wet is, of zoals Aristoteles zegt 'een propositie die over 'geen onderwerp' gaat en dus op 'alles toepasbaar' is.

Waarom is een topos geen premisse van een syllogisme (in strikte zin)?

Als axioma of element is de topos een 'eerste beginsel' van een redenering. Daar Aristoteles enkele jaren na het beëindigen van de Topica zijn Analytica schreef, zou men geneigd kunnen zijn, bij een topos aan een premisse van een syllogisme (in strikte zin) te denken. Maar dit zou niet juist zijn. Een Major (want die lijkt als 'eerste' in aanmerking te komen) is te specifiek eigen aan een bepaald syllogisme naar inhoud en te leeg als vorm (vb. Ama), terwijl onder een topos juist vele argumentaties vallen (zolang men hem nog nier geïnstantieerd heeft).

Wat is een formele premisse?

Een formele premisse is een logische wet in een zeer bepaalde opvatting van logica (=tweede intentie).

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Logica: formeel en informeel | 9789058674517 | Wilhelmus Antonius Pater, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.

Studiemateriaal generieke omslagafbeelding

Informele logica en het topisch redeneren - Geldigheid - De functies van de gemeenplaatsen

18 belangrijke vragen over Informele logica en het topisch redeneren - Geldigheid - De functies van de gemeenplaatsen

Wat zijn gemeenplaatsen (topoi) volgens Aristoteles?

Geef de toop als het voorbeeld is 'Kan een steen vaste? Nee, want hij kan niet eten.

Wat zegt Stump over topoi en wat houdt dat in voor de gemeenplaatsen zoals tot nog toe gesteld?

Geef de definitie van gemeenplaatsen volgens De Pater.

Is een gemeenplaats een redeneervorm (Line of argument)?

Is een gemeenplaats 'een zetel van argumenten'?

Is een gemeenplaats 'een premisse afgeleid van een voorschrift'?

Is een gemeenplaats het 'Principe van oplossing voor de vier problemen (= praedicabilia)'?

Is een gemeenplaats de 'Propositie die de universeelste waarschijnlijke waarheden' uitdrukt?

Is een gemeenplaats de 'Major-premisse van meerdere redeneringen'?

Is een gemeenplaats een 'niet-analytische premisse'?

Wat zijn logische plaatsen volgens Bubner?

Geef het schema van de gemeenplaats volgens de Topica

Hoe legitimeert de topos een redenering? In welke zin geeft de topos 'verlof' (inference-ticket volgens Ryle) tot 'de reis'

Hoe vatte Boëthius de topos op?

Waarom en in welke zin is de topos een argumentatief eerste beginsel?

Waarom is een topos geen premisse van een syllogisme (in strikte zin)?

Wat is een formele premisse?

Samenvattingen die gerelateerd zijn aan Logica, redeneringen en geldigheid - Logica

Logica: formeel en informeel

Klinische psychologie : diagnostiek en thera…

Basisboek ethiek

In Ontmoeting met het Oude Testament

PSYCHODIAGNOSTIEK EN ASSESSMENT(CAMPUZ).

Psychodiagnostiek het onderzoeksproces in de…

Handvaten voor de klinische praktijk

Inleiding in de Bijbel Oude Testament

Psychodiagnostiek in de praktijk

Professionele gespreksvoering

Class notes - Fundamenteel

NLP Master