Grafmonumenten - Opdrachtgevers

23 belangrijke vragen over Grafmonumenten - Opdrachtgevers

Wie zijn opdrachtgevers van een grafmonument?

* de overledende zelf via een wilsbeschikking
* nabestaande familieleden
* bewonderaars
* de staat

In de stad Florence tekende zich vanaf de 14de /15de eeuw een duidelijke classificatie van grafmonumenten af naar de sociale positie van de opdrachtgevers, een verschijnsel dat illustratief is voor de ontwikkeling in heel Europa.

Geef de verschillende soorten grafmonumenten. 

  • Zerken in verschillende uitvoeringen; van simpele platte stenen met inscriptie tot fraai ingelegde grafplaten en reliëfs. Simpele zerken werden in Florence besteld door een brede middenklasse bestaande uit winkeliers en ambachtslieden.

De grotere, luxueuzer en zeken dekken de gaven van burgers uit de bovenklasse, zoals kooplieden en bankiers.

  • Eenvoudige wandgraven; vaak een stenen grafkist tegen de muur.
  • Avelli; een tegen de wand geplaatste tombe onder een gotisch baldakijn.
  • Grootse monumentale wandgraven met tombes of sarcofagen en gisants onder baldakijnen.

Aan wie waren grafmonumenten voorbehouden?

aan de elite kon en mocht zich een grafmonument veroorloven
er waren wel ongeschreven regels over het soort monument dat passend werd geacht voor de maatschappelijke klasse en de plaats waar het mocht worden opgericht
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Hoe was de diversiteit en status  en privileges van de verschillende klassen te zien op de graven in Florence?

-Aanwezigheid van een grafbeeld.
-Is er een baldakijn aanwezig.
- De plaats in vloer of wand.

Dit werd elders in Europa ook toegepast. Hoe hoger het graf, hoe hoger de status van de overledene.

Voor wie waren de relief zerken voorbehouden?

Relief zerken waren het exclusieve domein van edelen, juristen, doktoren en hoge geestelijken. 

Waarom zijn tot de vijftiende eeuw vrouwen en kinderen ondervertegenwoordigd als 'gebruiker' van grafmonumenten? Het overgrote deel van de grafmonumenten was gemaakt voor mannen: vorsten, edelen en hoge geestelijken.

Er kwam door de brede stedelijke cultuur een nieuwe opdrachtegeversgroep bij: de burgerlijke elite. De opvattingen over gezin veranderden zodat echtgenoten en kinderen vaker een plaats kregen op de grafmonumenten

In de stad Florence tekende zich vanaf de 14de /15de eeuw een duidelijke classificatie van grafmonumenten af naar de sociale positie van de opdrachtgevers, een verschijnsel dat illustratief is voor de ontwikkeling in heel Europa.
Geef de 5 verschillende soorten grafmonumenten en hun sociale klasse

  1. Simpele zerken:  een brede middenklasse bestaande uit winkeliers en ambachtslieden.
  2. grotere, luxueuzer en duurdere zerken:  burgers uit de bovenklasse, zoals kooplieden    en bankiers.
  3. reliefzerken met portretbeeld: domein van 3 kalssen: edelen, juristen en doctoren, hogere geestelijken
  4. avelli ( tegen een wand geplaatste tombe onder een baldakijn): oude aristocratische famile.
  5. wandgraven met tombes of sarcofagen en gisants onder baldakijnen): hoge geerstelijken, heiligen en beati (betaald door de overheid)

Aan wie was een avelli voorbehouden?

Aan leden van de oudste aristocratische families van de stad.

Welke factoren geven betekenis aan de Florentijnse grafmonumenten?

De volgende factoren geven een sociale betekenis aan de Florentijnse grafmonumenten:

  • aanwezigheid van een grafbeeld 
  • getooid worden door een baldakijn 
  • locatie in de vloer of wand

Door een beperkt aantal combinaties van deze factoren, ontstond een diversiteit aan typen die de status en privileges van de verschillende klassen in Florence weerspiegelde. Ook elders in Europa, zij het minder strikt afgebakend, zijn zulke classificaties in grafmonumenten te vinden. Vaak speelde ook het decorum daarbij een rol, de hoogte en het vrijstaan van het grafmonument drukte de dignitas (waardigheid) van de overledene uit.

 

De motieven om een grafmonument te bestellen zijn echter méér dan alleen een uiting van klassenbewustzijn.

Noem enkel van deze motieven.

Voor de vorsten speelden dynastieke belangen een grote rol, zodat er in vorstelijk grafmonumenten meestal de nadruk ligt op heraldiek en voorgeslacht. Een extreme vorm betreft het grafmonument van keizer Maximiliaan I 1520-1550. Hier staat een schare aan levensgrote bronzen beelden van illustere familieleden rond zijn graf.

 

Voor krijgslieden onderstreepte heroïsche symboliek en biografische elementen hun heldenmoed. De overledene werd tot exemplum virtutis (voorbeeld van deugd). Soms kon het oprichten van een grafmonument zelfs minder succesvolle kanten van een persoon maskeren, zoals bij het praalgraf van Jacob van Wassenaer Obdam.

 

In de meest extreme vorm heeft dat dynastieke aspect gestalte gekregen in de hofkirchete innsbruck. Hier staat een schare aan levensgrote bronzen beelden van familieleden en illustere voorgangers vankeizer maximiliaan rond zijn grafmonument ui tde jaren 1520-1550

grafmonument Maximiliaan

Wie bestelden de grotere luxueuzere en duurdere zerken?

Burgers uit de bovenklasse: kooplieden en bankiers.

Het overgrote deel is gemaakt voor mannen; vorsten, edelen en hoge geestelijken. Vrouwen en kinderen zijn sterk in de minderheid, een beeld dat pas vanaf de 15e geleidelijk veranderde

door de opkomst van een brede stedelijke cultuur, met een eigen burgerlijke elite, kwam er toen een nieuwe opdrachtgeversgroep bij, die eenzelfde behoefte aanpubliek funerair vertoon voelde als de vorsten en de clerus. Bovendien veranderdenlangzaam opvattingen over het gezin, zodat vaker ook voor echtgenotes enkindereneen plaats op de graven werd gereserveerd

Welke groep mocht als enige een portret op een zerk laten aanbrengen?

  • Edelen, juristen
  • Doctoren
  • Hogere geestelijken  

In Florence tekende zich in de late 14e en 15e een duidelijke classificatie van grafmonumenten af naar de sociale positie van de opdrachtgevers. In algemene zin is dit verschijnsel illustratief voor de ontwikkeling in heel europa

specifieke graftypen blijken in florence het exclusieve voorrecht te zijn geweest van bepaalde sociale klassen.
Er waren uiteraard zerken in verschillende uitvoeringen (van mismpele valkke stenen met een inscriptie tot fraai ingelegde grafplaten en reliers), eenvoudige wandgraven (vaak een stenen grafkist tegen de muur), zgn avelli (graf, aanduiding voor een tegen de wand geplaatste tombe onder een goische baldakijn) en ten slotte grootse wandgraven met tombes of sacrofagen en gisants onder bladakijnen

De avelli waren nóg exclusiever dan de zerken met een portret. Voor wie waren zijn bestemd?

Leden van de oudste aristocratische families van de stad.

De keuze voor een soort zerk werd echter niet door professie of sociale klasse bepaald, maar door kapitaal

een sociaal onderscheid ligt wel ten grondslag aan een andere mogelijkheid, namelijk de keuze voor een portret op een zerk

Reliefzerken met een portretbeeld van de overledene waren in florence het exclusieve domein van drie klassen

edelen, juristen en doctoren, en hogere geestelijken

Waarin verschilt Florence met de rest van Europa wat betreft sociologische classificaties van grafmonumenten?

  • In Florence zijn de classificaties scherp afgebakend, in rest van Europa is dat minder het geval.
  • Hier speelde decorum een rol: hoogte en vrijstaan grafmonument drukte dignitas (waardigheid) overledene.
  • Grootste praalgraven voor vorsten, hoge adel en helden.  

Naast zo en sociaal gedetermineerd aspect vertegenwoordigen de rijkere grafmonumenten vaak elementen van individuele status, waaraan allerlei specifieke enpersoonlijke connotaties kunnen worden afgelezen.
De motieven om een grafmonument te bestellen zijn daarom complexer dan een simpele uiting van klassenbewustzijn.

voor vorsten speeldendynastieke belangeneen grote rol, zodater in vorstelijke grafmonmenten meestal nadruk ligt opheraldiek en voorgeslacht

Heroische symboliek en biografische elementen onderstreepten bij krijgslieden hun heldenmoed of hun militaire inzicht en riepen impliciet op tot navolging

veel monumenten ontleenden een deel van hun bestaan aan deze voorbeeldfunctie; de overledene werd tot exemplum virtutis (voorbeeld van deugd)

Wat speelde er naast de sociaal gedetermineerde aspecten een rol in het aanzien van de grafmonumenten?

- elementen van individuele status: de motieven zijn daarom complexer dan een simpele uiting v klassenbewustzijn.

- dynastieke belangen (heraldiek en voorgeslacht - in meest extreme vorm gestalte in grafmonument keizer maximiliaan: schare levensgrote bronzen beelden rond grafmonument)

Wat was de functie van deze heroïsche symboliek en biografische elementen?

- Het onderstrepen van heldenmoed of militaire inzicht (krijgslieden)


- Dit riep impliciet op tot navolging. Voorbeeldfunctie: de overledene werd tot
exemplum virtutis (voorbeeld van deugd)

- soms kan grafmonument minder succesvolle kanten maskeren, vb J v Wassenaer Obdam.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo