Vorm, identiteit en stijl in de architectuur en beeldende kunst van de 19e eeuw - De 19de eeuw: herkenbaarheid, identiteit en een veelheid van stijlen - Nationale architectuur: von Klenze en Schinkel

27 belangrijke vragen over Vorm, identiteit en stijl in de architectuur en beeldende kunst van de 19e eeuw - De 19de eeuw: herkenbaarheid, identiteit en een veelheid van stijlen - Nationale architectuur: von Klenze en Schinkel

Door welke 2 architecten werd de architectuur in Duitse landen tijdens het begin van de 19e eeuw beheerst?

* Von Klenze => beiers mecenaat
* Schinkel => pruisisch mecenaat

Leo von Klenze (1784-1864)
Karl F Schinkel (1781-1841)

Von Klenze werkte onder de Beierse kroonprins.
Schinkel werkte voor Pruisische kroonprins.
Daarom werkten ze veel aan openbare gebouwen.

Minder systematisch en rigoureus dan de franse collega's. kwam ook door praktische uitvoerbaarheid.
Ze maakten bouwkunst, waarin historische voorbeelden verwerkt zijn.
In eerste instantie, het oude Griekenland en de Hellenistische wereld.
bv tempelfronten, Portico's.
De Duitsers spiegelden zich (hoogstaande cultuur) met hun samengaan van stadstaatjes met het eenwording van de Griekse stadstaten.
Zie Walhalla. (Overwinning op Napoleon door Ludwig I 1813)).
Verering van alle Germaanse helden.

Welke twee architecten beheersten de architectuur in de Duitse landen in de eerste decennia van de 19e eeuw?

  • Leon von Klenze (1784 - 1864)
  • Karl F. Schinkel (1781 - 1841) 
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

DUITSLAND nationale architectuur

De architectuur in de Duitse landen werd tijdens de 1e decennia vd 19e eeuw beheerst door Leo von Klenze en Karl F. Schinkel.

Zij vernieuwden t architectonisch repertoire en lieten een invloedrijk oeuvre na.

Waar richten de Franse architecten zich op toe in de eerste twee decennia van de 19de eeuw?

De Franse architecten richten zich voornamelijk  op de ontwikkeling van een nieuwe bouwkunst.

En men keek nauwelijks of hun ontwerpen een Frans karakter hadden.

Hoe verschillen het Franse en Duitse Neo-classicisme van elkaar in de 19de eeuw?


Het Frans neo-classiscisme is geld als rationeel, van wege de economische afweging tussen nut en decoratie.
Het Duitse neo-classiscisme is romantische omdat deze zich identieficeert met het de archeologische Griekse bouwkunst.

Wat waren andere bronnen waar von Klenze en Schinkel uit putten?

Doordat de Griekse kunst niet voldoende bouwkundige elementen bevatten, grepen ze ook terug op de Italiaanse renaissance en de Gotiek.
Renaissance: Italiaanse stadspaleizen zijn inspiratie bron.
Gotiek: kerken, vrijstaande elementen en kerken, waarbij het hoogte element is uitgewerkt.

Leo von Klenze + Karl F. Schinkel vs Franse tijdgenoten (2)

In Frankrijk legden architecten zich toe op de ontwikkeling ve nieuwe bouwkunst en bekommerden zich nwl om het Franse karakter ervan.


In Duitsland was de vormgeving ve eigen Duitse architectuur, waarin burgers én opdrachtgevers zich konden vinden, een centrale doelstelling.

Wat was de centrale doelstelling van de Duitse architecten?

De vormgeving van een eigen Duitse architectuur, waarin burgers en opdrachtgevers zich konden vinden.

Wat was voor Klenze en Schinkel het voornaamste identificatieobject bij de vormgeving van hun gebouwen?

In eerste instantie het oude Griekenland en de Hellenistische wereld.

Wat vormde de centrale doelstelling van Duitse architecten?

Vormgeving eigen Duitse architectuur waarin burgers en opdrachtgevers zich konden vinden.
(voorbeeld oude Griekenland en Hellenistische wereld)

Leo von Klenze + Karl F. Schinkel vs Franse tijdgenoten (3)

In Frankrijk speelde de Romeinse oudheid een grote rol (romanisten?)

In Duitsland vormden het oude Griekenland en de Hellenistische wereld het voornaamste identificatieobject. (graecisten?)

Noem enkele verschillen tussen de Duitse architecten Von Klenze en Schinkel met hun Franse collega's

  • Meer aandacht  praktische uitvoerbaarheid en representatieve karakter => Duitse architectuur minder systematisch en rigoureus.
  • Invoegen historische voorbeelden in eigentijdse ontwerpen
  • Vormgeving eigen Duitse architectuur van belang. Fransen bekommerden zich daarom minder.

Duitse vs Franse architectuur (4)


De Duitse en Franse architectuur uit deze periode worden beide neoclassicistisch genoemd vanwege

- de ontleningen aan de klassieke vormentaal en
- de breuk met de Vitruviaanse traditie vh classicisme.

Het Franse neoclassicisme geldt als rationeel, vanwege de economische afweging tussen nut en decoratie.

Het Duitse neoclassicisme geldt als romantisch, omdat zij zich met voorbijgaan aan de westerse en Romeinse bouwkunst retrospectief en archeologisch identificeert met de Griekse cultuur. (Griekse tempelfronten en portico's* golden als juiste formele vormgeving)

Hoe wordt de Franse en Duitse architectuur uit de 19de eeuw genoemd?

Neoclassicistisch.

Vanwege de ontleningen aan de klassieke vormentaal en de breuk met de Vitruviaanse traditie van het classisme.

Wat is het verschil tussen de von Klenze en Schinkel en hun Franse tijdgenoten?

Mede door het belang van de praktische uitvoerbaarheid en het representatieve karakter, is hun werk minder systematisch en rigoureus dan van hun Franse tijdgenoten.
Bovendien legde de franse architecten zich toe op de ontwikkeling van nieuwe bouwkunst en bemoeiden zich niet om het Franse karakter ervan. De Duitse architecten hadden wel een Duitse identiteit/cultuur voor ogen.

Duitse nationale architectuur (von Klenze + Schinkel)

De keuze voor de Griekse cultuur stoelde op de veronderstelde overeenkomsten tussen de eenwording vd Griekse stadstaten met hun gemeenschappelijke, hoogstaande cultuur en het streven naar unificatie vd vele Duitse staten en staatjes, die zich onderling verbonden wisten in een even hoogstaande cultuur.

vb: Walhalla bij Regensburg aan de oever vd Donau [13.11], von Klenze

Wat is het kenmerk van het Franse neoclassicisme uit de 19de eeuw?

Het Franse neoclassicisme geldt als rationeel, vanwege de afweging tussen het nut en decoratie.

Walhalla, Regensburg (1821 ontwerp. 1830-1842) - doelstelling

Het project was door Ludwig von Beieren geïnitieerd ter herinnering aan de overwinning aan Duitse troepen op Napoleon in slag bij Leipzig in 1813.

gebouw in Griekse stijl met tweeledig programma:

1. Uitdrukken dat de slag bij Leipzig zou leiden tot de
  Duitse eenheid, zoals de overwinning vd Grieken op
  de Perzen nr de eenwording vd Griekse staten

2. Kracht evoceren vd Duitse cultuur, in de vorm van
    een panmuseion waarin alle Germaanse helden en
   persoonlijkheden uit t verleden geëerd z worden.

Het ontwerp v Von Klenze is de reconstructie ve ideale Dorische tempel.

Het Griekse voorbeeld bleek niet voldoende elementen te bevatten voor de bouwkunstige vormgeving van de Duitse identiteit. Daarom deden Schinkel en Von Klenze een beroep op andere historische culturen als inspiratiebron.

Welke?

De Italiaanse renaissance en de gotiek.

De Italiaanse renaissance en de gotiek boden de mogelijkheid om hoge, gesloten bouwblokken in een geconcentreerde stedelijke omgeving te ontwerpen, naar analogie van de Italiaanse stadspaleizen.

Müncher Residenz Königsbau (1826-1835), Von Klenze is te beschouwen als een kopie van het 16e-eeuwse Palazzo Pitti in Florence, met een directe verwijzing naar de manier waarop de heersers in het stedelijke Florence zich manifesteerden.

Wat is het kenmerk van het Duitse neoclassicisme uit de 19de eeuw?

Het Duitse neoclassicisme geldt als romantisch, omdat zijn zich met het voorbijgaan aan de westerse en Romeinse bouwkunst identificeert met de Griekse cultuur.

Wat was de inspiratiebron voor het ontwerp van vrijstaande monumenten en kerken in de Duitse architectuur?

De gotische bouw- en beeldhouwkunst, waarbij het hoogte element kon worden uitgewerkt.

Het Louisendenkmal (1810), Schinkel

Bestaant uit een gotische pinakel met een totaal ander richtingsaccent dan het eveneens als herinneringsplaats bedoelde Walhalla van Klenze.

De architectuur in de duitsse landen werd tijdens de eeste decennia van de 19e beheerst door twee architecten die niet alleen het architectonische repertoire vernieuwden maar tevens een invloedrij oeuvre hebben nagelaten

Leo von Klenze 1784-1864
Schinkel 1781-1841

Hoe wordt het Duitse Neoclassicisme ook wel genoemd en waarom?

Romantisch
Met voorbij gaan aan de westerse en Romeinse bouwkunst retrospectief en archeologische identificatie met Griekse cultuur.

Mede door de aandacht voor de praktische uitvoerbaarheid en het representatieve karakter is hun werk minder systematisch en rigoureus dan dat van hun franse tijdgenoten

het belang van beide architecten voor de 19e architectuur ligt dan ook niet zozeer in theorie of ontwerpprincipes, maar in de ontwikkeling van een representatieve bouwkunst door de incorporatie van historische voorbeelden in de eigentijdse ontwerpen

Terwijl architecten in Frankrijk zich toelegden op de ontwikkeling van een nieuwe bouwkunst en zich daarbij nauwelijks bekommerden om het franse karakter ervan, was de vormgeving van een eigen duistse architectuur,waarin burgers en opdrachtgevers zich konden vinden, een centrale doelstelling van de duitse architecten

in eerste instantie vormden het oudegriekenland en de hellenistische wereld het voornaamste identificatieobject. Marmeren griekse tempelfronten en portico's golden als juiste formele omgeving voor zowel Pruisische als Beierse vorsten en burgers

Illustratief is het programma voor het walhalla bij Regensburg aan de oever van de Donau

1. uitdrukken dat de slag bij Leipzig zou leiden tot de duitse eenheid, zoals de overwinning van de grieken op de perzen de eenwording van de griekse staten had ingeleid, en
2.kracht evocren van de duitse cultuur, in de vorm van een panmuseion waarin alle germaanse helden en persoonlijkheden uit het verleden geeerd zouden worden
=> het uitverkoren en ook uitgevoerde ontwerp van Klenze is de reconstructie van een ideale dorische temepel

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo