Klassieke vormen en maatverhoudingen in de architectuur - Ruimtelijke verscheidenheid en decoratieve expressie

22 belangrijke vragen over Klassieke vormen en maatverhoudingen in de architectuur - Ruimtelijke verscheidenheid en decoratieve expressie

Line-heightWat zijn de karakteristiken van de Franse barok?

Franse barok: vlak, recht, streng.

Wat zijn de karakteristiken van de Italiaanse barok?
noem er 4

Italiaanse barok: dynamisch, plastisch, golvend, uitnodigend.

Wat verandert er tijdens de barok?

Centralisatie van de hoofdruimte, zijbeuken verliezen zelfstandigheid.
De centraalbouw doet weer zijn intrede.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Noem de verschillende kenmerken kenmerken van de barok. 8stuks

  • streven naar een uniforme ruimte
  • decoraties ter ondersteuning van die uniformiteit
  • in kerken: nadruk op de hoofdruimte
  • complexe ruimtelijke composities op basis van eenvoudige geometri- sche grondvormen
  • uitgangspunt voor de compositie van de façade. (Onder risaliet verstaat men een gedeelte van een gevel van een gebouw dat over de hele hoogte licht naar voren uitspringt).
  • rondingen in plaats van rechte vlakken
  • aandacht voor theatrale lichtval.
  • De strikte voorschriften en gelimiteerde toepassing van de klassieke vormen en verhoudingen werden steeds meer losgelaten

Wat zijn kenmerken van de rococo?

2e kwart 18e eeuw.

Laatste fase van de barok.
specifieke uitwerking grondplan, ruimtelijkheid, lichttoetreding, decoratie en kleurgebruik.
Spiritueel en extravagant.
Naam afgeleid van schelpvorm.
Vooral voor het interieur. exterieur werd gedomineerd door het classicisme.
Hierdoor werk voor gespecialiseerde ambachtslieden, bv schrijnwerkers, edelsmeden. De architect was voor het exterieur.

Wat zijn de termen die de veranderingen in het classicisme samen vatten?

renaissance, maniërisme, barok en rococo.

Het streven naar een uniforme ruimte door een harmonieuze verstrengeling van verschillende elementen tot een organisch geheel werd een hoofdkenmerk in een volgende ontwikkelingsfase van de architectuur

daarbij werden gecompliceerde, in elkaar grijpende driedimensionale structuren toegepast, die door middel van veelal uitgebreide decoraties tot een eenheid werden gecomponeerd

= deze architectuurstijl verspreidde zich gedurende de 17e en de eerste helft van de 18e over Europa en wordt nu aangeduid met de term barok

De meest inventieve ruimtelijke scheppingen van de barok zijn het werk van Borromini, Fontane in Rome-> bewondering en afkeuring

aanvankelijk vonden Borrominis ruimtelijke experimenten en alternatieve plattegronden vooral weerklank bij kleinere religieuze groeperingen.
In hun kleinere kerken kon hij die eenvoudig varieren en bereikte hij steeds een ruimtelijke eenheid dankzij verhoudingen en vormen in plattegronden, wanden en gewelven die vrijwel altijd zijn gebaseerd op geomterische vormen.
Zijbeuken en transepten hebben hun zelfstandigheid verloren en zijn gereduceeerd om de hoofdruimte te laten domineren, die daartoe is samengesteld uit in elkaar doordringende volumes

Waar en wanneer manifesteerde zich het onderscheid tussen de Italiaanse en Franse barokvormen zich het meest duidelijk?

Parijs, tweede helft 17e eeuw.

Vrijwel gelijktijdig vond deze interpenetratie van ruimten ingang in de franse bouwkunst. Voor de kapel van Visitation van het klooster van de visitandines in Parijs ontwierp Mansart een centrale koepelzaal,, die ter hoogte van de gewelven de ovale kapellen binnendringt

ook hier ging het om de totstandkoming van een geloofsruimte voor een klein religieus gezelschap. Weldra volgden ook voorbeelden op grotere schaal, waarbij de centraalbouw wederom tot inspiratiebron werd gekozen. Door de aaneenschakeling van vormen volgens een centralistische opzet ontstond een complex van verweven ruimten waaraan een grotere dynamiek ten grondslag ligt.

-> zo werd in Parijs de dome des invalides in het velengde van de gewone of soldatenkerk gebouwd, ter meerdere eer en roem van de franse strijdkrachten. Het ontwerp van de kerk van Mansart is een monumentale verwerking van italiaanse en franse voorbeelden

De verwerking zoals die van Mansart zou in en buiten Frankrijk veel worden nagevolgd. Uit de plattegrond volgt dat er sprake is van een geintegreerde opzet van een centraalbouw en een interieur met een accent in de lengterichting. Deze tegenstrijdige concepten zijn gevat binnen de vierkante contour van de plattegrond en culmineren in de vieringkoepel.

het schip, dat smaller is dan de viering, en de achter de viering gelegen koorpartij geven op een vanzelfsprekende manier een lengteaccent aan de kerk zonder dat de twee vormconcepten met elkaar botsen. De hoeken van het vierkant van de plattegrond worden door kleinere cirkelvormige kapellen in beslag genomen, die met de kruisarmen verbonden zijn, maar tevens direct vanuit de hoofdruimte, via doorgangen in de vier pijlers toegankelijk zijn.
Het is een vereenvoudiging van het complexe schema uit Michelangelo's plattegrond voor de Sint Pieter, een intensivering waarbij alle vormen in plattegrond en opstand met elkaar tot een eenheid zijn gebracht

Waar waren de Diseni van Guarino Guarini bijzonder invloedrijk?
(tekeningen/ontwerpen burgerlijke en kerkelijke bouwkunst)

Duitse landen.

Guarini was werkzaam in Noord-Italie en legde zich in navolging van Bernini en Borromini toe op modificaties van de centraalbouw. Hij zocht die voornamelijk in de ovale plattegrond en vloeiend gebogen lijnen, die losse elementen van de architectuurcompositie tot 1 geheel maakten.

Guarini liet zijn werk in prent uitgeven, waaraan later op basis van zijn aantekeningen door anderen een geleidene tekst is toegevoegd.
De Disegni van Guarini waren bijzonder invloedrijk in de Duitse landen.
De plattegrond van zijn kerk zonder naam, gebaseerd op het conventionele kruisbasiliekmodel, werd daar nagevolgd in de ontwerpen van de duitse en oostenrijkse barok, waarvan de ruimten op eenzelfde manier in elkaar grijpen. Het waren architecten Fischer en Neumann, de avontuurlijke meesters van centraal Europa, die het ruimtelijke experiment van de italiaanse architecten voortzetten in een combinatie van buitenlandse voorbeelden en inheemse tradities

Wat waren de verdiensten van de architecten Johann Bernhard Fischer von Erlach en Balthasar Neumann?

Zij zetten het ruimtelijke experiment van Italiaanse architecten voort in combinaties buitenlandse voorbeelden en inheemse tradities.

Aan de basis van veel nieuwe kerkinterieurvormen lag, zoals in vrijwel alle gevallen waar ruimtelijke vormexperimenten plaatsvonden, een grote beheersing van de mathematiek Met rekenkundige reeksen en ingewikkelde breuken was men door de toepassing van de klassieke orden al lang vertrouwd, maar voor het ontwerpen van nieuwe ruimtevormen was meetkunde de cruciale hulpwetenschap

door meetkunde had men in de vestingbouw, met de ontwikkeling en uitbreiding van steden sinds de 16e, grote vorderingen gemaakt, en ook de praktijk van de landschapsarchitectuur werd tot in de 18e gedomineerd door composities van zichtlijnen en geometrische vormen.
Voor het maken van nieuwe driedimensionale composities werd in toenemende mate een beroep gedaan op de kennis van de complete mathematica. In Frankrijk ontwikkelde de kennis van de steensnede, de berekening en van elk afzonderlijk gehouwen steenblok in de constructie van gewelven, zich zelfs tot een aparte wetenschap, de stereotomie

Architectuurgeschiedenis, beschouwd als een samenraapsel van doorgegeven en hen hergebruikte ideeen, vormen en verhoudingen, dat de inspiratie voor nieuwe architectuur en voor architectuurtheorie vormde, kon ook in het bouwwerk zelf op de voorgrond treden.

de oostenrijkse hofarchitect Fischer publiceerde zijn 'entwurff einer historischen architectur' waarin hij een historisch overzicht van de bouwkunst afbeeldde met uiteenlopende bouwwerken uit de oudheid en van vreemde volkeren samengesteld uit geschiedenisboeken, gedenkpenningen, ruines en bijeengebrachte waarheidsgetrouwe tekeningen
Hij droeg het boek op aan de keizer, die met de romeinse keizers werd vergeleken.

Uit de platen en tekst kan men aflezen hoe architectuur zich door de eeuwen heen heeft ontwikkeld, in opdracht van grote heersers en dankzij elkaar voorbijstrevende architecen

De tempel van Salomo in Jeruzalem en de bouwkunst van het Romeinse keizerrijk vormen de hoofdpunten in een doorgaande lijn, die Fischer in het Habsburgse rijk van zijn opdrachtgever zag voortgezet.

Wanneer was rococo populair?

Tweede kwart achttiende eeuw, Parijs
Vooral in interieurs

Waar domineerden (een soberdere vorm van) het Frans classicisme en de rococo?

Frans classicisme => architectuur, exterieur kerken, adellijke woonhuizen
Rococo  => interieur

De stijlbenaming 'rococo' is vermoedelijk afgeleid van rocaille, een asymmetrische schelpvorm en verraadt een franse oorsprong. de  zogenoemde style rocaille, beleefde zijn grootste populariteit in het tweede kwart van de 18e in wat toen gold als la capital des arts; Parijs

terwijl men voor de architectuur van het exterieur van kerken en de vele voorname hotels, adellijke woonhuizen in de stad, vasthield aan een sobere vorm van frans classiciisme, domineerde  de modieuze rococo het interieur. Le contraste, ofwel asymmetrie, dat volgens streng classicistische opvattingen een ongehoorde aberratie was, deed meestal subtiel zijn intrede in de versiering van interieur elementen, eerder om de regelmatige indeling te benadrukken dan die met een overvloed aan ornament te overwoekeren.

Hoe kon een verschil tussen de Italiaanse en Franse barokvormen ontstaan?

  • Bernini's plannen voor uitbreiding Louvre werden afgekeurd door Lodewijk XIV. Het project werd aan Perrault gegund.
  • Uitschrijving wedstrijd om tot een Franse orde te komen>
  • Franse bezinning op eigen nationale architectuur  

Welke invloeden zijn terug te vinden in de facade van de eclectische Weense Karlskirche van Fischer von Erlach?

  • Italiaanse barok (Bernini)
  • Frans classicisme (Mansart)

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo