Startpagina / Samenvattingen / Maatschappelijke problemen / theorie-sociaal-macro

Armoede en sociale ongelijkheid als belemmering van collectief handelen

52 belangrijke vragen over Armoede en sociale ongelijkheid als belemmering van collectief handelen

Wat is het uitgangspunt van Norzick over de collectieve goede toestand van de staat?

Nachtwakersstaat (biedt burgers alleen bescherming tegen geweld, diefstal en fraude). Personen hebben recht op eigendommen die zij rechtvaardig hebben gekregen, je krijgt wat je verdient.

Volgens Harbermas en Janoski kunnen we de complexe industrieel-kapitalistische samenleving grofweg verdelen in 4 sferen:

De staatssfeer
De publiekssfeer
De marktsfeer
De privésfeer

Hoe worden de publieksfeer en de marktsfeer ook wel samen genoemd?

De civiele samenleving

Welke typen goederen zijn er?

zuiver collectieve goederen
common-pool resources
clubgoederen
individuele of private goederen

Wanneer spreken we van een zuiver publiek of collectief goed?

Wanneer dat goed niet rivaliserend is en uitsluiting niet mogelijk is, bijvoorbeeld de dijken, een vuurtoren radio en televisiezenders en medische behandelmethoden.

Wat zijn club / tol goederen? (onzuivere collectieve goederen)

goederen die niet rivaliserend zijn maar omdat de productie ervan duur is wel moet er wel voor betaald worden. hierdoor kan een beperkte groep gebruikers gecreëerd worden door de prijzen aan te passen.
Voorbeelden hiervan zijn concerten en betaalde televisie

Bij welke socioloog hoort de rationele keuze theorie?

Boudon

In de rationele keuzetheorie wordt gesproken over de cognivistische actor, wat houd dit in?

Dat je sociaal en rationeel handelt, voor jezelf en voor de groep. Als je als samenleving iets niet vindt kunnen wordt daar vel op gereageerd.

Op grond van welke 2 punten maken mensen keuzes volgens de cognivistische actor?

cognitieve redenen
contextuele / subjectieve rationaliteit

Waar richt de rationele keuzetheorie van Boudon zich op?

Op de keuzes van actoren die gericht zijn op specifieke doelen.

Wat is het aggregatie probleem?

De optelsom van al onze gedragingen bij elkaar.

Welke drie begrippen horen er bij morele overtuiging en collectief handelen, en wat houden deze begrippen in?

selectieve prikkels = sancties of beloningen
Morele overtuiging = iemand overhalen / ompraten
Dwang = het uitsluiten van andere keuzes.

Wat is het uitgangspunt van het methodologisch individualisme? (Boudon)

Sociale fenomenen proberen te verklaren door te kijken naar (intenties van) handelende actoren / individuen. strategische keuzes van mensen in bepaalde situaties. De context dwingt tot keuzes en structureert het handelen.

Alleen een individu kan beschouwd worden als wezen met vrije wil, en vermogen om doelgericht te handelen. Aggregaties hebben geen eigen wil of doel, kunnen alleen tot actie overgaan wanneer de individuen het met elkaar eens zijn.

Wat is de varkenscyclus en als gevolg waarvan wordt dit gecreëerd?
Bij welke theorie van Boudon hoort deze cyclus?

Een cyclische beweging van vraag en aanbod, als gevolg van rationele keuzes van individuen. een microfundament van een verschijnsel op macroniveau.

methodologisch individualisme en doelgericht handelen.

Wat is het verschil tussen freeriden en zwartrijden?

Bij freeriden voer je zelf niks uit en lift je mee met de rest, dit is het tegenovergestelde van collectief handelen. Bij zwartrijden moet je inspanning opwegen tegen de uitkomst, bijvoorbeeld dat je wel vlees eet en tegen de bio-industrie bent.

Welke theorie heeft te maken met het free riden en het zwartrijden en van wie is deze theorie?

De theorie van Olson over de logica van collectief handelen.
Een individueel lid van een groep kan in een dilemma komen te zitten, wel me gaan met de groep of niet mee gaan met de groep. Deze theorie laat zien dat zwartrijden een rationele keuze kan zijn. Bijvoorbeeld de kerk: wel de baten (steun en troost) maar niet de kosten.

Waarover gaat de collectieve participatie en van wie is deze theorie/opvatting?

Merton: Hoe strenger de kerken, hoe hechter het lidmaatschap --> groei van strenge kerken.

Wat is een andere benaming voor de Spanningstheorie en van wie is deze theorie?

De relatieve deprivatie theorie van merton

Wat houdt de relatieve deprivatie theorie in?

De strijd tussen twee normen: succes en aanzien versus de wet overtreden. Het gaat hier om het bereiken van de American dream.
Anomie: iemand die onderaan de ladder staat zal niet het ideale leven leiden.

Merton spreekt in de relatieve deprivatie theorie over discrepantie, wat is de definitie van dit begrip?

Het verschil tussen jou middelen en de middelen van een ander terwijl je allebei het zelfde doel hebt (the American dream). Je voelt je tekort gedaan tegenover anderen.

Bij welke theorie hoort de volgende uitspraak en wie hoort bij deze theorie?
'De gelegenheid maakt de dief'

Merton, de gelegenheidstheorie.

Wat beweert de gelegenheidstheorie? (zo compleet mogelijk)

Dat een individu eerder geneigd is om te stelen als de omstandigheden gunstig zijn. bijvoorbeeld als er enorm veel fietsen zijn in groningen of als er ergens geen bewaking is. Een kenmerk van deze theorie is dat ook slachtofferkenmerken een grote rol spelen, sommige mensen zijn eerder slachtoffer dan anderen (jongeren).

Wat wordt er bedoeld met het principal-agent-cliënt model?

Dat de principal weinig zicht heeft op wat de hulpverlener met de cliënt doet. Er is weinig controle

Geef de vier stappen weer van het macro-micro-macro model van boudon en coleman.

Macro verschijnsel doet zich voor, maatschappelijk probleem (macro)
kijken naar oorzaak, individuele handelingen die het veroorzaken (micro)
kijken naar de oorzaak, macro oorzaken van micro handelingen (macro)
Nagaan hoe microsituaties leiden tot macro uitkomsten (micro-macro)

Wat houdt de bindingstheorie van Hirschi in?

Sociale bindingen / relaties
commitment = investeringen in maatschappelijk succes
attachment = gerechtigheid van mensen
involvement = gebondenheid

Meer binding is meer deviatie! verklaring voor hoog recidive cijfer, hoe langer de straffen hoe meet inbreuk op relaties, commitment, attachment en involvement

Wat wordt er gezegd in de labelings / etiketteringstheorie? en wat betekend stigmatisering?

Dat hulpverlening meer nut heeft dan straf.
Sociale afkeuring is niet het gevolg, maar juist de oorzaak van afwijkend gedrag.
stigmatisering: Mensen gaan voldoen aan het beeld dat van hen geschetst wordt.

Welke twee vormen van rechtvaardigheid zijn er en welke vorm hoort bij wie?

Nozick = nachtwakersstaat (N+N)
Rawls = verzorgingsstaat

Welke sferen zijn er? van wie zijn de sferen? noem per sfeer 2 voorbeelden.

Zie afbeelding van janiskitosti

Noem drie negatieve effecten van een verzorgingsstaat

uitkering maakt mensen lui
zwanger worden voor een uitkering
Loosing ground, charles murray: onder negers boven blanken

Stel er is veel ongelijkheid in een samenleving, waar zorgt dit dan voor?

Voor weinig sociaal vertrouwen in de medemens en een minder goede organisatie.

Op dit moment geeft de staat de zorg terug aan de samenleving, wat voor samenleving wordt er gevormd?

een participatiesamenleving

Hoe is de verzorgingsstaat ontwikkeld in de afgelopen jaren? en welke staat heeft welke eigenschappen?

coörperatistische staat: selectieve toekenning van rechten, ontstaan vanuit samenwerking tussen de kerk en de staat. gericht op bescherming van de familie en afzonderlijke voorzieningen voor bepaalde beroepsgroepen.
universalistisch stelsel van de sociale zekerheid, Gelijke rechten voor iedereen, onafhankelijkheid van de individu/familie. solidariteit met het hele volk.
liberale stelsel, minimalistische benadering dus minimale voorzieningen op laag niveau.

Welke verbanden zijn er te leggen in een verzorgingsstaat en wat is het mattheüs effect?

er is een duidelijk verband tussen uitgaven en ongelijkheid. Hoe meer uitgaven hoe minder ongelijkheid.

Mattheüs effect: goed blijft goed / beter. Zwak blijft zwak / zwakker

Wat is statistische discriminatie?

Een gemiddeld groepskenmerk laten gelden voor de individuele sollicitant. allachtonen kunnen niet goed nederlands schrijven en vrouwen blijven thuis bij ziekte van kind.

Wat zijn de perverse effecten van statistische discriminatie?

opvoeding komt onder druk te staan
scheidingen zijn nadelig voor kinderen
kinderwens neemt af / wordt een risico
toename van onderwijsparticipatie
medische zorg

Welke zaken worden in de samenleving als waardevol beschouwd en zijn vaak oneerlijk verdeeld zodat en ongelijkheid ontstaat?

inkomen (middelen van bestaan)
sociaal prestige (aanzien / privileges = verdeling van schaarde goederen = waardevol)
macht (vermogen om (delen van) het sociale leven te beïnvloeden)

Hoe kan polarisatie ontstaan volgens Wade?

liberalisering en globalisering
toename wereldhandel
mobilisering van kapitaal

Hoe kan polarisatie ontstaan volgens Firebaugh en Goesling?

andere berekening van sociale ongelijkheid (bevolkingsomvang er bij)
ongelijkheid binnen landen neemt toe en in de wereld neemt het af = paradoxale ontwikkeling

Wat zijn kenmerken van het kapitalisme?

1.Producenten zijn gescheiden van productiemiddelen, dat wil zeggen, ze hebben de middelen niet meer zelf in eigendom.
2.Er is privé eigendom van productiemiddelen en kapitaal, en de productiemiddelen zijn verhandelbaar op markten.
3.Arbeid is een verhandelbaar goed geworden, en dat tegen betaling van loon aangeboden wordt op de arbeidsmarkten.
4.Het samenbrengen van productiemiddelen en arbeidskracht in een fabriek maakt arbeidsverdeling en een hogere productie mogelijk.
5.Bezitters van kapitaal en productiemiddelen, hebben het recht zich op de productie toe te eigenen.
6.Het kapitalisme is gericht op het behalen van winst.

Wanneer is criminaliteit een maatschappelijk probleem?

als overtreden van normen in de strafwet is opgenomen

Welke drie theorieën zijn er over het blijven bestaan van armoede?

ontwikkelings/moderniseringstheorie (1950-1970)
Dependencia theorie (1970-1980)
liberaliserings- / globaliseringstheorie (1980>)

Wat weet je over de ontwikkelings / moderniserings theorie?

Een theorie over het blijven bestaan van de armoede in 1950 tot 1970.

onderontwikkeling door sociale en economische stilstand
machnisme van circulaire verzaking: vicieuze cirkel van armoede
stagnatie doorbreken door overheidsingrijpen: Big push
Big push: Opwaartse beweging --> geld voor ontwikkelingssamenwerking
lokale factoren blijven uit beeld

macro verklaring!!

Wat weet je over de dependencia theorie?

Een theorie over het blijven bestaan van armoede in 1970-1980.
De theorie van de afhankelijkheid (depent on…)
-Nieuwe visie
-Stagnatie komt door internationale verhoudingen en de nog steeds Bestaande invloed van Westerse mogendheden (macht) in de derde wereld.
-Het verdrijven van buitenlands kapitaal zou ruimte scheppen voor eigen initiatieven.
-Centraal à schuldvraag, wie is verantwoordelijk voor armoede in/en 3e wereldlanden.
macro verklaring!!

Wat weet je over de liberaliserings- globaliseringstheorie

Een theorie over het blijven bestaan van de armoede vanaf 1980
-Ideologie van liberalisering / privatisering en machtswerking.
-Terugtrekken v.d. overheid.
-Globalisering: grenzen openen voor import van buitenaf.
-Deregulering van markten.
macro verklaring!!

Wat zijn de gevolgen van globalisering?

verval van industrie
daling van lonen
ondermijning van lokale gemeenschappen
ontwrichting van de samenleving

Wat beweert de theorie van Inglehart?

Industrialisatie leidt tot urbanisatie (platteland à stad) en educatie à mobilisering van groepen à emanciperen van arbeiders ( dus nivellering) à het toenemen van sociale ongelijkheid is slecht voor de economische groei in een land.

Waarop licht de focus van Fukuyama?

op brede maatschappelijke trends en processen. Individuele mensen als onderdeel van macro structuren

Welke twee manieren van handelen zijn er volgens het rationaliteitsprincipe?

doelgericht handelen
waarde betrokken handelen

Waar heeft Max weber een sterke mening over?

bureaucratie is een ijzeren kooi. (volgens Max Weber) Het is een kille, harteloze, onpersoonlijke, zakelijke gevangenis. Overdadige rationalisering vervreemdt mensen van hun menselijkheid.

Wat is bureaucratie? (5 punten)

1.doel van organisatie bereiken;
2.gedrag van ambtenaren streng controleren;
3.stelsel van regels en voorschriften;
4.ambtenaren die strikt werken volgens regels en voorschriften;
5.ambtenaren die zich niet inzetten voor behalen van doel van de organisatie.

Welke maatschappelijke klassen zijn dit en hoe heten deze klassen bij elkaar?

Sociale stratificatie
1.De bovenlaag
a.Veel kapitaal en macht
2.Ondernemersklasse
a.Zelfstandig ondernemers van kleine en middelgrote bedrijven.
3.Professionele middenklasse
a.Langere hogere opleiding en in loondienst.
4.Arbeidersklasse
a.Handwerk, weinig autonomie, 50% van de bevolking.
5.Onderklasse
a. onzekere arbeidspositie, veelal ongeschoold, secundair arbeidssegment.

Welke 4 verschillende maatschappelijke sferen kennen we

de staatssfeer, publieke sfeerd, marktsfeer en privé-sfeer

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

Maatschappelijke problemen | 9789047301257 | Willem Wolters, et al

Bekijk samenvatting

Een unieke studie- en oefentool
Nooit meer iets twee keer studeren
Haal de cijfers waar je op hoopt
100% zeker alles onthouden

Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.