Middeleeuwen - begrippenlijst

9 belangrijke vragen over Middeleeuwen - begrippenlijst

Wat is de Verdeeldheid binnen de Christelijke Kerk?


  • Afwijkende strekking binnen de Roomse kerk wegens theologische disputen over drievuldigheid in 4e eeuw
  • Katholicisme in geromaniseerde gebieden en Frankische Rijk (inclusief deze gebieden)
  • Arianisme in andere Germaanse koninkrijken: erediensten in Gotisch
  • Verdwijnt pas volledig in 7e eeuw

Hoe groeit de Ooster-Orthodoxe Kerk?

  • 330: Oost-Romeinse Rijk met Constantinopel als hoofdstad
  • Patriarch van Constantinopel
  • claimt leiding van Christendom
  • Conflict met patriarch van Rome
  • Groeien verder uiteen door culturele verschillen
  • Oosters Schisma, 1054: definitieve scheiding tussen Roomse en Oosterse Kerk

Wat is de reactie van de keizer op de Kloosterhervormingen?

  • In theorie wereldlijk gezag over Rome
  • Hendrik III ()de Vrome): sterke banden met kloosterhervormers
  • Stelt orde op zaken onder Romeinse adel midden 11e eeuw
  • Stelt Duitse bisschoppen aan tot paus
  • Onbedoeld gevolg: pausdom wordt onafhankelijker
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is de confrontatie van de Investituurstrijd?

  • Verbod lekeninvestituur haalt Rijkskerkenstelsel (basis macht Duitse Keizer) onderuit
  • Niet gerespecteerd door Keizer Hendrik IV
  • Keizer zet Gregorius VII af
  • Gregorius VII excommuniceert Hendrik IV
  • Bemiddelingspoging in Canossa (1177) maar strijd duurt voort: paus benoemt andere Duitse vorsten, keizer stelt tegenpaus aan

Wat diende als bevestiging van Pauselijke Autoriteit?

De kruistochten:
  • Oproep tot mobilisatie door paus beantwoord door wereldlijke vorsten
    • Derde Kruistocht (1189-1192): Engelse koning, Duitse keizer en Franse koning, tal van hoge edelen uit alle delen van West-Europa
  • Nog meerder oproepen na 13e eeuw
    • Reconquista
    • Kruistochten tegen Ottomaanse Rijk, 14e en 15e eeuw: actieve rol van Bourgondische hertogen

Wat was de eerste reactie van de Europese Vorsten?

  • Eind 13e eeuw: Franse koning Filips IV wil belastingen heffen op Franse geestelijkheid om oorlog met Engeland te bekostigen
  • Conflict met Paus Bonifatius VIII
  • Paus vaardigt bul uit waarin hij suprematie van pausdom boven wereldlijke vorsten beklemtoont: 'elk menselijk wezen moet zich onderwerpen aan de paus'
  • Escalatie, Filips IV geeft opdracht om paus gevangen te nemen in Anagni (1303), sterft kort nadien

Wat is het Babylonische Gevangenschap van de Pausen en Westers Schisma?

  • 1305: onenigheid bij pausverkiezing, Filips IV drukt verkiezing van Fransgezinde Clemens V door
  • Nieuwe paus reist niet terug naar Rome omwille van onveiligheid maar vestigt zich bij grens Franse koninkrijk
  • Volgende pausen vestigen zich in Avignon, dat wordt uitgebouwd tot pauselijke residentiestad
  • 1376: terugkeer van paus naar Rome maar onenigheid bij volgende verkiezing
  • Verkozen paus blijft in Rome, tegenpaus keert terug naar Avignon
    • Europa verscheurd: elke paus gesteund door deel van wereldlijke vorsten
  • Poging tot herstel van eenheid resulteert in verkiezing derde paus (1409)
  • 1415: terugkeer naar één paus in Rome op concilie van Konstanz
  • Enorm prestigeverlies voor pausdom

Wat is de roep om Hervorming van de Kerk?


  • John Wycliff(e): professor theologie aan Universiteit van Oxford (1330-1384)
  • Beschouwt bijbel als enige bron van waarheid, gelovigen moeten zo direct mogelijk toegang hebben tot Heilige Schrift
  • Zorgt voor Engelse bijbelvertaling
  • Verwerpt bemiddeling door priesters
  • Kerk moet zich niet bezighouden met wereldse zaken, moet materiële bezittingen teruggeven aan schenkers
  • Veroordeeld door kerk maar ontsnapt dankzij invloedrijke beschermers
  • Lollards: volgelingen van Wycliff, blijven actief doorheen vijftiende eeuw ondanks bloedige vervolging

Wat is de roep om Hervorming van Hussieten?


  • Geloof van Hus bouwt verder op werk van Wycliff: verwerping van rol van kerk als instituut
  • Hussieten: volgelingen van Hus zetten werk verder en stichten nationale kerk die actief blijft voor rest van Middeleeuwen
  • Zowel Lollards als Hussieten heel ontvankelijk voor Reformatie in 16e eeuw, kerkhervormers bouwen verder op hun inzichten: belang van onderscheid Middeleeuwen/Vroegmoderne Periode?

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo