Stijlvernieuwing als overlevingsstrategie - Maatschappelijke bevlogenheid en handwerk

11 belangrijke vragen over Stijlvernieuwing als overlevingsstrategie - Maatschappelijke bevlogenheid en handwerk

Welke architect kreeg de opdracht voor het Rijksmuseum van Amsterdam (1876-1885) en het Centraal Station te Amsterdam (1881-1889)

P.J.H. Cuypers (1827-1921)

Berlage: dankzij een kortstondig wethouderschap van de radicaal-liberaal Treub werd zijn ontwerp voor het nieuwe beursgebouw naar voren geschoven en uitgevoerd. De stad leek daarmee voor een nieuwe architectuur te hebben gekozen.
Waardoor kreeg Berlage hierna geen opdrachten meer van Amsterdam?

Met de wisseling van de wacht in de gemeenteraad verdween Berlage even plotseling als hij was gekomen weer uit het zicht.
Zijn poging om de opbloeiende sociaal-democratie architectonisch te verbeelden door elementen uit de Italiaanse stadsstaatjes te gebruiken werd zonder pardon vervangen door weer een ander ideaalbeeld, dat van de Hollandse renaissance van Hendrick de Keyser, als vanzelfsprekende verbeelding van de nieuwe bloei van Amsterdam.
de ideologische retoriek van de "progressieve" architecten, gaf hen argumenten om de stijl en stiel te verkopen, maar leverde tegelijk stof voor discussie en weerstand.

Welke twee belangrijke architecten uit de 19de eeuw hebben een belangrijk gebouw ontworpen in de gemeente Amsterdam, maar kwamen daarna niet meer aan de bak door verandering van de politieke omgeving?

P.J.H. Pierre Cuypers (1827-1921) met het Rijksmuseum en H.P.Hendrik Berlage (1856-1934) met de Beurs van Berlage
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Wat is het verhaal van Berlage (1856-1934)?

Berlage had ook iets aan de hand met de gemeente Amsterdam.
Hij had de opdracht voor het nieuwe beursgebouw gekregen, dankzij Willem Treub, die wethouder van publieke werken was.
Door de wisseling van de gemeente raad, kreeg Berlage geen nieuwe opdrachten meer. Hij wilde het stadsbeeld sociaal democratisch verbeelden met elementen uit de Italiaanse stadstaten van de middeleeuwen.
Het nieuwe bestuur wilde de Hollandse renaissance van Hendrick de Keijser(1565-1621). verbeeld zien in het stadsbeeld. Om de nieuwe bloei van Amsterdam te benadrukken.

De progressieve architecten hadden steeds te maken met discussie en tegenstand.

Welke twee belangrijke Amsterdamse gebouwen heeft Pierre Cuypers ontworpen?

Rijksmuseum
Centraal Station in Amsterdam.

Pierre Cuypers: kreeg de opdracht voor het Rijksmuseum in Amsterdam, mede doordat hij op het goede moment, in de juiste politieke en bestuurlijke constellatie, met het juiste ontwerp kwam. Toen kreeg hij ook nog de opdracht voor het Centraal Station, waarmee hij twee van de grootste monumentale publieke opdrachten in zijn portefeuille had.
Waardoor kreeg Cypers hierna geen opdrachten meer van de overheid?

  1. De publieke opinie vroeg zich af of het neo-gotiek van Cuypers wel de juiste uitdrukking was voor het Nederlandse volk, zijn cultuur en zijn geschiedenis. Men zag ze als te katholiek.
  2. De vakgemeenschap viel over wat werd gezien als staatsbevoordeling van een stijl, en daarmee overheidsbemoeienis met de artistieke vrijheid van de architect.

Welke twee discussies barstten los toen Cuypers de opdracht kreeg voor het CS

Publieke opinie => twijfels over neogotiek van Cuypers. Is dat wel de juiste uitdrukking karakter Nederlandse volk, geschiedenis en cultuur?
Vakgemeenschap => staatsbevoordeling van stijl. Overheidsbemoeienis met vrijheid architect.

Wat waren de risico's van een geëngageerde stijlkeuze van Cuypers zowel binnen als buiten de vakgemeenschap?

  • Er ontstonden discussies.
  • Zijn neogotiek bleef nog tijdje invloedrijk op overheidsbouwen
  • Maar later kreeg hij geen opdrachten meer. Zijn middeleeuwse motieven werden gezien als katholiek - daterend voor reformatie.

Wat overkwam Berlage? (Overeenkomstig Cuypers)

  • Hij stond voor een speciale stijl
  • Ontwerpt nieuwe beursgebouw waarmee stad voor een nieuwe architectuur lijkt te hebben gekozen.
  • Verdwijnt weer met wisseling in gemeenteraad. ==> vervanging ander ideaalbeeld ==> Hollandse renaissance Hendrick de Keyser (1565 - 1621)

Amsterdam schoof Berlage (na ontwerp Beurs) weer ter zijde tijdens de wisseling van de nieuwe gemeenteraad. Wie kwam daarvoor in de plaats?

Hendrick de Keyser - Hollandse Renaissance.

Vooruitstrevende architecten die zich uitspraken voor een bepaalde stijl, liepen door deze ontwikkelingen meer risico dan vroeger. Wisselingen van de wacht konden hun ster/stijl even snel doen stijgen als dalen.

Cuypers kreeg de opdracht voor het rijksmuseum in Amsterdam mede omdat hij op het juiste moment in de juiste politiek-bestuurlijke constellatie met het juiste ontwerp kwam
Tijdens de bouw van het museum kreeg hij ook nog de opdracht voor het CS te Amsterdam, twee van de grootste monumentale publieke opdrachten van zijn tijd in portefeuille had
=> daarop barstte echter onmiddellijk een felle discussie los

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo