Het geschilderde portret in de vroegmoderne period - Olieverftechniek-van Vlaanderen naar Italie

27 belangrijke vragen over Het geschilderde portret in de vroegmoderne period - Olieverftechniek-van Vlaanderen naar Italie

Waardoor werd de minutieuze portretschilderkunst in de 15de eeuw in Vlaanderen mogelijk gemaakt?

Door de innovatie van de olieverftechniek.

Welke schilderstechnische innovatie is uitermate geschikt voor een gedetailleerde, natuurgetrouwe weergave?

Olieverf

Wat is het verschil tussen de temperatechniek en olieverf?

Het bindmiddel
Tempera - bindmiddel ei-geel is met water verdunbaar
Olieverf - lijm- of notenolie als bindmiddel. Droogt langzamer, fijnere nuances.
  • Hogere cijfers + sneller leren
  • Niets twee keer studeren
  • 100% zeker alles onthouden
Ontdek Study Smart

Was Jan van Eyck de uitvinder van de olieverftechniek?

Nee, maar hij is wel de eerste die er ten volle gebruikt van heeft gemaakt.

Waarom kon er met olieverf gedetailleerde geschilderd worden dan met tempera?


Oliever droogde langzamer op dan tempera en bied hierdoor meer mogelijkheden voor precieze detaillering en nuances in kleur en lichtintensiteit.


Welke middeleeuwse invloeden zie je langdurig terug in Italiaanse portretten? Noem er 3


1. Nauwelijks een suggestie van volume in het lichaam
2. Een achtergrond decoratie met bloemen en vlinders
3. Het profielaanzicht

Wat is het bindmiddel van olieverf?

lijn- of notenolie. Het droogt veel langzamer dan tempera.

Op welke manier proberen schilders de afsnijding van het lichaam te verhullen en de suggestie te wekken dat het lichaam buiten het portret doorgaat?


Middels een balustrade of borstwering.
Dit kan een tafel zijn maar bijv. Ook een rechthoekig balk

Waar maakte de Vlaamse portreten vooral veel indruk?

Vooral in Italië, het enige gebied dat zich in die tijd kon meten met Vlaanderen.

Waarin was de Vlaamse invloed in de Italiaanse portretkunst merkbaar?

  • Olieverf
  • Compositietype: van profiel (Italië) naar driekwartpose (Vlaanderen
  • Borstwerking (ten halve lijve )  

Waar is de invloed van de middeleeuwse traditie in het portretschilderen nog sterk?

In Italië, er werd nog geschilderd in tempera.

Er ontstaat een toenemende belangstelling uit Italië voor schilderkunst in Vlaanderen.

Wie was een van de eerst schilders in Italië die olieverf ging gebruiken?

Antonella da Messina. Hij nam ook het driekwart aanzicht over van de Vaamingen.

Wanneer was het balustrade motief populair in Italië?

In het eerste decennia van de 16de eeuw.

Tot wanneer werd in Noord-Europa het balustrade motief nog gebruikt?

Tot de 16de en 17de eeuw werd het nog regelmatig toegepast.

Wat is een portret ten halve lijve?

Het is een tussenvorm tussen driekwart aanzicht en het frontaal aanzicht. De onderkant is voorzien van een balustrade motief.

Welke van de volgende kwalificaties zijn van toepassing op de olieverftechniek?

 

verdunbaar met water – sterke licht-donkercontrasten – langzaam drogend – weinig details mogelijk – veel kleurnuances mogelijk - voor het eerst op grote schaal toegepast in de Zuidelijke Nederlanden – voor het eerst op grote schaal toegepast in de 16de eeuw

De volgende kwalificaties zijn van toepassing op de olieverftechniek:

sterke licht-donkercontrasten – langzaam drogend – veel kleurnuances mogelijk - voor het eerst op grote schaal toegepast in de Zuidelijke Nederlanden

Welk compositietype van Vlaamse oorsprong raakte in de 15de eeuw ook in Italië in gebruik?

 

a het profielaanzicht

b het frontale portret

c de driekwartpose

d het olieverfportret

Het juist antwoord is c: ‘de driekwartpose’.

Daarvóór was in Italië het profielaanzicht gebruikelijk .

Het frontale portret  komt in de 15de eeuw noch in Vlaanderen, noch in Italië veel voor.

 

Wat was voor de 15de eeuw het gebruikelijke compositietype voor de portretkunst in Italië?

Het profielaanzicht.

De minutieuze portretschilderkunst in de 15e in de zuidelijke nederlanden is ten dele op het conto te schrijvenvan een schildertechnische innovatie die bij uitstek geschikt was voor een gedetailleerde, natuurgetrouwe weergave

olieverftechniek

Terwijl in deze periode paneelschilders overal in europa de temperatechniek toepasten, gigen Jan van Eyck  en zijnVlaamse vakbroeders olieverf gebruik

tempera; schildertechniek met verven die zijn gebonden met eierdooier. Dergelijke verven drogen doorgaans snel en laten zich minder gemakkelijk met elkaar vermengen dan olieverven.

Het verschil tussen tempera en olieverf technieken schuilt in het bindmiddel waarmee de kleurstoffen op de grondering en op andere verflagen worden gehecht.

olieverf droogt veel langzamer en biedt daardoor grotere mogelijkheden voor een precieze detaillering en voor de allerfijnste nuances in kleur en lichtintensiteit.

De verbluffend naturalistische portretten die in Vlaanderen in deze techniek tot stand kwamen, hebben tot ver over de grenzen grote indruk gemaakt, vooral in Italie

Italie is het enige gebied dat zich in de 15e in politiek, economisch en artistiek opzicht werkelijk kon meten met vlaanderen

In de portretschilderkunst in Italie was de invloed van de middeleeuwse traditie aanvankelijk sterk aanwezig. Dat wordt duidelijk uit het portret van Ginevra d'este van Pisanello in tempera op paneel maakte (1430-1440)

de geraffineerde stijl van schilderen, met nauwelijks een suggestie van volume in het lichaam, en de decoratie van de achtergrond met bloemen en vlinders, sluiten aan bij de laatgotische schilderkunst.
In het profielaanzicht heeft de schilder de vorm overgenomen van de 14e stichterportretten

Geleidelijk nam in Italie echter de belangstelling toe voor de stijl en de techniek vande vlaamse schilderkunst en niet in de laatste plaats voor portretten

Antonello, die onder meer in Venetie al furore had gemaakt als portretschilder, was een van de eerste italianen die het olieverven met succes toepasten. Waarschijnlijk ging hij in de leer bij van Eycks navolger Petrus Christus. Maar olievergtechniek kan ook bekend zijn geworden in Italie door vlaamse schilders die in Italie verbleven, of door werken van Vlamingen die zich al in de 15e in Italie bevonden

De vlaamse invloed op de portretschilderkunst in Italie manifesteerde zich niet alleen in het gebruik van olieverf. Ook een compisitietype dat in de portretschilderkunst vaak is toegepast, is van noordelijke oorsprong

terwijl in Italie in portretten het profielaanzicht in de eerste helft van de 15e de regel was en ookk daarna nog veel werd toegepast, was in Vlaadneren de 3/4 pose de norm

Een borstwering is bij portretten ten halven lijve en functioneel motief om de compositie aan de onderzijde op overtuigende wijze af te sluiten.

zo'n balustrade verhult de 'afsnijding' van het lichaam en versterkt daardoor de suggestie dat het lichaam zich buiten het beeldvlak voortzet

In de eerste decennia van de 16e genoot het balustrademotief in Italie een zekere populariteit

het portret van Loredan. In dit werk is de geportretteerde met een licht gedraaid bovenlichaam weergegeven, een tussenvorm tussen de 3/4 pose en het frontaal aanzicht.

De vragen op deze pagina komen uit de samenvatting van het volgende studiemateriaal:

  • Een unieke studie- en oefentool
  • Nooit meer iets twee keer studeren
  • Haal de cijfers waar je op hoopt
  • 100% zeker alles onthouden
Onthoud sneller, leer beter. Wetenschappelijk bewezen.
Trustpilot-logo